МЕНИН СӨЗДӨРҮМ

Бисмилляхир Рохманир Рохийм!

Ыйман тууралу

«Ыйман келтиргендер жана жакшылыктарды жасагандар – бейиш тургундары, алар анда түбөлүк калышат»

 [Кураан, 2-сүрөө, «Бакара», 82]

·         Аллах зыян кылганды кечирген, жамандык  каалаганга жакшылык каалаган  жана үзүлгөн тууганчылыкты улаган  мусулмандын  даражасын көтөрөт.

·         Аллахты сүйгөн Анын жараткандарын да сүйөт.

·         Аллахты тапкан эмнени жоготту? Аллахты жоготкон эмнени тапты?

·         Бейиштин ачкысы –таухид, жеңиштин ачкычы-сабыр, намаздын ачкычы- даарат, молчулуктун ачкычы- чынчылдык, берекенин ачкычы – шүгүр, жооптун ачкычы-дуба, билимдин ачкычы- кунт коюу жана туура суроо берүү.

·         Тилиңди Аллахты зикр кылуудан токтомоюнча, периштелер бейиште сенин сарайыңды куруудан токтобойт.

·         Кедейликтин сулуулугу –сабырдуулук, байлыктын сулуулугу – шүгүрчүлүк.

·         Исламдан жогору сыймык жок, такыбалыктан жогору жакшылык жок, тообадан жогору коргонуч жок, ийгиликтен кооз кийим жок.

·         Күмөндөн акыйкат жоголбойт.

·         Эгер сенин эсиң бекем болуп, эстегениң арман болсо-демек сен эң бактысыз адамсың.

Билим тууралу

«Аллах силерден ыймандууларды жана билим берилгендерди ар кандай даражаларга көтөрөт»

[Кураан, 58-сүрөө, «Кайым айтышуу», 11]

·         Колуңдан келсе окумуштуу бол, келбесе –окуучу бол. Ал да келбесе –экөөн тең жакшы көр. Ал да болбосо-аларды жаман көрбө.

·         Аз билгендин баасы да аз.

·         Биринчи билим –унчукпоо, экинчиси –кунт, үчүнчүсү –жаттоо, төртүнчүсү- аткаруу жана бешинчиси-жайылтуу.

·         Билбегениңди сүйлөбө, билгениң тууралуу кепке калбайсың.

·         Адам билсе гана сулуу, бирок ал билгенин аткарбаса-эч качан билбейт.

·         Даанышман өзүнөн көптү билгенден үйрөнгөндөй эле, азды билгенден деле үйрөнө алат.

·         Билим –дарыя. Даанышмандык-деңиз. Окумуштуулар –деңиз жээгин жоортушат.  Даанышмандар  ал деңизге чүмкүп ойношот. Ал эми билгендер – куткаруучу кеме менен сүзүшөт.

·         Азды билип, билгени менен элди агарткысы келген, көптү билип, билимин кызгангандан артыгыраак.

·         Окумуштуу болуп төрөлбөйт жана билимди албай койуу-акмактык.

·         Акыл-белек, билим-эмгек сиңирүү.

·         Жакшылыктын ондон тогузу- унчукпоодо жана бирөө келесоолор менен талашпоодо.

·         Таланттар бойго жетип төрөлбөйт.

·         Душманыңдан үйрөнгүн.

Адеп тууралу

«... акыйкатта сен улуу адеп ээсисиң»

[Кураан, 68-сүрөө, «Калем сап», 4]

·         Адептүүлүк –кедейликтин кооздугу, шүгүрчүлүк –сыноонун кооздугу, жупунулук –сүйүүнүн кооздугу, чечендик –сөздүн кооздугу, такыбалык- ибадаттын кооздугу, жөнөкөйлүк –илимдүүлүктүн кооздугу

·         Көрө албастык – көрө албастын жүрөгүн өрттөп күл кылат

·         Адилеттүүлүк –эзилгендин бейиши, эзгендин тозогу

·         Эң чоң кемчилик- бирөөнүн кемчилигине кызыгуу

·         Жокту издебе -барды жоготосуң

·         Чындыктын бир, калптын миң жүзү бар

·         Адепсиздин баркы жок

·         Сырыңды шамалга айткан болсоң, анын теректерге жеткенине таарынба

·         Адамдын асылдыгы- тилинин бекемдигинде

·         Бирөөнү тыйып, өзү тыйылбаганга наалат

·         Каталык уят эмес, катаны тан албоо уят

·         Колу ачыктын кемчилиги - ысырапкорлук, билимдин кемчилиги-текеберлик, ойдун кемчилиги- кумар

·         Өзүн күчтүү көрсөтүү текебердик эмес. Текебердик алсызга адилетсиздик кылуу

·         Ким эки жүзү менен жашаса- ал жүзү жок өлөт

·         Ким ачуусун баса алса гана - алдуу

·         Алтын намысты кордогон жалтырак темир

·         Тамашадан кач, ал күнөөгө түртүп, жек көрүндү кылат

·         Тамаша урматтан четтетчү келесоолук

·         Коркок этиятмын дейт. Сараң үнөмчүлмүн дейт

·         Эң сонун жакшылык-балээге кабылганга жардам берүү

·         Сенин имаратың башкалардан бийик болуусу үчүн: сен кошуна имараттардын баарын бузасың же алардан бийик кылып саласың

Тагдыр тууралу

«Ыймандуу эркек менен ыймандуу аялдын пайгамбар чечкенден башкага ыйтыяры жок»

[Кураан, 33-сүрөө, «Көпчүлүк», 36]

·         Ар бир көз жаштан соң жылмайуу бар. Ар жылмайуудан соң көз жаш келет. Жашоодо да ушундай.

·         Шамал кемеге жакпаган жактан согот

·         Кабатырлык бейкапар тараптан келет

·         Башкаларга кантсең, сага ошентишет

·         Жамандыкты таштасаң, ал да сени таштайт

·         Адам ыраазылыгы –кол жеткис

·         Жакшылыкты жоготмоюнча баасын билбейсиң

·         Эң жакшы иш –жакшылыкты таратуу, эң жаман иш жамандыкты тоспоо. Ал жамандыктан да жаман

·         Кеме тарапка сүзгөндөр бар жана аны күтүп отура бергендер да бар

Кедейлик, байлык жана азга шүгүрчүлүк тууралу

«Эй, ыйман келтиргендер! Адилеттүүлүктө бекем тургула...кедей же бай болгонуна карабай -  Аллах экөөнө тең жакын»

[Кураан, 4-сүрөө, «Аялдар», 135]

·         Эң кедейлер- байлыгынан башка эч нерсеси жоктор

·         Адамдын баасы-жеткенинде

·         Эң сонун байлык- каниеттүүлүк, ал эми жакшы байлык- пайда апкелген мүлк

·         Акча адамды татыктуу кыла албайт, бирок татыктуу адам акча кыла алат. Эгер кааласа

·         Адам эч качан жашоого, байлыкка жана берекеге тойбойт

·         Баарын  каалаган - баарын жоготот

·         Байлык жакшы кызматчы, жаман кожоюн

·         Үмүтсүздөн өткөн кедей жок

·         Жакшы байлык  адал менен, жаман байлык күнөө менен табылат

·         Сараң –мураскорлорунун кароолчусу

Эстүүлүк тууралу

«...кепке келип жакшыны ээрчигендер. Алар – Аллах жетелегендер жана алар акыл ээлери»

[Кураан, 39-сүрөө, «Тайпалар», 18]

·         Кылым баасын аныктай алган гана акылдуу

·         Акылдуунун тили жүрөгүнүн артында болсо, келсоонун жүрөгү акылынын артында болот

·         Сени жерге ыргыткан атка караганда, көтөрүп жүргөн эшек жакшы

·         Билбесең – сура, адашсаң – кайт, өкүнсөң – жасаба

·         Ачуу – акыл отун өчүргөн шамал

·         Досуңа эч ким жокто насыйкат кылсаң –оңдогонуң, эл көзүнчө айтсаң - кордогонуң

·         Сураганга бергениң – сулуулугуң, бирок анын кажетин билип, суратпай бергениң андан да сулуулугуң

·         Мактасаң уялып, тилдесең унчукпагандар- адамдардын асылы

·         Акыл толгон сайын, сөз азая берет

·         Сөздүн төрөсү – кыскасы жана нускасы

·         Улуулук-унчукпоо

·         Адамдын сөзү- акылынын өзү

·         Акылсыз достон акылдуу душман абзел

·         Тарбия көбөйгөн сайын баасы жогорулай берет

·         Бир ташка эки жолу чалынуу уят

·         Өзүң менен сүйлөшкөнү акыл, өзгө менен сүйлөшкөнү жүрөк жетиштүү

·         Куралдуу акмакка ишенбе

Сонун сөздөр тууралу

«Жана Менин пенделериме жакшыны гана сүйлөөсүн айт; чындыгында шайтан араларына бүлгүн салат, чындыгында шайтан адамга – анык душман!»

[Кураан, 17-сүрөө, «Түнкү саякат», 53]

·         Жумшак сөз ачууну кайтарат».

·         Насыйкат кыска сөз менен жакшы. Анткени узун сөз унутулат».

·         Жакшылыкты онго бөлсө, анын тогузу унчукпоо, бирөө акмактардын чогулушунан кетип калуу

·         Адамдын жакшылыгы –сакталган тили менен аныкталат

·         Асыл сөздөр далилге муктаж эмес

·         Сөздүн ширеси - маанисинде

·         Жакшы сөз жүрөккө  тилди тилбей жакшы из калтырат

·         Акылдууга билгенин сүйлөй берүү жарашпайт. Бирок сүйлөп жатканын билүү зарыл

·         Эң жакшы белек- суранычтан мурда  берилгени

Достук тууралу

«Достор ал күнү бири-бирине душман, кудайдан корккондордон башкасы»

[Кураан, 43-сүрөө, «Кооздуктар», 67]

·         Кемтиксиз дос издеген – жалгыз өтөт

·         Ар бир гүл соолуйт, ар тамчы агып бүтөт. Достук калат

·         Досу жок, согушка куралсыз чыккан жоокердей

·         Дос үчүн курмандык кылуу кыйын эмес. Бирок курмандыкка ылайык дос табуу кыйын

·         Душмандын соккону денени гана жараласа, достун урганы жүрөктү канжалатат

·         Сага бирөөнүн сырын ачканга  ишенбе, ал сеникин да бирөөгө ачат

·         Сени бирөө сатса – анын катасы. Бирок, ал сени эки жолу сатса бул сенин катаң

·         Достордун эң начары сага керек учурда далысын салганы

·         Жек көргөн жүрөктөн сүйүү издеген - эшек

Үмүт тууралу

«...Аллахтын сооротуусунда үмүтсүз болбоңуздар. Чындыгында Аллахтын сооротуусунда ыймансыздар гана үмүтсүз болушат»

[Кураан, 12-сүрөө, «Юсуф», 87]

 

·         Үмүт болсо баары болот

·         Үмүтсүз адам –суусуз өсүмдүк сымал

·         Илимсиз умтулуу –нурсуз жарыктай

·         Үмүтсүз жашоо болбогондой эле жашоосуз үмүт болбойт

·         Келечек өтмүш менен билинет

·         Үмүтсүз жашоо караңгы, билимсиз үмүт сокур, аракетсиз пайда жок, Аллахка сүйүүсүз ар бир аракет жоготуу

·         Экөө терезени  карап турат: бирине жылдыздар, экинчисине ылай көрүнөт

·         Кулаган уят эмес, турбай коюу уят

·         Дарыялар тамчыдан башталат

Ийгилик тууралу

«Ооба, Аллахтын партиясы -бактылуулар»

[Кураан, 58-сүрөө, «Кайым айтышуу», 22]

·         Максатка умтулуу гана жеткирет

·         Өзүнө ишенүү –ийгиликке чыйыр

·         Ийгилик колду чөнтөккө салып көтөрүлчү шаты эмес

·         Ийгиликтин мөмөсү – бакыт

·         Жол менен баскан – жетет

·         Максатка түз жол тез жеткирет

·         Жашоодогу таштарга чалына бербей, аларды чогултуп ийгилик пайдубалын куюу керек

·         Ийгилик –жакшылык менен келет

·         Оор жол – туура жол

·         Ийликке жетүү үчүн көктүктү - дос, тажрыйбаны –кеңешчи, этияттыкты – ага, үмүттү –кароолчу кылып алуу керек

·         Ийгилик кокусунан болбойт

·         Ийгиликке караганда аны каалоо кымбатка турат

·         Ийгиликтин сөздүгүндө: эгер, бирок деген сөздөр жок экен

·         Адамды ыраазы кылуу –ийгиликтен тайуу

·         Ийгилик –даярдык менен учурдун жолугуушусу

·         Ар бир  ийгиликке качандыр мүмкүн эмес деген мөөр басылган

Жылмаюу тууралу

Пайгамбарыбыз с.а.в.: «Бирадарыңа жылмайганың – садагаң» -деген.

[Тирмизий]

·         Жылмайбаган жүз –дараксыз бактай

·         Жылмайуу жүрөктүн эң күчтүүдарысы

·         Жүздөгү жылмайуу –жүрөккө кубаныч

·         Жылмайуу арзан, бирок мөмөсү кымбат

·         Жүрөккө эң жакын жолдун аты –жылмайуу

·         Жылмайуу – которууга муктаж болбогон жалгыз тил

·         Жылмайуусуз адам - жыпарсыз гүл

·         Көп күлгөн көп урматтан калат

Жан тууралу

«...ар бир жан жана аны орноткон, жана ага бузукулук менен коркунучту салган менен!  Аны тазалаган киреше алды, аны булгаган –чыгашага кабылды»

[Кураан, 91-сүрөө, «Күн», 7-10]

·         Эркиндигин убактылуу коопсуздукка алмашкан, эркиндигин да коопсуздугун да жоготот

·         Атагын соодага койгон дайым чыгашада

·         Сүйүүсүз жан күйгөн дарактай

·         Ар бир жандын баасы өнүгүүсү менен өлчөнөт

·         Бул жашоодо бактысыз жан Акыретте да бактысыз

·         Жаныңды аныкта. Ал ким менен?

·         Жандын баары бирдей. Анда эмнеге бири башкасына суктанат?

Ден-соолук тууралу

«...жана раббысына: «Мага балээ келди,а сен  ырайымдуулардын Ырайымдуусусуң»-деп кайрылган Аййубту...»

[Кураан, 21-сүрөө, «Пайгамбарлар», 83]

·         Дарылоого кеткен миң сомдон алдын алууга сарпталган бир сом артык

·         Адам жашоо, ден-соолук жана жыргалга тойбойт

Бакыт тууралу

«Бакытка жеткендер – бейиште түбөлүккө калгандар...»

[Кураан, 11-сүрөө, «Худ», 1087]

·         Бактылуу болом десең: жүрөгүңдү жек көрүүдөн, акылыңды кабатырлыктан тазала, көптү берип, азды күткөн жупуну жашоону танда жана аны сүйүү менен ырайымга толтур, башкаларга кам көр

·         Коомдун бактысы үй-бүлөөнүн бактысынан турат. Үй-бүлөөнүн бактысы анын ээсинин бактысынан көз каранды

·         Сараңдык менен бакыт чогуу отурбайт. Кантип таанышып калды дейм да

·         Бакыттын баасын эл билет

·         Жашоо гүлдөгөн бак же тикендүү талаа

·         Адамдар ортосунда махабат кооздуктун төрөсү

Мен билдим...

·         Кечээки  кеткенин, эртеңки али жоктугун жана азыркы гана канимет экенин мен эми билдим

·         Жасаганың менен эмес, жасай ала турганың менен бааланарың мен эми билдим

·         Сырыңды  билген досуң душманга айланган учур эң коркунучтуу экенин мен эми билдим

·         Кылганына күйгөнгө караганда, кыла элегине күйпөлөктөгөн оордугун мен эми билдим

·         Күтүлбөгөн арзыбас белек, күттүргөн баалу белектен артыгын мен эми билдим

·         Аракет кылбаган адашпасын жана адашпаган үйрөнбөсүн мен эми билдим

·         Жакшылык шүгүрдөн башталаарын мен эми билдим

·         Жеңилүү жеңишти үйрөтөөрүн мен эми билдим

·         Мугалимдер көп, устаздар аз болоорун мен эми билдим

·         Эң кооз сезим бүт дүнүйө каршы турса да туура кадам таштоодо экенин мен эми билдим

·         Адамдын эң күчтүү куралы анын сабыры жана убактысы экенин мен эми билдим

·         Каерде турганың эмес, каякка бараарың маанилүү экенин мен эми билдим

·         Ката жолдогу күлүк атка мингенден көрө, туура жолдогу кашаң эшекке миңген абзелдигин мен эми билдим

·         Насыйкатты көбү эле угаарын, бирок азы эле пайдаланаарын мен эми билдим

·         Адам асмандагы жылдызды самаганы туура, бирок буту жерделигин мен эми билдим