2.Эмнеге жаралдык?

Кечээ "Манас жаңырыгы" радиосунда берилген "Сиронун" кезектеги чыгарылышы. Көрүп, башкаларга да жиберип коюңуздар!

Маселе-7. Биз жана ислам | Ajyke.kg

Бул ойлор мындан жети жыл илгери айтылганына карабай, угуп көрсөм дагы деле маанилүү экен. Балким кээ бир жерлеринде кополдуктар бардыр. Карап көрүңүздөр жана башкаларга да бөлүшүп коюңуздар!

Маселе-7. Биз жана ислам | Ajyke.kg

30 "Эне жана бейиш" | Ajyke.kg

Ушуну менен кыздар, аялдар жана энелер тууралу атайын ой калчоо үчүн тартылган көрсөтүүлөрүбүз аягына чыгат. Буга чейинки көрсөтүүлөрдү көрөм дегендерге мүмкүнчүлүктөр кенен. Ал эми биз бүгүн эне жана анын бейиши тууралу кеп менен аягына чыгабыз. Адаттагыдай эле бөлүшүп коюңуздар!

30 "Эне жана бейиш" | Ajyke.kg

13."Иштеген кыз" | Ajyke.kg

13."Иштеген кыз" | Ajyke.kg Кыз иштей баштады. Анан анын иши кандай? Кимдер менен иштеп жатат? Иши каерде? Ж.б. толтура суроолор бар, бирок аны ар ким эле сурай бербейт. Ата-энелердин кыздарына болгон кайдыгердигинен канчалаган тагдырлар башталбай атып солууганы зээнди кейитет. Бул видеону көрүп, башкаларга да бөлүшүп койуңуздар, ойлонушсун!

Н.Каюмова."Пайгамбарыбыз с.а.в.дын өмүр баяны"

  Эки  курмандыкка аталгандын  уулу

  Мындан 14кылымдан  кобурок  мурда буткул  аалам  тез  арада  болотурган  ыйык  окуяны,  жакында  торолотурган  улуу инсанды  кутуп  жаткан  эле. 

 Бардык  адамдар санаалуу  кундордо ошол  ыйык  бала  торолушуно  жана  ал менен буткул  дуйно  нурланышына  ишенишет  эле.  Белгилери  коруно  баштады.  Буткул  дуйнону  кушкабарлар  басып  кетти.

  Шам  олкосундо  жашоочу  уламалар  бул  баланын  торолушун  кутушоор,  ар  кечте  асман  жылдыздарына  карашаар,  арап  шаарларынан  Шамга  келуучу  бардык  жургунчулордон  алардын  жергесинде  туулган  ар  бир  бала  жонундо  сурашат  эле. Кутуу  копко  созулган  жок.  Буткул  адамзаттын  тарыхындагы  унутулгус  окуя  болду.  Кутулгон  перзент  дуйного  келди.  Бирок  ал  ким?  Кайсыл  жерде  торолду?

  Аравия  жарым  аралында  Уммул Куро  деп  аталган  Мекке  шаары  бар.  Байтуллахул-Харамды  зиярат  кылуу  учун  ал  жерге  баардык  араптар  келишет  эле.  Байтуллах  Каъбайи  Мушаррафа  болуп,  аны  Ибрахим  жана  Исмаил  алайхимассаламдар  курушкан.  Курайш   уруусу  Меккеде  жашайт  эле. 

 Курайш  арабтар  ичиндеги  чон  уруу  болуп,  алар  Каъбанын  ээлери,  ажыларга  зам зам  суусун  таркататургандар да,  аларга  кызмат  кылатургандар да  ошолор  болчу.  Мына  ошол  себептен деле  алар  буткул  араптын  урматына  ээ болушчу.  Каъбанын  тегерегинде  алардын  бут-санамдары   асылган  болуп, алар  жыгач,  таштан  жасалган,  алар  Аллахты  койуп   мына   ошол  айкелдерге  ибадат  кылышат  эле.

   Алар  «лат», «уззо», «манот», «хубал», «наила», «исоф» жана  башка  айкелдер  болуп,  араптар  аларды  Каъбанын  тегерегине  койуп аларга  сажда  кылышаар,  тегерегинде  айланышат  эле.  Ошондуктан,  алар  Аллахка  капир  болушту,  Ага  ширк  келтиришти.

   Аравия  жарым  аралында  арап  уруулары  арасында  арзыбаган  себептер  менен  уруштар  болот  эле.  Кээде,  башкасы  ээлеп  алган  бир  эшекти  деп  урушушса,  кээде  бироолорунун  жер-суусуна  ээ  болуш  учун  согушушат  эле  жана  бул  уруштар  тез эле  бутбой  коп  жылдарга  созулат  эле,  Басус,  Дахис,  Габро   согуштары  буга  мисал.

  Меккеге  келуучулор аталары  намыска  калбайын  деп  тирик  бойдон  комуп  таштап жаткан  жаш  кыздардын  кыйкырып  ыйлап  жаткандарын  угушат  эле,  алардын  жаман  салттарынан  дагы  бири алар  тундорун  ичкилик  менен  откорушот  эле. 

  Араптардын  мына  ушундай  жаман  салттарынан  сырткары  алардын  колу ачыктык сыяктуу  жакшы  сапаттары да  бар  эле.  Алар  мейманга  кандай  сый  коргозгонду  билишет эле жана  жанын  тигип болсо да убадасына  турушат  эле.

  Араптардын  тиричилиги  соода жана  чарба менен  эле.  Кээ бирлери  Мекке  тоолорунда  кой   багып анын  сутунон  ичишип,  жундорунон  оздоруно  керектуу  кездемелер  токушат  эле,  байлары  жайында  Шамга,  кышындасы  Яманга  соодага  чыгышат  эле.  Аллах Таъала  айтат: «Курайшка  (эгер алар  Аллахтын  башка  сансыз  нематтарын  эстешпегенде деле,  мына  ушул  немат, аларга) оной  кылып  коюлганы—аларга кыш  жана  жай  сапары  оной  кылып  коюлганы  учун гана: Алар  мына  ушул  Уйдун  Ээсине ибадат  кылсындар! Ал  Зат  аларды  ачкачылыктан  (куткарып) тамактандырды жана  кырсыктан  тынч  кылды». (Курайш  суросу, 1-4-аяттар).

  Курайш  урууларынан бири  бани  Хашымда  Курайш  байманаптарынан  болгон  Абдулмутталиптин  10баласы  бар  эле.

  Бир  куну  Абдулмутталип  тушундо  ага  кимдир  бироо  топурак  менен  жаап  ташталган  зам зам  кудугун  коолап  ачышты  буйруганын  эстеди.  Эми  кудукту  ачайын  дегенде  Курайш  анын  жолун  тоскон  эле.

  Ошондо  ал,  эгер Аллах  ага  10 перзент  берсе  алардын  бироосун  Каъбанын  эшигинин  астында  курмандык  кылам  деп  ниет  кылды. 

  Абдулмутталиптин  10баласы  булар: Харис,  Зубайр,  Хажал, Зирор, Мукаввим,  Абу Лахаб, Аббас,  Хамза, Абу Талип, Абдуллах.

Эми  Абдулмутталиб  назрин толоп,  перзенттеринин  бироосун  курмандык  кылышы  керек эле.  Албетте,  ага  перзенттеринин  бироосунон  ажыраш  кыйын  болду.  Бирок убаданы  аткарыш  керек  эле.  Абдулмутталиб  коп  ойлоп  отурган  жок.  Куръа  ташташ  жана  куръа  кимге  чыкса  ошону  «хубал» эстелигинин  астына  алып  барып  курмандыкка  чалуу  учун  ар  бир  баласынын  атын  бирден  жаанын  окуна  жазды. 

 Хубал  алардын  оз  койгойлорун  айтатурган  «кудайчасы» болчу.  Куръа  кенже  уулу  Абдуллахка  тушту.  Ал  атасынын  эн  суйуктуу  перзенти  болчу.  Эми  эмне  кылат?  Кудайчасына  итаат  кылабы  же  убадасынан  кайтабы?

  Абдулмутталиб  тан  калган эле.  Бирок  ал  тез  эле  озуно  келди  жана  козунун  карегин,  журогунун  гулун  курмандык  кылышты чечти.  Абдулмутталиб  бычагын  откурлоду  жана  эми  баласын  сойуу  учун  жакындаган эле,  бардык  курайштыктар  аны  бул  иштен  кайтаруу учун  чыгышты,  ушудан  кийин  бул иш- оз баласын  курмандык  кылуу араптарга  салт  болбой  калды.  Алар  Абдулмутталибке  хижаздагы  бир козу  ачык  аялга  барып  бул  иш  жонундо  андан кеп кенеш  алышты  айтышты.  Абдулмутталиб козу  ачыкка  барганда  ал  кайрадан  куръа  таштаганды  буйруду. 

  Бул  жолу  Абдулмутталиб  козу  ачыктын  кенеши  менен  бир  окко  он тоонун,  дагы  бироосуно  баласы  Абдуллахтын  аты  жазылган  кагазды  койду жана  бул  куръа  ташташ  куръа  тоого  чыкканга  чейин  уланды. 

  Абдулмутталиб  жана  анын  перзенти  Абдуллах  мына  ушундай  кучтуу кыйла  менен  эсен-аман  артына  кайтышты.  Абдулмутталиб  тоо  менен баласынын  атын  кайра кайра  куръага  таштайберди жана  акырында  Абдулмутталиб жуз   тоону  курмандык  кылышы  жана  Абдуллах  курмандыктан  нажат  табышы  менен  аяктады.  Мына  ушундай  кылып  Илахий  Инаят  Абдуллахты  курман  болуудан  куткарып,  келечектеги андан да  татаал,  зарыл  бир  иш  учун  аны  аман  калтырды.

  Бактылуу  тагдыр  Абдуллахка  келечекте  ушундай  ыйык  иштерди  даярдаган  эле,  эгер  Абдуллах  буларды  билсе  катуу  суюнгонунон  олуп  калышы да эч  кеп  эмес  эле. 

  Мекке  жана  анын  тегерегиндеги  айыл шаарларда  Абдуллахтын  курман  болуудан  нажат  тапканы  жонундогу  кабар  таркалды.

  Бул  окуя  журокторго  Аллах Таъала  асмандан  улуу  сойуш-кочкор  тушуруп  курман  болуудан  куткарган  заттын- алардын  чон аталары  Исмаил  алайхиссаламдын окуясын  эске  салды.  Абдуллахтын окуясы  Мекке  жана  анын  тегерегиндеги  айыл  шаарларга  жайылып  кетти.  Бир  куну  жолдо  кетип  жаткан  Абдуллахты  бир  аял  чакырып,  ага  турмушка  чыгыш  ниети  бар  экенин  жана ага  Абдуллахка  анын  атасы  курмандык  кылган  жуз  тоону  беришин  айтты.  Бирок  Абдуллах  кобунчо  мындай  создорго  конул  бурбайт эле.

  Абдулмутталиб  «Бану  Зухра» уруусунан  болгон  бир  кызга  уйлоп  койуу учун  Абдуллахты  Ясриб  жакынындагы  жерге  бирге  алып  чыкты.  «Бану  Зухра»  уруусу  мээримдуу жана  колу ачык  кишилер  эле. Абдуллах  ошол  замандагы  Курайш  кыздарынын  ханышасынан  жакшыраагын  таба  алган  жок.  Ал  Амина бинти Вахб  ибн  Абдуманоф  эле.

  Амина  Абдуллахка  турмушка  чыкты.  Курайштын  эли  оздору  кутуп  жаткан  дагы  бир  тойго  кубоо  болушту.  Абдуллахтын  курман  болуудан  кутулуу  суюнучу  менен  Аминага  уйлонуу  кубанычы  уланып  кетти. 

  Келин куйоолор  Меккеге  кайтышгандан  кийин,  Абдуллах  ага  турмушка  чыгышын  айткан  аялдын  жанына  барды.  Аял  Абдуллахтан «Уйлондунбу?» деб  сурады.  Абдуллах «Ооба,  муну  каяктан  билдин?» деп  сурады.  Аял  «Жузундо  нур  бар  эле,  эми  болсо  ал  нур  кетиптир,  ошондон  сенин уйлонгонунду  билдим» деди.  Абдуллах  аялдын  создорун  тушунгон  жок.  Ал  аялы  Аминанын  жанына  кайтат  экен,  аны  куш кабар  кутуп  турат  эле.  Амина  кошбойлуу эле.  Ал  кошбойлуулук  оорууларынан  турган  аялдар  сезетурган  нерсени  сезип  жаткан эле. 

 Абдуллах  мындан  башы  кокко  жетти.  Курмандыктан  кутулуу,  Аминага  уйлонуу жана  акыры  мына  бул  дуйного  келетурган  жаны  мейман.  Ал  бардык  ойлорум  ишке  ашат  деп  ойлойт  эле. Бирок  тагдыр  буга  убакыт  берген  жок.  Ал  бактылуу  коз ирмемдерин  баасын  толоду. 

   Ал  оз  соодасынан  кайтып  жатканда,  жигиттик  маалында  жерге  жаны  узулгон  абалда  жыгылды.  Коздору биринчи  перзентин  коруу менен  бактылуу боло  албады. 

  Бардык   Меккеликтер  Абдуллахтын  олумуно  кайгырышты.  Ал  курмандык  бычагынан  кутулган  болсо да  олум  кылычынан  кутула  албайт  эле.  Бул Аллахтын  айтканы  эле.

  Аминанын  коздорунон  жаш  куюлду. Эри  менен  откон  бактылуу  убакыттары  копко  созулбады.  Абдуллахтын   олуму  бакытты  бакытсыздыкка  айлантырды.  Жаш  келин  тез  арада  тул  аялга  айланды.  Ал  оз  достун  жоготкон болсо да,  эри  ага  унутулгус  коз ирмемдерди  калтырды.  Ал  Аминанын  ичинде  арекеттенип жаткан  тороло элек  перзент  эле,  мына  ушул  нерсе  Аминага  бираз  болсо да  кайгы азабын женилдетет  эле,  анын  азабын  бараз  болсо да  унуттурат  эле.

Кундордун  биринде  буткул  Меккеде  ызычуу  болуп  кетти.  Адамдар  эмне  болуп жатканын  билуу  учун  сыртка  чыгышты.  Хабаш  аскерлеринин  жетекчиси  Абраха  Каъбаны  жок  кылуу учун келген  эле.  Буга  себеб  ал  адамдар  Каъбанын  ордуна  ибадат  кылсындар  деп  бир  уй  курган  болуп,  анын  аты  Куллайс  эле.  Бирок  бир арап  ал  уйду  таваб  кылуу  ордуна  ал  жерге  отуруп  койду(булгап койду).  Муну  коргон  Абраха  бардык  араптар  тавап  кылатурган  Каъбаны  бузууга  касам  ичти. 

Абраханын  аскерлеринин  саны  коп  болуп,  алар  менен  Каъбаны  бузуу  учун  чон  филдер да  бар  эле.  Абдулмутталибтин  жолдо  оттоп  жургон  кой,  тоолорун коргон  Абраханын  аскерлери  аларды  оздоруно  алышты.  Абдулмутталиб  Абраханын  астына  чыгып  алардан  койлорун  сурады.  Ошондо  Абраха:  Менден  Каъбаны  бузбашымды  сурап  келдинби деп  ойлопмун,  сен  болсо  койлорунду  сурап  келипсин?  деди.  Абдулмутталиб:  Мен  кой-тоолордун  ээсимин,  ошону  учун  аларды  коргоо  учун  келдим. Каъбанын  болсо  коргойтурган  Ээси  бар,  деди.  

   Бардык  Курайштыктар  Абраха  эмне  иш  кылышын коруу   учун  чыгышты.  Анткени алар  Абрахага  каршылык  кыла  алышбайт  эле.  Филдер  аракеттенбей  койушту.  Абраха  аларды  ургула  деп  буйруду.  Барибир  турган  жеринен  жылышкан  жок.  Канчалык  урушсада  ушунча  жылышпайт  эле. 

   Кокусунан  бут  асман  ооздорунда  кичинекей  таштарды  тиштеп  алган  куштарга  толду.  Ал  таш  кайсыл  аскердин  башына  тушсо  аны  олтурот  эле.  Бираздан  кийин  бардык  аскерлер  куштар  жейтурган  олумтукко  айланышты: «(Эй Мухаммет алайхиссалам), Жаратканыныз фил  ээлерин  кандай кылганын  коргон  жоксузбу? Ал  Зат  алардын  (Каъбатуллахты  жок  кылуу  учун  кылган  бардык) кыйлаларын жок  кылбадыбы?  Ал  Зат  алардын  устуно  сапалдан  болгон  таштарды  ататурган  топ-топ  куштарды  жиберип: Аларды  (курт-кумурскалар тарабынан) чайнап  ташталган  саман  сыяктуу (илме-тешик) кылып  жиберди!».  (Фил  суросу,  1-5 аяттар).

  Абдулмутталип  жана  бут  Курайштин  эли суюнушту.  Чындыгында,  Каъбанын Ээси  оз  Каъбасин коргогон  эле.   Аны  Абраханын  жамандыгынан  сактаган  эле.  Бул  жылы  фил  жылы  деп  аталды.

Ушундан  кийин  Абдулмутталиб  ай-куну  жакын  калган  Аминанын  абалын  билуу  учун  тез артына  кайтты.

  Таза  асман  жаркыраган  жылдыздар  менен  толгон  эле.  Буткул  Меккенин  эли  асманга  карашат  экен,  анын  жасалганын  корушту.  Келин  оз  жарын  кутуп  жаткандай.  Мына,  ай озунун  эн  жакшы кийимдерин  кийип бут  асманды  оз  нуру  менен  жарытып  жатат.

 Абанын  жумшак  шамалы  бейиштин  шамалы  сыяктуу  ар  жерде  сонун  гармселди  жургузот  эле,  бул  кун  бардыгы  озун  бактылуу  сезеер,  бирок  эмнеге  экенин  билишпейт  эле. 

   Фарс  шаарларында  адамдар  сыйынып жаткан  орттору  кокусунан  очуп  калды,  падышалары  Кисро  Анушерван  сарайынын  терезелери  озунон  озу  тушуп кетти жана  мындан  улам  сарайдагылар  ызычууга  тушушту.  Фарс эли  ыйык  эсептейтурган  «Сова» денизи  кургап  калды.  Кисро  тактынын  асты  жагы  кыймылдап  жарылганын  коруп  дагы  коркту  жана  сарайдан  чыгып  качып  кетти. 

  Бардык   уламалар  жаны  бир  элчи  торолушун,  ал  Мухаммет,  акыркы заман  пайгамбары  Ахмад  экенин,  муну  Муса  алайхиссалам  жана  Ийса  алайхиссалам кабар  бергендерин  айтышат  эле.  Алар  Таврат  жана  Инжил  китептеринде  тороло элек пайгамбардын  сапаттарын,  анын  белгилерин  билишкен  эле.  Бардыгы  айтышты: Бугун  Ахмад  туулат,  бугун  Мухаммет  туулат.

  Уммул-Куро-Меккеде  Абдулмутталиб  адамдарга  бир  туш  коргонун,  тушундо  белинен  бир  нур  чыгып дуйнону  жарытып  жатканын  кабарын  берди.  Амина  да  Абдулмутталипке  бир   туш  коргонун,  тушундо  андан  бир  нур  чыгып  Шам  сарайларын  жарытып жатканын  айтты  жана  бар уну  менен  кыйкырды.  Анын  толгоо маалы  башталган  эле.  Бирок  ал  торош  азаптарын  сезген  жок.  Бала  анын  ичинен  ыйлаштын  ордуна  кулуп,  корсоткуч  бармагын  асманга  ишара  кылып,  Аллах таъалага  сажда  кылган  абалда  тушту. 

   Амина  тегерегине  карап  жатып,  асман  жылдыздары  анын  жанына  тушконун,  баланы  нур  каптап  алганын  корду.  Бул  ушундай нур  эле,  козго  зыян  кылбайтурган,  тескерисинче  ага  ырахат  берет  эле,  коздор аны дагы да  улана беришин каалайт эле.

  Абдулмутталиб  Каъбанын  астында  отурат  экен,  уулу  Абдуллахтан  ага  эстелик  болгон  перзенттин  туулганы  кушкабарын угуп  ушундай  деген  бойдон  тез  ордунан  турду:  Мухаммет,   ага  Мухаммет  деп  ат  коём,  бут  асман жана  жер  ага  хамд  айтсын.

  Уулу  Абдуллахтын  олумунон  кийин  кусага  толгон  Абдулмутталиптин  уйу дагы  кубанычка  толду.  Кайгылар  кетти. Бул  чон  кубаныч  эле.  Мухаммет  ибн Абдуллах  эки  курмандыкка  тандалган  аталарынын  перзенти  эле. Буткул  аалам  бул  перзентти  тосуп  алууга  даярданып  жаткан  эле.

    Пайдалуу  сабактар

   1.Убадага  туруу макталган  сапаттардан.

   2.Каъба  Байтуллахул-Харам.

   3.Аллах  таъала  Оз  Байтул-Харамын бардык  жамандыктардан  сактайт.

   4.Расулуллах  саллаллаху алейхи ва салламдын муундары улуу.

   5.Мухаммет Расулуллах саллаллаху алейхи ва саллам  эки  курмандыкка  тандалган  чон атасы Исмаил  алайхиссалам жана  атасы  Абдуллахтын  перзенти.

                                         Курайштык  жетим

  Араптардын  эскиден  бир  салты  бар  эле.  Алар  перзенттерин  чолдорго  жонотушот  эле.   Ал  жерде  алар  туура суйлогонду,  куч кубатты,  жаадан  ок  узгонду уйронуп  чонойушат  жана  ата энелеринин жанына кучтуу,  акылдуу болуп  кайтышат.

 Салтка  коро  апалар  наристелерин  оздору  эмизбей аны ошол чолдук ишеничтуу энегелерге беришет эле, ал энегелер наристелерди эмизип,  тарбия кылып дагы ата энелерине кайтарышат эле.

 Бану Саъддан болгон чолдук энегелерден бири Халима Саъдий Меккеге келди. Ал байраак уй булодон наристе алып аны эмизиш жана кобуроок кызмат акы алыш учун оз жерин таштап келген эле.

 Ушул эле маалда Халима бир канча айдан бери жамгыр жаабай койгону учун кургакчулук жеткен  жергеси жонундо ойлоор, кун сайын кучу жок болуп бара жаткан чарбалары козунон  кетпейт  эле.  Керек  болсо анын  кокурогундогу  суту да  азайып калган эле.  Ал  тегерегине  карап  бирге кележаткан аялдар андан  отуп кетишкенин байкады.  Анын минип алган эшегинин озу  жардамга муктаж эле. Ал  сабырдуулук  менен  мына ушул зыяндарды каптайтурган бир бай уй булонун наристеси менен  артына  кайтышты  умут кылат эле.

 Абдулмутталиптин уйундо чонойуп жаткан Мухаммет уйду  толтуруп тураар,  анын жузунон  нур  жаайт эле.  Ал  бир  жолу  абасы Абу Лахабтын  чорусу  Сувайбаны  эмген  жана  дагы  эмгиси  бар  экенин  билгизген  эле.

 Муну  коргон  бардыгы  Курайш сеййитинин  небересин  эмизетурган  сутэне  табыш  керектигин  билишти. Бирок эч  бир  энеге  бул  жетим  балага карабайт эле,  анткени анын энегеге белектер беретурган  атасы жок эле. Абдулмутталип эл алдында  абийирге  ээ болгону менен  анын  чон  байлыгы  жок эле.

 Ошондуктан  коп  энегелер,  Халима да бул наристени  кабыл алууда  ойлонуп калышты.  Абдулмутталиптин  уйундогулор мындан  капа болушту.  Амина  озу наристесин эмизейин деди, бирок анын кокурогундо  эч нерсе жок эле.

  Кокусунан бардыгы  эшик  тыкылдаганын  угуп калышты.  Ал Халима эле.  Ал  жетим наристени  эмизишке  алып  кеткени  келган  эле.  Ал  куну  менен  бай  уйду  издеп  таба  албагандан кийин,  келечеги  ыйык  болгон (Бирок Халима  али  муну билбейт  эле) бул  наристени  -Мухамметти  кабыл  алуудан  башка  айласы  калбаган  эле. 

  Халима  жаны  наристени  алып  эринин  жанына  барды. Эри да аны  менен  бирге  Меккеге  келген  болуп,  ал да бай уй булодон бала  табыша албаганынан кайгырып жаткан эле.

 Халима Мухаммет саллаллаху алейхи васалламди эмизуу  учун ага  кокурогун  тутду. Кокусунан  сут  мол жамгыр  сыяктуу агып  тушо баштады.  Халима  муну коруп тан калды.  Анткени  ал  бираз мурда кичик уулун  эмизгенде кокурогунон  аз гана сут келген эле. Бирок азыр болсо сут коп эле. Аны Мухаммет да, озунун баласы да тойуп эмишти.  Бул бактылуу тагдырдын башталышы эле.

 Бану Саъд  чолуно  кайтыш маалы болду. Баардыгы сапар даярдыгын корушту. Халима озунун арыктаган  ургачы эшегинин жанына келди жана ага  боору ачыган абалда минди. Анткени аларга дагы бир жук- Мухаммет саллаллаху алейхи ва саллам да  кошулган эле.

 Бирок кандайдыр бир абалда, эшек мындан кыйналыштын  ордуна эн  тез  журотурган айбандар сыяктуу  учуп  кетеер, куддум устуно жаш бала да минип алганынан суюнуп жаткандай. 

 Абал  озгоргон эле.  Бану Саъд  энегелери  Халиманын артынан кетишет экен,  алар да бул наристе себептуу келген берекеден тан калышаар,  Халимадан: Бул озундун эшегинби,  деп  сурашаар,  Халима да: Ооба,  деп жооп  берет эле.

Алар акыры  Бану  Саъд  уруусуна, кургакчылык  ээлеп  алган,  жамгыр жаабай  койгон,  айбан да,  инсан да алсызданып бара жаткан  жерге жетип  келишти.

Бану Саъддин эли  эн Берекелуу Инсанды тосуп алууга жана  ал  жер  пайгамбарлык бешиги болушуна  ээ болушту. Эч  канча  убакыт  отпой  куддум  оз  баласын  тосуп  алып,  аны  коргондо  кубанганынан  козунон  жаш  аккан  эне  сыяктуу  асмандан  жамгыр  жаады. Бардыгы  бул   Мухаммет  саллаллаху алейхи васаллам башка  адамдардан  озгочо экенин  байкашты.

 Айбандар  кучко  кирди,  жамгыр жаады,  ар  жерди  береке  ээледи,  койлор  семирди. Халима  анын  шериктери  бай  уй булонун  перзенттерин  алышсада,  бирок  ал  дуйнодогу эн ыйык жана  абзел  перзентке  ээ болгонун  тушунду.

Мухаммет саллаллаху  алейхи  ва салам  келгенден  кийин  берекеге  толгон  Бану  Саъд  жергесине  жакшылык турушу,  береке  тушушу  уланаберди.

 Эки жыл  отуп  наристе  куддум  беш  жаштуу  бала  сыяктуу болду.  Халима  андан  ажырашты,  андан  алысташты  которо  албайт  эле.

 Халима  Мухаммет  саллаллаху  алейхи ва салламды  озу  менен  бирге  койлор оттойтурган жерге  алып  барат  эле. Анын  койу  башка  арык  койлордон  ажыралып  желини  сутко  толгон  абалда  кайтат  эле.  Адамдар: Койлорунарды  Халима бинти  Абу  Зуайбтын  койлору  менен  оттоткула, дейишет  эле,  бирок  Халиманын  койлору  тойуп  кайтса,  башкалардын  койлору  ач  абалда  кайтат эле.

 Халима  Мухаммет  саллаллаху алейхи  васаллам эки  жашка  толгондо аны  апасына  алып  баришти  ниет  кылды.  Бирок  ал  буга  чыдабайт  эле.  Апасы  Аминанын  жанына  барып  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васалламты  ага  тапшырат  экен,  журогун,  козунун  карегин жоготуп жаткандай  сезди жана  тезде  Аминага: Уулунду бизге дагы  бир  жылга  бербейсинби,  ал  Меккеде  ооруб   калбаса  деп  корком,  деди.

 Амина  эмне  кылышын  билбей  калды.  Халиманын  коз жаштарын  коруп,  аны дагы  бир  жылга  беришке  ыраазы  болду.  Муну  уккан  Халима  озундо  жок  суюнду.

 Бир  куну  Мухаммет  саллаллоху алейхи васаллам  Халиманын  уулу  болгон  эмиктеш  акеси  менен  ойногону чыкты.  Кокусунан  Халиманын  уулу  апасынын  жанына  тусу  озгоргон  абалда  келди.  Халима  уулунун  дем  алышын,  журогунун сокконун да  угат  эле.  Уулунан: Сага  эмне  болду,  деп  сурады.  Уулу:  Аппак  кийимде эки  киши келип Мухамметти  жерге  жаткырып,   анын  кокурогун  ачышты,  алардан  коркконумдан  Мухамметти  таштап  келдим, деди.

 Халиманын  эри  шашылып  келди жана Мухамметти да  тусу  озгоргон абалда  корду. Андан  эмне  болгонун  сураган  эле,  ал  да  анын  уулу  айткан  создорду айтты жана: Эки  киши  журогумду  жарып,  андан  бир  нерсени  алып дагы  жайына  койуп  коюшту,  деди.

  Бардыгы да бул  окуя  тез эле  тарыхтын  алтын  барактарына жазылышын,  бул  кун «Кокурок жаруу» деп  аталышын билишпейт  эле. Периштелер Мухаммет  саллаллаху  алейхи васалламдын  журогунон  шайтандын  ырыскысын  чыгарып  ташташкан  эле.

 Халима Мухаммет  саллаллаху  алайхи васалламга  бир  нерсе болушунан  коркуп аны  Меккедеги  апасы Аминага  алып  келип  тапшырды.  Бул  кун бардык  Бану  Саъд  эли  кусага  толуп  ыйлашты.  Кумдарды да мындан нары аларды Мухаммет саллаллаху алайхи васаллам кайра  басбашын,  алардын  устундо  журбошун  билип ыйлап жатканын  угууга  мумкун  эле.  Бирок ар  бир  азелдин акыры,  ар  бир  башталыштын  аякташы бар.

  Амина  бинти  Вахб  уулу  Мухаммет  саллалаху  алейхи  васалламга  карайт  экен,  аны  бут  арап  балдарынан  озгочолугун  билеер,  аны  дайым  коз  астында  алып  отурат эле,  ага  чон атасы  Абдулмутталиптей  мээрим коргозот эле.  Абдулмутталип да Амина сыяктуу  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васалламдан  ажырашка  чыдабайт  эле.

 Бир  куну  Амина  туугандарын  зиярат  кылуу жана уулу  Мухаммет  саллаллаху  алейхи васалламды тагалары  менен  таныштыруу  учун  барышка Абдулмутталиптен  уруксат  сурады.  Ал  ыраазы  болду  жана  ага чорусу  Умму  Айманды кошуп  берди.  Ошондо  Мухаммет  саллаллаху  алейхи васаллам  алты  жашта  эле.

 Мухаммет  саллаллаху алейхи васалламдин  Ясрибдеги  тагалары  коп  суюнушту жана  кайтканга  уруксат  бербешин  айтышты. Алар  кыйладан  кийин  кеткенге  уруксат  беришти.

 Амина,  уулу  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васаллам жана  умму  Айман  кайтышат экен, Абдуллахтын  мурзосуно  аз  калганда  Амина  катуу  ооруду  сезди жана  журо албай  токтоп  калды.  Мухаммет  саллалаху  алейхи васаллам  апасына  анын  акыркы  коз ирмемдеринде  карап  турган  абалында,  ал  Аллахка  жан  берип  жаткан эле.  Амина  олду- Абдуллахтын  алдына  кетти. 

 Наристелик  маалында  атасын  жоготкон  Мухаммет  балалыгында  апасыдан да  ажырады жана  озун  кармай албай  мээрбан  апасына  кайгырып  ыйлады.  Анын  эми  атасы да,  апасы да  жок эле.  Аны  Умму  Айман  бооруна  басты.  Ал  да  ыйлаб жатты.  Меккеге  кайтышкандан  кийин,  Абдулмутталиб  шашканча  келип,  Мухамметти бооруна  басты,  мындай  деб жаткандай  эле: Мынчалык  шорпешене  болбосон,  бул  кусалыкты  кантип  которосун.  Бирок бул  иште  бир  сыр  болушу  анык эле.

 Эми  Абдулмутталип  Мухаммет  саллаллаху  алейхи васалламга  ата да,  апа да,  аке да  эле.  Ал Абдулмутталиптин  эн  жакыны  эле,  Мухаммет  саллаллаху  алейхи васаллам гана  анын  жанына уруксатсыз  кире  алат  эле,   Абдулмутталип  Каъбанын  тегерегинде  балдары  менен  отурат  экен,  Мухаммет гана  анын  жанында  отура  алат  эле.  Абдулмутталип  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васаллам  менен  бирге  тамак  жейт  эле.  Абдулмутталип  чорусу  Умму  Айманга (Ал  Мухаммет  саллаллаху  алейхи васалламдин  тарбиячысы  эле) Мухаммет  саллаллаху  алейхи васалламга  жакшы  карашын,  ага  конул  буруусун,  аны  жедирип ичиришин  дайындады.  Бирок  тагдыр  Абдулмутталипке  небереси  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васалламдын  ыйыктыгын  корууго  убакыт  бербеди.  Мухаммет  саллаллаху  алайхи  васаллам  сегиз  жашка  толгондо  олум  аны  кармады.  Мухаммет саллаллаху  алейхи  васаллам  бул кен дуйнодо  жалгыз  калды.

  Абдулмутталиб  олумунан  мурда,  жашоосунун  акыркы  сааттарында  Мухаммет  саллаллаху  алейхи васалламды  уулу  Абу  Талипке  осуят  кылды.  Абу  Талип  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васалламга  эн  жакшы  корукчу  эле.  Ал  кембагал  эле.  Бирок  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васаллам Абу  Талиптын  уйуно  кирет  экен,  Аллах  таъала  Абу  Талиптин  ырыскысына  береке  берди.  Абу  Талиптин  перзенттери  коп  болушуна  карабай,  ал  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васалламдин  адебин коруп,  андан  бир  мунот да  ажыраганга  чыдабайт эле, ал  менен гана  тамактанып,  ага  перзенттеринен  кобуроок  конул  бурат  эле. 

 Абу  Талиптин  уй булосунда  болотурган  ажайип иштердин  бири,  эгер  Абу  Талиптин  балдары  оздору  тамактанышса тойушбайт  эле,  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васаллам  алар  менен  бирге  тамактанса  тойушат эле.  Ошондуктан Абу  Талип  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васаллам  келгенче  балдарын  тамактаныштан  токтотуп  турат  эле.  Абу  Талиптин  аялы  Фатима бинти  Асад  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васалламды  башка  перзенттеринен  коро кобуроок  жакшы  корот  эле.  Озу  ач  калса деле  аны  тойдураар, жакшы  тамактарды  береер,  аны  таза  жууп  тарайт  эле. 

  Мухаммет  саллаллаху  алейхи васаллам  абасынын  абалы  начардыгын  коруп,  ага  жардамдашууну  ниет  кылды.  Ага  жардам  болотурган  ишти  кылуу,  абасынын  ага  кылган  жакшылыктарын  кайтарууду  чечти жана  малчылык  кыла  баштады. 

  Абу  Талип  жээнин  катуу жакшы  коргонунон  кайсыл  жерге  барса  алып  барат  эле.  Бир  жолу  Абу  Талип  Шамга  соодага  чыгайын  деди.  Жээни  Мухамметке  карап,  андан  ажырай  албашын  билип,  ага: Сен  да  мени менен  бирге  барасын, деди.

 Жолдо уламалардын  черкоолору  болуп ал уламалар  акырзаман  пайгамбарын  сапаттарын  Таврат,  Инжилде  окуп  билишкен эле.  Ошолордун  бири Бухайра  аттуу улама  болуп, ал  салих  киши,  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васалламдын  сапаттарын  билет  эле. 

 Ошол  улама  Абу  Талип жана  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васаллам келе жаткан  кербенды  карап  турат экен,  кокусунан асманда  бир  булут Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васалламга  колоко  салыб жатканын,  ал  зат  менен бирге журуб жатканын  корду.  Бул болсо  акырзаман пайгамбарынын  белгилеринен  эле.  Бухайра  Мухаммет  саллаллаху  алаейхи  васалламдын  анык  пайгамбар  экенин  билуу,  анын  жузун  коруу  учун бир тамак  даярдап бардык  кербенди  тамакка  чакырды. 

 Кербендегилер:  Эй  Бухайра, мурда  бизди  мындай  тамакка  чакырбайт  элен,  эмнеге эми  чакырыб жатасын,  дешти.  Ал: Сиздер  бугун  менин  коногумсунар,  эч  биринер  калбай  келгиле, деди. 

 Расулуллах  саллаллаху алейхи васалламдан  башка  бардыгы  келишти.  Бухайра   Расулуллах  саллаллаху  алейхи васалламдин  жоктугун  билип кербендегилерден: Баардыгынар  келдинерби, деп сурады:Ооба,  бир гана жаш баланы  кербенде   калтырдык,  дешти.  Бухайра: бироонор  барып  аны  алып  келгиле, деди.

 Мухаммет  саллаллаху  алейхи васаллам  келип  эл  менен  бирге  тамакка  отурду.  Элдин  баары  тамактанып  болуп,  Бухайра жана  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васаллам  жалгыз  калышкандан  кийин,  улама  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васалламдан  сурады:  Эй  бала,  Лат жана Уззалардын  аты  менен касам  ичип  сурайм,  сенден  эмне  суроо сурасам  жооп  бересин.

 Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васаллам: Лат жана  Уззалардын  аты  менен  менден  эч  нерсе  сурабан,  Аллахтын  атына  касам,  мен аларды  жаман  кором, деди.

  Улама:  Болбосо,  сенден  Аллахтын   аты  менен  сураймын,  деди.

  Мухаммет  саллаллаху  алейхи васаллам:  Сурайбергиле, деди.

 Ошондон  кийин Бухайра  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васалламдан  анын  уйкусу,  тамагы  жонундо  сурай  баштады  жана  ал  заттын  желкелерин  ачып,  желкесинде  пайгамбарлык  моорун  корду.  Кийин  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам кетти.  Улама  Бухайра Абу  Талиптен:  Ким бул  бала,  деп  сурады.  Абу  Талип:  Уулум,  деди.  Улама: Жок,  ал  сенин  уулун  эмес,  анын  ата энеси  олгон болушу  керек,  деди.  Ошондо  Абу  Талип: Ооба,  анын  атасы  апасы  ага  кошбойлуу маалында откон,  кийин  апасы  да  олду,  деди.

 Бухайра:  Туура  айттын.  Журтуна  кайткандан  кийин жээнинди  яхуттардан  этият  кыл,  эгер  алар  жээниндин  кимдигин  билип  калышса,  аны  олтурушот,  деди.  Абу  Талип  Меккеге  кайтты.

  Ал  жээнинин  бардык  адамдардын  ичинде  ажырап  турушун  билди.  Кулагынан  уламанын «Аны  яхуттардан  этият  кылгын» деген  создору  кетпейт эле.

  Пайдалуу сабактар

1.    Аллах таъала Озу  Расулуллах саллаллаху  алейхи  васалламды  башкарышы,  Андан  башкасы башкара  албашы учун  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдин  ата энеси  олду.

2.    Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам дуйнодогу  эн  ыйык  наристе.  Ал  зат  барган  ар  бир  жерге  береке толот  эле.

3.    Аллах  таъала пайгамбарлардын  журогун  шайтандын  ырыскысынан  тазалайт.

4.    Инсандын  жашоосунда  кесип онор зарыл.

     Пайгамбар  болуп  жиберилиштен  мурунку жашоо

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жахилият  денизине  тушкон  Меккенин  кап кара  карангылыктарында  чонойду.  Ал  зат  айкелдерге  такыр  сажда  кылбайт  эле,  Мекке  жаштары  сыяктуу  оюн-кулгуго  берилбейт  эле.  Ал  зат  сулуу  адеп  улгусу  эле.  Ал  зат  туурасоз,  ишеничтуу болуп,  бардык  Меккеликтер  ал  затты  жакшы  корушот  эле.  Жаш  Мухаммет  Каъбанын  курулушунда  таш  ташыйт  эле.  Ага  абасы  Аббас:  Изарынды  мойнуна  которуп  ал, деди.  Ал  ушундай  кылды,  ушунда  ал  асманга  карады жана  ага  бироо  изарынды  ордуна  кайтар,  деп  буйруганын  корду.  Ал  ушундай  кылды.  Ушундан  кийин бироо дагы  ал  заттын  авратын  коргон  жок. (Изар- киши  белинен  ылдый оройтурган  кийим).

  Ал  абасы  Абу  Талиптин  уй булоосу чон,  кембагал  экенин  билгендиги  себептуу  ага  жардам  беруу максатында  малчылык  кылды.  Андан  алдынкы  пайгамбарлар  да  малчылык  кылышкан.

 Малчылыкта  коп  пайдалар  бар.  Ушулардын  бири  кой  баккан  адам чарбаны  карап,  аларга  туура  жол  корсотот,  карышкырлардан,  олумдон  коргойт,  ушул  сыяктуу  Пайгамбар да  адамдарды  Туура Жолго  баштайт,  тозокко  тушуудон  кайтарат.

 Мына  ушундай  кундордун  биринде,  Мухаммет  саллаллаху  алейхи васаллам  койлорду  багып  журот  экен,  алыстан  домбуранын  унун  эшитти.  Ал зат  башка  жигиттер  сыяктуу  оюнду  коруу учун барайын  деп  жанындагы  шеригине: Сен  койлорума  карап  тургун,  мен  Меккеге  кирип,  оюнду  коруп  кайтам,  деди.

  Ал зат  домбуранын  уну  келген  тарапка  карап  журду,  билсе  ал  нике  той  экен.  Ал зат тойкананы  коруу  учун келгенде  кызык иш  болду- кокусунан кундун  ысыгы  ал затты  уйкудан  ойготуп  жиберди.  Ооба,  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васаллам  уктап  калган  эле.  Ал  затты Ээси  оюн кулгудон  сактады.  Ал  зат  экинчи  куну  уйкудан  ойгонду.  Ал зат дагы  койлорунун  жанына  кайтты жана  дагы  кечекидей  ошол  жерге  барайын  деди,  бирок  бул  жолу да  мурунку  абал  кайталанды.  Ушундан  кийин  кайтып  мындай  оюн  кулкулорго  барган  жок.

 Меккеде  тынбай  уруштар  болуп,  орттой  куйот  эле.  Курайш  менен  Кайс  Айлон  уруусу  ортосунда  согуш  болду.  Бул  уруштун  аты  Харби  фижар  болуп,  бул  согуш  уруш  харам  кылынган  айларда  болду.

  Бул  маалда  Расуллуллах  саллаллаху  алейхи васаллам  жыйырма  жашта  болуп,  урушта  катышкан  эле.  Ал  зат душмандары  аларга  аткан  окторду  абаларына  алып  барып  берет  эле. 

  Уруш  бутту.  Ар  эки  жакта  тен  утулуш  болгон  жок.  Келишим  тузушту.  Бул  согуш  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдин  тажрыйбаларын  ашырды.

  Мына  ушул  кундордо  Меккеде  араптардын  жакшы  адептеринен  кабар  беретурган  бир  улуу  окуя  болду.  Бир  киши  кээ бир  кездемелердин  соодасы  учун  Меккеге  келди.  Ал  кишиден  кездемелерди  Амр  ибн Астын  атасы  Ас  ибн  Ваил  Сахмий  сатып  алды  жана  баягы  кишиге акын  бербеди. Ошондуктан,  сатуучу  курайштыктардан  акын  алып  беришсин  деп  жардам  сурап  кыйкырды.  Бирок  бироосу да  ага  жардам  беришкен жок.

  Ушунда  бир  киши  Мекке  тоолорунан  бири  болгон  «Жабали  Кубайс»  тоосунун  устуно  чыгып  Мекке  элине Ас ибн  Ваилдан  арызданып  мазлум  кишиге  жардам  бериштерин  сурап кыйкырды.    Расулуллах  саллаллаху  алейхи васалламдин  абалары  Зубайр  ибн  Абдул мутталип  туруп  оз  кишилеринин  биринин  уйуно  курайштыктарды  топтоду.  Ал  Абдуллах  ибн Жудъандын  уйу  эле.

  Анан  курайштыктар  оздорунчо   мазлум  учун  залымга  каршы  бир  жакадан  баш  чыгарышка  келишишти.  Дагы  алар  оз  малдарынан  жарандарга  болуп  беришти  чечишти,  бир да  кембагал  адам  калбасын  деп.

 Бул  жакшы  келишуу болуп, «Хилфу Фузул» деп  аталат.  Бул  келишууго  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам да  кубоо  болгондор.  Ал  зат  пайгамбар болуп жиберилгенден  кийин бул  окуяны  эстеп  айткандар:

  «Мен  Абдуллах  ибн  Жудъандын  уйундо  бир  келишууго  кубоо  болгонмун.  Эгер  Ислам  Дининде  да  ушундай  келишууго  чакырылсам,  албетте  жооп  берем.  Алар  ошондо  артык  байлыкты  оз  элине-  кембагалдарга  кайтарууга  жана  залым мазлумга  кыйноо  кылбастыкка  ант  ичишкен  эле».

 Бул болсо  ал  заттын  мына  ушул  келишууго  ыраазы  экенине  далил болот.

  Меккеде  Расулуллах  саллаллаху алейхи васалламдын  чынсоздуу  жана  ишеничтуу  экендиги  тарагандан  кийин,  курайштыктар  ал затка  аманаттарын  беретурган,  алар  менен  бирге  соода  кылышын  сурайтурган  болушту.  Ал  зат  алар  менен  бирге  соода  кылып  чон пайда  корот  эле  жана  андан  оздорунун  тирикчиликтерине  жана  абалары  Абу  Талипке  жардам  беруу  учун  алат  эле. 

  Курайшта  Хадича  аттуу  бай,  доолоттуу  аял  бар  эле.  Ал  бай кишиге  турмушка  чыккан  жана  эри  олгондон  кийин  дагы  бир  кишиге  тийген,  ал  да  каза  таап Хадичага  андан  коп  мал  мулк  мурас  болуп  каган  эле.  Хадича  соодасында  кишилерди  ижарага  алып  иштетеер,  бирок  ал  жумушчулардын  кээ бирлери  уурулук  кылса,  кээ  бироолору  Хадичанын  малына  зыян  келтиришет эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  чынчыл  жана  ишеничтуу  экенин  уккан  Хадича  андан  бирге  иштешин  суранып,  кылган  ишине  жараша  кызмат  акысын  беришин  айтты  жана  ал  менен  бирге  кызматчысы  Майсараны  сапарга  жонотту.Шамга  кылынган  сапарда  Майсара  коп  кызыктуу  нерселерди  корду.  Ал  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  соодада  ишеничтуу экенин,  чынчылдыгын  жана  кайсыл  жерге  барса  устундо  бир  булут  ага  колоко  болуп  журушун  корду.  Сапардан  кайтып  жаткандарында  ал  зат  кундун  ысыгынан  четке  отуу  учун  бир  дарактын  колокосуно   келип  отурду. Аны  коргон  бир  улама  Майсараны  чакырып  андан  Расулуллах  саллаллаху  алейхи васаллам жонундо  сурады  жана,  Бул  дарактын  астында  пайгамбарлар  гана  отурган,  деди. Майсара  Расулуллах  саллаллаху  алейхи васаллам. кайсыл  жерге  барса  эки  периште  канаттары  менен ал затка  колоко  таштап  турганын  корот  эле.  Уйго  кайткандан  кийин  саййидасы  Хадичага   бул  иш  жонундо  кабар  берди.  Хадича  абасынын  уулу  Варака  ибн  Навфалдын  жанына   барды.  Варака  насраный  болуп  ,  китептерден  акыр заман пайгамбарынын   сапаттарын  окуп уйронгон эле.  Ал  Хадичага  куш кабар  берди.

 Хадича  чынчыл  жана  ишеничтуу  болгон  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  койуп  жиберилгис  казына  экенин  билди.  Бирок  ал  25жашта,  Хадича  болсо  40 жашта боло туруп кандай ага турмушка чыга алат. Ал бай жана сулуу  аял болуп коп кишилер ага жуучу койгон эле. Ушундай кылып  Хадича Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  элчи жонотуп, ага турмушка чыгыш ниети бар экенин билдирди. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам кабыл алды.  Хадича адеби сулуу, улуу  муундагы аял эле.

 Той  Мекке элинин кубоолугундо  болду. Абу  Талып туруп Мухаммет жана Хадичанын атына жакшы  создор айтты. Бул  кабар Меккенин  ар тарабына тарады. Мухаммет Хадичага уйлонду. Жашоо мына ушундай жакшынакай отот эле. Хадича Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга Касым, Абдуллах, Рукуя, Умму  Гулсум, Зайнаб, Фатима  аттуу перзенттерди тороп берди.  Бирок Касым,  Абдуллах наристе убагында эле дуйнодон кайтып, кыздардын бардыгы жашап калышты. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын уулдары Касым каза тапканына карабай ал зат Абул  Касым деп  куняланды(лакап). Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Жараткандын  тагдыр казасына ыраазы болду.

     Мекке  тарыхында  дагы бир  чон  окуя болду. Меккеликтер  эскирип  тушо баштаган  Каъбаны кайра куруу максатында Каъба имараты учун  мал топтошту.   Бул  иште  бардык  уруулар  шерик болушту. Курайштыктар имаратты  бутурушкондон кийин, хажарул асвад- кара ташты жерине  койуу калды.  Бул ыйык жана улуу  иш болуп,  бардык уруу  аны  озум  койсом дейт эле. Ортодо уруш  чыгып  кетишине  аз  калды.  Ушунда  алардын  бири: Мына  ушул  эшиктен  ким  биринчи  кирсе  ошону  арабызда  калыс  кылабыз,  деди.

  Бактылуу тагдырды  карагыла,  ал  эшиктен  биринчи  болуп  Расулуллах  саллалаху  алейхи  васаллам  кирди.  Адамдар:  Ал  ишеничтуу,  дешти  жана  ага ишти  туура  кылышты.   Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам.  кийимин  чечип,  ташты ага  койду жана ар  бир  уруудан  бир  кишини  алып кийимдин  ар  тарабынан  кармооду буйруду. Ушундай кылышты. Ташты которуп жерине  койушту. Бул  соз  ар бир  Меккеликтин тилинде  айланды. Бардыгы Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  фитна жана уруш  отун  кандай  очургонуно тан калышты.

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  пайгамбар болуп жиберилеерден мурда Ибрахим алейхиссаламдын дининде болуп,  Жаратканга ибадат   кылат эле. Мекке тоолорунун бириндеги Хиро  ункуруно  барып  ал жерде  бир  ай рамазан  ичинде Аллах  таъалага ибадат  кылаар,  Ал  Заттын  маклуктары жонундо ой  жугуртот эле.

  Башка  бир  тарапта  жиндер  ааламы  болуп  алар да  ажайып  кооздуктарды  сезип жатышат эле.  Шайтандар сыйкырчылык менен асмандан кабарлар  угушаар, бирок жылдыздар асмандан  кабар  алайын  деген  шайтандарды  кууп  салышаар,  аларды  куйдуруп  олтурушот эле. 

 Мухаммет саллаллаху  алейхи  васаллам бир туш  корсо, эртесине ошол  туш  онунан келет эле. Шам  шаарындагы уламалар жылдыздарга карап алардын нурлары кун сайын  артып жатканын корушту.

 Ясрибте яхудийлар асманга карап акыр заман пайгамбарынын белгилерин коро башташты. 

  Хадича абасынын уулу Варака  ибн Абу Навфал айткан ыйык  ишти кузотот эле. 40жашка кирген Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ар жылы рамазан  айында Хиро  ункурундо  ибадат  кылууну  койбойт эле. Ал журогундо кызык нерселерди сезип жаткан эле.

 Бут дуйнодо ажайып иштер болуп жаткан эле. Тоолор  мурдагыдай эмес, асман да мурдагы асман эмес эле.  Кандай туш корсо ишке ашат эле.

 Ал зат озуно вахий тушушун жана бул аалам жакында озгорушун билбейт эле.

            Пайдалуу сабактар

1.    Инсандын жашоосунда иш амал зарыл.

2.    Бардык пайгамбарлар кой багышган.

3.    Аманат, чынчылдык  пайгамбарлардын сапаттарынан.

    Мухаммет Расулуллах  саллаллаху алейхи васаллам

  Ыйык рамазан айы бут дуйного оз нурун чачты.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Жаратканга ибадат  кылуу жана Халык азза ва жалла жараткан сулуулуктарды коруу учун Хиро ункуруно  чыкты. Ал киши  асманга карайт экен,  аны жаратылышта жалгыз болгон илахий исскуство экенин корду.  Мыноол жылдыздар топтолуп алып шыбырашып суйлошуп жаткандай. Бериреекте эки жылдыз  ыйык бир иш жонундо суйлошуп жатат.  Мыноол  жылдыз болсо башкалардан ажырап тураар, анын махабат менен  карап жаткан сулуу козу бар  сыяктуу.

  Мына  ыйык тоолор.  Аларга бул  ыйыктыкты Ким берди?

  Бул асмандарды Ким жаратты?

  Инсан,  айбандар,  талаалар ичип тоётурган сууларды  Ким асмандан  тушурду?

   Албетте бул дуйнону жараткан  бир  Халык бар.  Ал  адамдар  ибадат  кылатурган «кудайча»лардан ыйык!

 Адамдар «кудайча»ларды жасап ага ибадат кылышат.  Бирок ибадат  кылынатурган  илах  ыйык  болушу, баардыгынан чон болуусу керек. Ал асмандар  жана Жерди жараткан,  асмандан суу тушургон, дениздерде кемелерди агызып, асмандарга жылдыздарды тагып койгон Жогору жана Кудреттуу Зат-Аллахтыр.

    Бут  аалам сулуу  табият астында рукуъ кылып жатат. Улуу табият  Жаратуучусуна байланып жатат.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Жараткан  Ээсин  корбой Хидаят тапты.  Жараткан аны келечекте  ыйык иш- Пайгамбарлыкка  даярдап жатканын билбей аны жакшы корду.

Азырда  бардыгы  тынч эле.  Рамазан  айынын  жыйырма куну да  бутту.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам.  журогу Аллах таъалага  болгон  махабат  менен толуп,  коздору  Жаратканга  жолугуу,  Аны  коруу суюнучу менен жаштанганча  Хиро ункурундо  турат эле.  Ал зат  жакында гана  Хиродон  Меккеге тушуп суу,  тамактарын  алып  кайткан эле. 

Кокусунан  асманда  бир  нур  чарактады.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мындай нурду  мурда  корбогон эле. Ал нурдан  бут  ункур жарышып кетти.  Кун  кечени  жарыткан сыяктуу.  Кокус  чон, нурдан  жаралган бир  маклукту  корду.  Ал  инсан эмес, периштеге  окшойт эле. Периште Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга жакын келип,  ал затты  озуно катуу тартты жана: Оку, деди.

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  : Мен  окуганды билбейм, деди. Ал заттын билими жок эле, окуганды да, жазганды да билбейт эле. Периште дагы озуно катуу тартып: Оку, деди. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  дагы: Мен окуганды билбейм, деди. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  олумго жакын келгендей болду. Периште ал затты  койуп жиберип бул аяттарды окуду: «(Эй мухаммет  алейхиссалам, Сиз  озунузго  келтирилетурган Куранды бардык  ааламды) жараткан Зат болгон Аллах таъаланын аты менен (баштап) окун! Ал инсанды уюган кандан жараткан (Зат). Окун!  Сиздин  Жараткан Ээниз  (адамзатка) калемди (жазганды-катты) уйроткон ото Мээримдуу Зат.  Ал  Зат  инсанга анын билбеген нерселерин уйротту». (Алак суросу, 1-5-аяттар).

  Ушундан  кийин  периште коркунучта  калган  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  таштаган бойдон  асманга которулуп чыгып кетти.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын денесин тер баскан, коркконунан  жузу кызарып кеткен,  уйго кайтууга  шашат эле жана тынбай: Мени орогула, мени орогула, дейт эле.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды коргон  Хадича ызычууго тушту. Ал зат Хадичага болгон окуяны айтып берди жана: Коркуп кетибатам, деди.

  Хадича айтты: Жок,  коркпон,  Аллах сизди эч качан кор кылбайт, али Сиз туугандар менен барды келди кыласыз, меймандар тососуз, кыйналгандарга жардам бересиз,  кембагалдарга жакшылык кыласыз.

 Кийин  Хадича  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  менен бирге  абасынын  уулу  Варака  ибн  Навфалдын  жанына  барды. Хадича  ага  окуяны  айтканда  Варака:  Бул  вахий, мындай  вахий  Муса  алейхиссаламга да  тушкон.  Элин  сени  чыгарып  жибергенде  мен  тирик болсом  кандай  сонун болоор  эле,  деди.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам : «Элим мени  чыгарып  жибереби?», деп сурады.  Варака: Ооба,  Ким  сен  келтирген  нерсени  келтирсе  эли ага душман болот.  Эгер  тирик болсом  сага  жардам  берет элем, деди. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Хадича менен бирге  уйуно  бактылуу жана  капа болуп  кайтты.  Бактылуулугу ал-пайгамбар.  Капачылыгы болсо эли аны озунун шаарынан чыгарып жиберет. 

 Эмне  кылуу керек? Келечекте  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды коп  кырсыктар кутуп жатат. Бирок  Хадича  айткандай, Аллах  таъала  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  эч качан  кор  кылбайт.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  дагы  Хиро  ункуруно кайтты. Балким  периште  дагы  келет.  Бирок ал  келген жок.

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  кайтайын  деб  жатканда,  кокус  асман  менен  жердын  ортосунда  турган  Курсида  отурган  периштени  коруп  коркуп кетти.

  Кийин дагы  Хадичанын  алдына  кайтканка  шашты.  Ал зат  тынбай: Мени  орогула,  мени  орогула,  дейт эле. Ал зат  кийимдерине  оронуп алгандан  кийин,  периште  келип  бул  аяттарды айтты: «Эй (кийимдерине) бурколуп алган зат,  тургула да, (инсандарды Акырет  азабынан) эскерткиле!  Жалгыз Жаратканды  улуулан!  Кийимдеринизди  таза  карман!  Айкелдерден  алыста  болун!». (Муддассир  суросу,  1-5-аяттар).

  Ушунда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  шашып  ордунан  турду.  Хадича:  Эй  Мухаммет,  турбаныз,  уктайберин,  деди. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Уйкунун  убактысы  отту эй  Хадича», деди.

  Ушунда гана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ал  заттын  жанына  келген  периште  Жабраил  алейхиссалам  экендигин,  ал  Аллах таъаланын  пайгамбарларга  жиберетурган  периштеси  экенин билди.

  Жогоруда  ал затка тушурулгон  аяттар  Куран  болуп,  эми  ал зат  адамдарды  шериги  болбогон Жалгыз  Аллахка  ибадат  кылууга,  санамдарга  сыйынууду  таштаганга  даъват  кылуусу  керек.  Бул  ото  зарыл  иш  болуп,  Аллах  таъаланын  Амрына  итаат  кылуу  зарыл эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  адамдарды  жаны  динге-Адам,  Ибрахим,  Исмаил, Муса,  Ийса жана  бардык  пайгамбарлардын  дини  болгон Ислам  Динине  даъват  кыла  баштады  жана  ал  зат  пайгамбарлардын  акыркысы  болду. 

Исламга  даъват  мурда  жашыруун  болду.  Хадича  момун-момуналардын  башчысы  эле.  Ал  бар малын Исламга  жана  пайгамбары  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  тикти.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жакшы  жана  сулуу  адептуу  инсандарды  Исламга  даъват  кыла  баштады.  Эн  биринчи Абу  Бакр  Сыддыкты  даъват  кылды.  Ал  эркектерден  биринчи  болуп  Исламга  кирди. 

 Кийин Алий  ибн  Абу  Талип Исламга  кирди.  Ал  жаштардын  ичинде  биринчи  болуп  Исламга  кирди.

 Кийин  Зайд  ибн  Хариса  кирди.  Ал  кулдардын  ичинде  биринчи  болуп  Исламга  кирди. 

Кийинчараак  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам   даъваттарын  кичине  кенейтты  жана мусулмандардын  катарына  Усман  ибн  Аффан,  Талха,  Зубайр,  Саъд  ибн  Абу  Вакас, Абу  Убайда  ибн  Жаррах,  Абдуллах  ибн  Масъуд,  Саид  ибн  Зайттар  киришти. 

  Мекке элинин  сеййиттеринен  Хаббаб  ибн  Арат,  кулдарынан  Билал  ибн  Рабах  Исламга  кирди.

  Меккеде  Ислам  даъваты  кирбеген  уй  калган  жок.  Ислам  даъватына  толук  уч жыл  болгондо  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Хадича,  Алий,  Зайд  менен  бирге  Мекке конуштарындан  биринде  Меккеликтерден  жашырынып  намаз  окуйт  эле.

  Аллах  Таъаладан  буйрук да  келди:  «Ошондуктан,  Сиз  озунузго  буйрулган  ишти (Туура  Динге  даъват  кылууду)  ачыкка  чыгарын  жана  мушриктерден  жуз  бурун!». (Хижр  суросу,  94-аят).  Ушундан  кийин даъват  машаккаттары  башталды.

  Ушундан  кийин  Ислам  менен  куфр,  мусулмандар  менен  каапирлар  ортосунда  карама  каршылыктар  башталды. Бирок,  уйкунун  убактысы  откон,  Аллахтын  Амры  болсо  албетте  аткарылат  эле.

        Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Сафа  тоосунда  туруп  элдин  баарына  кыйкырды.  Адамдар   топтолушту.  Ушунда  ал  зат: «Эгер  сиздерге  мына  ушул  тоонун  артында  душмандар  сиздерге  согушка  чыгышын  айтсам,  мага  ишенесинерби?» , деди.  Адамдар:  Ооба ишенебиз,  анткени  сен  чынчыл  жана  ишеничтуусун,  дешти.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам : «Ошондуктан,   мен  сиздерге  катуу  азаптан  эскертуучу Аллахтын  Элчисимин», деди.

 Ушунда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  абалары  Абу  Лахаб: Зыян  коргур,  бизди  ушуну  айтуу учун  топтодунбу?, деди.

 Ушунда  Аллах  таъала бул  аятты  тушурду: «Абу Лахаптын  колдору  кураайт- олот! (Анык,) ал  кураады- олду!».  (Масад  суросу,  1-аят).

  Ушундай  кылып  Абу  Лахап жана  анын  малъун  аялы Умму  Жамил- Арво  бинти  Харб Исламдын,  мусулмандардын  биринчи  сандуу  душманы  болуп  калышты. Абу  Лахаптын  аялы Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  жана  Хадичаны  жаман  корот эле.  Ал  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  кыздары  Умму  Гулсум жана  Рукуяны  эки  уулу  Утба жана  Утайбага  никелеп  берген эле, уулдарына аларды  талак  кылууну  буйруду.  Алар  талак  кылышты.

 Абу  Лахаптын  аялы  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  жолдоруна  тикенектер  коёт эле,  устуно тезектерди  таштайт эле. Аллах таъала  бул  аяттарды тушурду: «Жакында  анын  озу  да,  анын  отун  аркалаган,  мойнунда  бышык  жиптен(эшилген) аркан  болгон аялы да (орттонуп турган) жалкындуу  тозокко  кирет!». (Масад суросу, 3-4-5-аяттар).

  Ал  аял  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  жолдоруна  тикенекдерди койуу  учун  дайым аны  которуп  журот эле жана аятта да  «отун  аркалаган», деп  ушуга  ишаара  кылынган.  Аллах  таъала  Кыямат  куну анын  мойнунда  орт  бекем  байланган  мойунчуктай  кысып  турушун  айтып  эскертти.  Ошондо  куддум  ал бул  дуйнодо  Расулуллахты жана  мусулмандарды  мыскылдагандай,  адамдар да  аны мыскылдап  устунон  кулушот.

Ажылык мезгилинде  араптар  Каъбага  келип ажылык  кылышаар,  кийин Укоз, Зул-мажоз базарларында  соода  кылышат  эле. 

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларды  Исламга  даъват  кылып  ушундай дейт эле: «Ла  илаха  иллаллах-эч кандай  илах жок,  Аллах гана бар, дегиле,- нажат  табасынар».

 Ал  зат  айкел,  «кудайчалар»дын  айыптарын айтып, адамдарга аларды  суйлобойтурган,  укпайтурган,  корбойтурган, пайда да зыян да бербейтурган таш экенин тушунтурот эле. 

 Мушриктер бай менен кембагалды,  сеййит менен кулду тен  кылып  койуучу  мына  ушул  даъваттын  катарын,  мындан кийин кулга  ээ болгон бир да  сеййит  сейиттик  кыла  албашын,  баары  озуно хан,  озуно бек болушун  сезе башташты. Мусулман адамдар Аллахтын  мемлекетинде Аллахка  кул.  Бай  кембагалдан абзел болбой,  тескерисинче ыйман жана  такыба менен абзел  болушат,  мал же  жамал,  абийир же  салтанат менен эмес.

 Колу ачыктар,  айкелдерге  ибадат  кылуучулар беретурган  белектерге  уйронуп калгандар  ойлонуп  калышты.  Баардыгы  кырсыкты  сезип  Исламга,  мусулмандарга  каршы  чыгууну  чечишти.  Биринчи Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  абалары  Абу  Талиптин алдына  барып  ага  жээниден  арыз  кылышты,  кудайчаларын  согуп жаткандыгын,  аларга жыйындарда  азап берип  жаткандыгын  айтышты.

  Даттануучулардын  башчысы  Абул-Хакам-Амр  ибн Хишам эле. Ал  кийинчерек Абу  Жахл  аты  менен  таанылган.

  Абу  Талип  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  чакырып ага: Эй уулум,  элин мага  келип ушундай ушундай деди. Сени менен мен алардын  бизге  каршы  кылатурган  иштерине  тура албайбыз, деди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  абасына  карап:  «Эй аба,  эгер алар бул иш-Исламды ташташыма он желкеме кунду,  сол желкеме айды  койушсада мен Исламды таштабайм. Же Ислам утат, же мен олом», деди жана ыйлайберди. Ушунда  Абу  Талып: Эй уулум,  кылып жаткан ишинди  уланта бер жана каалаганынды  кыл,  тирик экенмин сага созсуз жардам берем, деди.

 Хадича эн жакшы жардамчы эле. Ал Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды кыйынчылыктарын женилдештиреер,  ал затка  озунун малы жана жаны менен  жардам  берет эле.  Абу  Талып  жана  Хадича Ислам жана  мусулмандардын  эн жакшы  жардамчылары эле.  Бирок  Аллах баарынан  устун болгон  жардамчы  жана  колдоп кубаттоочу  эле.  Куран  Аллахтын  Созу,  Ислам  Анын  Дини,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Ал  Заттын  Пайгамбары  жана  Элчиси.  Аллах  таъала  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  бул  аяттарды  тушурду: «Эй  Пайгамбар (алейхиссалам) Сизге Аллах таъла  тарабынан тушурулгон  нерсени  жеткирин!  Эгер  (бул буйрукка баш) ийбесениз,  анын  элчилигин (пенделерине)  жеткирбеген болосуз,  Аллах  Сизди  адамдардан(алардын  зыяндарынан) сактайт.  Албетте  Аллах  каапир  элди  хидаят  кылбайт». (Моида  суросу,  67-аят).

 Аллах  таъала  Оз  пайгамбарын  мушриктердин  кыйлаларынан,  азаптарынан  сактоого  убада  берген эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  бир гана жолу Аллахка  итаат  кылуу эле.  Ал зат  бир да  эс  алган жок,  уктаган жок,  тескерисинче мушриктер  ал  затка  соз жана  амалда  берген  азаптарына  конул бурбай жолун улантты.  Аллахтын  айтканы  менен  жашап, Аллахтын  айтканы  менен  дуйнодон  кайтты.  Ырахат  учун  убакыт  жок эле.  Чындыгында  уйкунун  убактысы  откон эле.

                        Пайдалуу сабактар

1.Аллах таъаланын  эли жонундо  пикр  жугуртуу  журокто  ыйманды  кобойтот. 

2.Мушриктер  азабына  сабыр кылуу жана  таат ибадат Аллах таъаланын  Амры.

3.Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Аллах таъалага  итаат  кылуучу.  Ал зат  элчи жана пайгамбарлардын  акыркысы.

                              Мекке  Исламга  каршы

 

  Меккеге  келуучулор  Меккенин  ар  тарабынан  келип  жаткан  сыздаган  ундорду  угушат  эле.  Бул  ун дарт жана  кайгынын эмес,  тескерисинче  мусулмандар  мушриктер тарабынан  жолугуп жаткан азаптын  уну эле.

 Курайш Ислам жана мусулмандарга  согуш жарыялады.  Сеййиттер  кулдарын  азаптай башташты. 

Умайя  ибн  Халаф  оз кулу  Билалды  кумга  таштап,  камчылап  азаптаар,  Билал  болсо  озунун  ширелуу жана  жакшынакай  уну менен  Аллах  Жалгыз,  Аллах  Бир дейт эле. Бул  анын  исламча  нашидасы  болуп,  заифтер  Билалдын  бул  создорун  угуп ырахаттанышат  эле.  Сумайя жана  Ясир  азаптарга  чыдай алышкан жок.  Аллахтын  душманы  Абу  Жахл  келип аларга  жаадан  ок  атып  олтурду.

  Абу  Бакр  жана  Талха  бир  арканга  байланган,  Навфал  ибн  Хувайлид  аларды  азаптаар,  бирок  бардыгы  сабыр  кылышат  эле.  Эгер  олушсо бейиш  аларды  кутот,  эгер  жашап  калышса,  Аллах  таъала  момундарга  убада  кылган  жениш  аларды  кутот эле.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  азаптанып  жаткан  озуно эргешкендердин  жанынан  отот  экен,  алардын  азаптанып  жатканын  коруп,  ыйлаганын  угуп, ушундай гана  дейт эле: «Эй  Ясирдин  уй булоосу,  сабыр  кыл.  Силерге бейиш  убада  кылынды».  Ал зат  аларга  дуйно  бере  албайт эле,  бирок  Аллах  кабар  берген  бейишти гана  аларга  убада  кылат эле.  Бейиш  Аллах  таъаланын  момундарга  убада  кылган жогорку  белеги  эле. Алар менен  бейиштин  арасында  шейит абалда олуу гана бар эле.

  Мындай  азаптар сахабаларга гана  болбой  мушриктер  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  озуно да  коп  азап  беришет эле.  Абу  Лахап,  Укба  ибн Муъайт,  Хакам ибн Абул Ос  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  кошуна  болуп,  алар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  намаз  окушун  кутуп  турушат  эле,  ал  зат  саждага барганда  устуно  тоонун  ичеги чабактарын ташташат эле, Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  сабыр кылып жана Аллахтан  сооп  умут кылып саждадан турбайт эле,  алардын  азаптарын кайтаруу  ордуна  аларга  хидаят  сурап  дуа  кылат эле.

  Намаз  окуса бир  таштардын  артына  жашырынып  окуйт эле.  Качан  мушриктер  ал затты  корушсо,  ал затка  чыкындыларды  ыргытышат эле. Ушунда да Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларга:  «Эй Абдуманнаптын балдары,  ушул да кошуначылык болдубу»,  дейт эле.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  намаз окуу учун  Каъбанын  жанына  чыкты.  Мушриктер  мындан  жиндери келип бир бирине:  Ким  сойулган  тоонун  ичектерин  алып  келип  Мухамметтин  устуно  таштайт алат,  дешти.  Муну  уккан  Укба  ибн  Муъайт  тезинен туруп  аны  алып  келди жана  аны  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  саждага барганда  устуно таштады.  Эл  кулуп, Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  мыскылдашты.  Ушул маал  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  кыздары  Фатима келип  устундогу  чыкындыны  алып таштады.  Ал  ыйлаар,  коз жаштары  жузуно  тушот  эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  момун адам  сабыр  кылышы,  Аллах таъалага  ишениши керектиги жонундо суйлоду жана: «Ыйлаба  кызым,  албетте Аллах  атана  жардам берет», деди.  Кийин  мыноол  азап  бергендерди  дуайыбат  кылуу учун колдорун  которду:  «Аллахым,  Озун,  Утба  ибн  Робийъа,  анын  укосу  Шайба,  Валийд  ибн  Утба,  Умайя ибн  Халаф,  Укба  ибн  Абу  Муъайтка  жеткин», деди.  Аллах  таъала  Пайгамбарынын  дуасын  ижабат  кылды.  Саналгандар  Бадр  согушунда  олтурулду.

  Бир  куну  Укба  ибн  Абу  Муъайт  бардык  курайшты   тамакка  чакырды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  башка  бардыгы  келди.  Укба  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  айтуу учун  ал  заттын  алдына  барды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Куран  окуду жана аны  Исламга  даъват  кылды.  Ал  Исламга  кирди.  Укбанын  досу Умайя  ибн  Халаф  (Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аны «куфурдун  башы» дейт эле) Укбага:  Кандай  Мухамметке  ыйман  келтирдин,  ага  капир  болуп,  азап  бермейынынча сага  суйлобойм, деди.

 Ошондуктан,  Укба  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  алдына  барып,  ал  заттын   кийимдеринен  тартты  жана  ал  затты  катуу бууп алды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  коздору  кызарып,  олумго  да  жакын  болду. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  Абу  Бакр  Сыддык  куткарып  калды.  Ал  Укбага:  Раббым  Аллах  дегенди  олтуройун  деб жатасынбы, деди. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  «куноолору»  Аллахка  ыйман  келтирип,  айкелдерге ибадат  кылбаганы  эле.  Ээсин  бейишке  алып  киретурган  кандай гана жакшы «куноо»! 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  ал  заттын   сахабаларын  эч  кандай  азап  жене алган  жок.  Алар  азаптардан  ырахаттанып, мушриктерди  томон санашат эле. Курандагы  Аллахтын  аяттары  алардын  жузуно  кулгу  жугуртот эле. Мына  ушул  азаптанган  кишилер  тарыхтын  алтын  барактарына  жазылып  калышты.  Аллах  Жолундагылардын  жолун  жарыта турган  дур жылдыздарга  айланып калышты.

Курайш  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  ал  заттын  сахабаларынын денесине  гана эмес,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  рухуй   жактан да  азап  берет эле, ал  затка  акылы томон,  акын,  сыйкырчы деп  томот кылышат эле. Умайя  ибн  Халаф  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  корду  дейинче  ал  затты  мыскылдайт эле. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  эки  уулдары  Касым  жана  Абдуллах  олгондо Ас  Ибн  Воил  Сахмий  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  мууну  кыркылган  деди.  Ушунда  Аллах  таъала бул  аятты  тушурду:  «Албетте  Сизди  жаман  коргон  кишинин  куйругу кыркылган ( эч бир  дайынсыз  жок  болуп  кетет)!». (Кавсар  суросу, 3-аят). Сизди  жаман  коргондон  Аллах таъала  ырахматын жана  бейишин узду.

  Назир  ибн  Харис деген киши Фарска барып ал  жерде мин бир тун окуясын уйронду. Меккеге  кайткандан  кийин,  Каъбанын  жанында  отуруп адамдарды  Курандан  чалгытуу максатында  бул окуяны  айтып  отураар,  жана Мухаммет  айтып жаткан мифтерден мен  айтып жаткан  окуя жакшыраак, дейт эле. 

Мушриктер  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  билими  болбогону  учун:  Ага  бироо  уйротуп жатат,  дейшет эле.

 Бирок  булардын бардыгы да Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  даъваттан  тосо алган жок.  Ал зат  ажылык мезгилин кутот экен:  «Мени оз элине  алып  баратурган  киши  барбы,  Аллах таъаланын  Создорун  аларга  жеткирсем,  Курайш  Аллахымдын  Созун  жеткиришиме  тоскоолдук  кылып жатат», деди.

  Кийин  бар  уну  менен:  «Эч  кандай илах жок,  Аллах гана  бар  дегиле,  ушунда  арапка да ээ болосунар,  ажам да  силерге  мойунсунат жана ал  себебтуу  бейиштин ээлери болосунар», деди.     

  Ал  заттын  артында  турган  Абу  Лахап:  Ага  итаат  кылбагыла,  ал  жалганчы,  дейт эле,  дагы  башкасы  болсо Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  башына  топурактарды  чачат эле,  бирок бул  азаптар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  даъват  кылуудан  тосо  албайт эле.

Курайштан  болгон  бир  киши оз  элинин сеййити  Утба  ибн  Рабийъа Расулуллах   саллаллаху  алейхи  васаллам менен  суйлошуу,  ал зат  менен   суйлошуу  жургузуу, ал  затка  балким  кабыл  алаар,  дининен  кайтаар  деп  кээ бир  иштерди  айтуу максатында  турду.   Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  алдына  жетип:  Эй  Мухаммет, бирадарымдын  уулу,  сен  элине  азап  бердин,  кудайчаларды  айыптадын,  аларга  капыр  болдун, сага  кээ бир  иштерди  айтсам,  кааласан  кабыл  алаарсын,  деди.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам : «Суйло  эй  Абул Валид,  сени угуп жатам»  деди.

  Ушунда ал:  Эгер  падышаалыкты  кааласан,  биз  сени  падышаа  кылабыз,  эгер  байлыкты  кааласан,  биз  сага  мал  топтоп  берейли жана  сен  биздин  ичибизде  эн  байыбыз  болгунун, эгер ооруп жаткан  болсон биз  сени  дарылайбыз, деди.  Ал  созун  бутургондон  кийин,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  адептуулук  менен:  «Суйлоп  болдунбу эй аба» деди,  ал: Ооба, деди.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам : «Эми  мени  уккун», деди жана бул  аятты  окуду.  «Хо, Мим.(Бул  Куран)  Мээримдуу жана Ырайымдуу (Аллах) тарабынан тушурулгон.  Ал  билетурган эл  учун (момундарга) кушкабар беруучу жана (капырларды азаптан) эскертуучу- арап тилинде (жана ошол шартка ылайык)  Куран абалында (тушурулуп), аяттары ачык айкын  баян  кылынган  Китеп.  Ошондуктан,  (капырлардын) кобу (анын аяттары жонундо  пикр жургузуудан) жуз  огурушту,  анткени алар  угушбайт». (Фуссилат  суросу, 1-4-аяттар).

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  созун  бутургондон  кийин, Утба  элинин алдына  барып аларга: Мен  андан  акылдуулук, адептуулук  улгулору  болгон  создорду  уктум.  Ал  создун чону да,  кичуусу да  момо берет.  Бул ыр да эмес, сыйкыр да,  адамдын созу да  эмес.  Мухамметты  оз  жолуна  койгула.  Эгер  ал  женсе анын мулку силердин мулкунор.  Эгер утулса анын озу олот, деди.

  Адамдар:  Эй  Абул Валид, ал  сени  тили менен сыйкырлап алыптыр,  дешти. 

  Ал: Аны  сыйкырчы да,  жиндуу да дебегиле,  тескерисинче  ал  эр менен катындын  арасын ажыратып бир бирине  душман  кылып  койуб жатат, дегиле, деди.   Ошондуктан,  Куран  бул  окуяны  зикр  кылып аят  тушурду  жана Утба  ибн  Робийъаны  каралап,  ага  Акыреттеги  азапты  убада  кылды. 

  Курайштын  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  конулу  сууду жана  ал затты  олтуруу,  ал заттан  кутулуу  айлаларын  издей  башташты. 

Меккеде  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  болгон  жамандык барыныкынан  отуп тушотурган  бир  киши  бар  эле.  Ал  Абу  Жахл  Амр  Ибн  Хишам  болуп,  оз  элинин  сеййити эле.  Аны  Абул Хакам- акылман деп да  аташат эле.  Жашы  кичуу болушуна  карабай,  курайштыктар  аны  урматташат эле.  Анын  журогу  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  мусулмандарга  болгон   жамандыкка  толо эле.  Ал  Сумайя  жана  Ясирди  олтурду,  коп  мусулмандарды  азаптады.  Аны  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам   «умматтын  фараону»  деп  атады.  Анткени  анын  мусулмандарды  азапташы  куддум  Фараондун  Мусаны  азапташына  окшойт  эле. 

  Абу Жахл  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам . саждага барган  абалында  ал затты олтурууго  касам  ичти.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  саждага барганда  ал  заттын устуно  ташташ  учун  чон  бир  ташты   которду.  Бирок ушул маалда  анын  колу  шал  болуп аракеттенбей  калды жана  артына  умутсуз   абалда  кайтты.  Бирок ушунда да ал  куфрден  кайтуу ордуна  дагы  ал  затты  олтурууду ниет кылды жана  анык  ишенич  менен  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  Каъбадагы  абалында  олтурууго  касам  ичти.

 Сыртка  чыгып,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  жакындады.  Бирок эч  канча  убакыт  отпой,  мушрик досторунун жанына  кайтты.  Алар:  Сага  эмне  болду эй  Абу  Жахл, деп  сурашты.  Ал:  Мен  ар  сапар  Мухамметке  жакындайын  дегенимде  анын  устундо  бир  чон  тоонун  мени  олтуром,  жейм дегенин кордум, деди.  Эл  мындан  кулуп  аны  мыскылдашты.  Бул  соз  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  жетти,  ал зат:  «Алар периштелер  болуп,  мени  андан  коргошту.  Эгер  Абу  Жахл  мага  жакындаганда  периштелер  аны  олтурушот эле», деди.

  Курайштыктар  «Ирашиййийн»  аттуу  уруудан  болгон бир  кишини мыскылдайбыз дешти.  Абу  Жахл  андан  бир  нерсе  сатып  алган  болуп акысын  бербеген  эле.  Курайштыктар  ага:  Эгер  акынды  алууну  кааласан,  Мухамметтын  жанына  бар,  ал  сага  алып  берет,  дешти.  Бул  ирайиштик  киши  Ислам  дини  жонундо да,  Абу  Жахлдын  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  каршы  ойу  жонундо да  билбейт эле,  мушриктер  болсо  Абу  Жахлдын  мына бул  ирайиштик  киши  жана  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васалламга  кылатурган  ишиден  кулобуз деп  ойлошкон эле.  Бирок  кутулбогондо  Ирайиштик  мыноол  мушриктердин  жанына  колунда  малы  менен  суюнгон  абалда  кайтып  келди.  Мушриктер  ошол заматта  Абу  Жахлдын  алдына  барышты  жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Абу  Жахлдын  алдына башынын  устундо  чон  бир  тоо менен  барганын,  ал зат  Абу  Жахлга  баягы  кишинин  малын  беришти  буйруганын,  Абу  Жахл  да  тоо  аны  олтуруп  жеп  жиберишинен  коркуп  малды  ээсине  кайтарып  бергенин  билишти.  Алар  периштелер  эле. 

Аллах  таъаланын  пайгамбарына  айткан  созу  ишке  ашты:  «Аллах  Сизди  адамдардан (алардын  зыяндарынан) сактайт».  (Моида суросу,  67-аят). 

  Алардын  ал  затты  олтурушко  кучу  жеткен жок.  Аллах  таъала  ал затты  коргоду.  Анткени,  Жараткан  менен  болгон  киши  Кадыр  жана  Кудуреттуу  Зат  ал  менен  бирге  болгону  учун  эч  нерседен  коркпойт. 

Мына  ушундай  карангы  кундордо  Хамза  ибн  Абдулмутталип-  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  абалары  Исламга  кирди.  Ал  Аллахтын  жана  Расулинын  шери  эле.  Ал  оз  элинин  кучтуусу  эле. 

  Курайштыктар  Хамзанын  Исламды  кабыл  алганынан  жиндери  келип  олойун  дейишип жатканда андан да  катуу кабар  келди-  Умар  ибн  Хаттаптын  Исламга  киргени  кабары  таркалды.  Бул  Аллах  таъаланын  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  кылган  жоругунун  -албетте  Аллах  таъала  мушриктерге  каршы  мусулмандарга  жардам  беришинин  белгиси  эле. 

Мындан  сырткары  Мекке  сыртынан да  ыйман  келтиргендер  бар  эле.  Алар  Абу  Зарр  Гифарий,  Туфайл  ибн  Амр  Давсий,  Зимадул  Уздий жана  башкалар.

  Булар  да  жеништин  белгилери  болчу,  ал  белгилер  карангыда  калган  Меккени  чагылгандай  жарыткан  сыяктуу эле.

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  оз  сахабаларын  Сафа  тоосунун  жакынындагы  Аркамдын  уйундо  топтойт эле,  аларга  динди  уйротот  эле,  Куран  окуйт эле. 

Аркамдын уйу  мушриктердин  козунон  алыс,  Аркамдын  жашы  кичуу болгону  учун  аны  бироосу да  Исламга  кирет  деп  ойлошпойт эле.  Аркам  уй булосу менен Бану  Хашим  уй булосунун  арасында  пикр келишпестик  бар экендиги  себеп мушриктер  ал жерге- Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Аркамдын  уйуно  барат деп ойлошпойт эле.  Аркамдын  уйу Ислам  тарыхында  канча канча  балбан жана  ыйыктарды  чыгарган  ыйман  жамийасы,  вахий мекени,  ыйман-Ислам медресеси эле.

  Азырынча  мушриктердин  унунон бийик ун  жок эле.  Мушриктер  Исламга,  мусулмандарга  каршы  уруш кылууну, Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды,  ал  заттын сахабаларын олтурууну  каалашат эле.  Мушриктер  аларга  азап  беришеер,  алар  болсо  сабыр  кылышаар,  ыймандары  ашат эле,  канча  азап  кобойсо  алардын  журокторундо  ыйман  ушунча  кубаттайт эле.  Тоо  сыяктуу ыйман! Мусулмандар  эки  жолу  Хабашистанга  хижрат  кылышты.  Оз  ыймандарын  капырлардын  фитналарындан  алып качышты.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  ал  заттын  сахабаларын  Меккедеги  залымдар  учун  алардын  отурган жерлерин   ызычууга  салатурган  ыйык  кырсыкка  айланышты.  Куран  журокторду  озуно  тартат эле.  Ким  аны  укса  же  ыйман келтирет эле же  анда  адамзат  айта  албайтурган  Созду-Аллахтын  Созун  корушот  эле.  Мушриктер  Куранды  укпастыкка  оздорунчо  келишишкен болушсада,  бирок  алар тундору да  эч  кимге  билгизбей,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  кылып жаткан  Куран  тилаваттарын  угушат эле. Анткени, Куран  журокторду ээлеп  алганы  учун  аны  тосконго  кучтору жетпейт эле. Курайштын  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  конулдору  суугандан  кийин,  дагы  Абу  Талиптн  алдына  барышып,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды олтурушторун,  жана  ал  заттын  ордуна  ага  Курайштын  эн  сулуу  жигити  болгон  Имара  ибн  Валидди  бериштерин  айтышты.  Ушунда  Абу  Талип:  Кандай  кылып?  Мен  силерге  перзентимди  берем,  силер  аны  олтуросунор.  Силердин  перзентинерди  алып  аны  багам.  Бул  адилеттен  эместе,  деди.

  Абу  Талип  каапир  болсо да,  жээнин  жакшы  корот  эле.  Жээнине  Курайш  жамандык  кылыштары,  аны  олтурушу  мумкундугу,  Хамза,  Умар ибн  Хаттап жана башка  мусулмандар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  коргой  албашын  тушунгондон  кийин,  Абу  Талип  Бану  Хашимдин  бардыгын  чакырып,  аларга  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  олумдон  сактоо,  ал затты   мушриктердин  азаптарынан  кайтаруу  учун  бир  жерди  даярдашты  буйруду.

  Бану  Хишам  Ислам  учун  эмес,  тескерисинче  оз  урууларын  коргоо  учун  топтолушту.  Анткени,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам да  алардан болчу.  Меккеде  туруу  учун  алар  бир  талаанын  жанын  тандашты.  Бул  Абу   Талиптин конушу  дейилет.

  Муну  коргон  Курайш  Расулуллахка  каршы  жаны  корунуштогу  согушту  жарыялады.  Бул  экономикалык  согуш  эле.  Алар  Каъба  дувалына  бир  баракты  асып  койушту. Анда  мындайча  жазылган эле:  (Аллахтын  аты  менен): Мухаммет жана  ага  ыйман  келтиргендерге  кошулган  Бану  Хашим  менен  мамилени  узуу,  алар менен бирге  жеб-ичпестик,  кудаачылык  кылбастык,  соода  кылбастык.

  Абу  Талып  конушунун  тегерегин  ороб  алуу  баракты  Каъбага  аскандан  кийин  пайда  болду.  Бул  менен  алар  эгер  мусулмандар  суусап,  курсактары  ачса Исламдан  кайтып  каапыр  болуштарын  каалашат эле.  Бирок  чычкандар  чон  тоолорду  эмне кыла  алат эле.  Шам  кундун  нурун  очуро  алабы? 

  Талаадагы  мусулмандар  тамаксыз  калышты.  Суусагандагынан терлер да  кургады,  терилери  жарылды,  тамактар  кургады,  кандар  акты,  наристелердин  ыйлаганы,  аялдардын  кыйкыргандары  которулду.  Ушунда  Куран  кандуу жаралардын  дабасы,  журоктордун  токдугу,  рухтардын  азыгы  болду. 

  Бул  конушта  мусулмандардын  уч  жыл  омуру  ачкачылык,  суусагандыкта  отту.  Алар  ундобой  Аллах  таъаланын  Амрына  сабырдуулук  кылышты.  Утба  ибн  Газван  ошол  кундорду  эстеп айтат: Биздин  тамагыбыз  дарактардын  жалбырактары эле,  оозуларыбыз  жараланган эле.  Шекеркамышка  окшогон   бир  отту  таап алып  жарымын  Саъд  ибн  Абу  Вакаска  бердим.

  Ал  уч  жыл  бойу  дарактын  жалбырактарын  гана  жейбергениден  тамагынан  кан  ордуна  ийрин  акканын,  бир  жыгачты  таап  алып  Саъд  ибн  Вакас  менен  аны  бир  канча  кун  жейишкенин  айтат.Мушриктер  Меккеге  келген  соода  кербендерин  коруштору  менен  шашканча  жолдорун  тосуп  чыгып,  андагы  азыктарды  нарктарын  ашырып жиберишет эле,  натыйжада  Абу  Талыптын  конушундагылар  аны  сатып  ала алышпайт эле.  

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ушул кундордо да уйку,  ырахат  ордуна  даъват  учун  чыгат эле. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  уч  кун  жейтурган  нерселери  калбаганы  учун  туз  татыган жок.  Ушунда  Билал  ал затка  кичине  тамак  алып  келди.  Курайш дагы эле  оз  сеййиттигинде  эле. Бирок  ачтан  олубаткан  наристелерди,  балдар жана  аялдардын  ыйлагандарын  уккан  кээ бир  мушриктердин  журогу  жумшаарды,  бул  узулушту  токтотконго,  баракты  жыртканга  аракет  кылышты. Бирок,  Аллах  таъала  бардыгынан  алдында  эле.  Ал  Зат  мушриктер  каъбанын  дувалына  илип  койгон баракка  жер  кашараттарын  жургузгон,  ал  барактын  залым  шарттарын  жеп  буткон,  барактын  «Аллахтын аты менен» деген жери гана соо калган эле. 

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  сахабалары  камоолдон мурдагынан да  кобурок    катуу куч менен  чыгышты.  Чындыгында  камоолдын  кайгысы  кеткен,  бирок  кийинки  жашоодо  заман  аларга  мээримдуулук  кылабы  же  кундор  дагы  аларга  башка  кайгыларды  корсотобу?

  Пайдалуу сабактар

1. Аллах  таъалага  даъват кылуу  элчилердин жана аларга  эргешкен момундардын  вазыйпасы.

2.Аллах Жолунда  азапка  сабыр  кылуу ыйман  элинин сапаттарынан.

3       Аллахтын  Дини  учун  озду  курмандык  кылуу.

4.Аллах  таъала  Оз  пайгамбарын сакташы.

            

                              Аламдар… Арзуулар

  Инсан  бул  жашоодо  кайгы  жана  кубаныч,  арзуу  жана алам  арасында  жашайт.  Расулуллах саллаллаху алейхи васаллам жана  мусулмандардын  жашоосу да  ушундай  эле.  Кээде  ал  заттын  даъватына  бир же  эки  киши  кулак  салса,  кээде  ал зат  жана сахабалары  турдуу азаптарга душаар  болушаар эле.  Бирок  бардыгы  бир  куну  Аллах  таъала  Ислам  динин  бардык  диндерден  устун  кылышына  анык  ишенип  жашашат эле.   Алар  учун  Меккеде  жетибаткан  азаптар  момундун  ыйманынын бекемдигин жана  мунафыктын ызычууга тушушун  аныктайтурган  бир  сынак эле.  Алар  бул  диндери сабыр жана  ыйман менен гана  жогорулашын  билип  койушсун.

  Курайштар  Расулуллах саллаллаху  алейхи васалламды айласыз  калтыруу максатында  ал  затка  ыйман  келтириштери  учун  аларга  биринчи  аят  можузолорду  корсотуусун талап  кылышты.  Расулуллах саллаллаху  алейхи васаллам  чын  пайгамбар  экенин тастыктайтурган  можузо коргозушун сурап Жаратканга  дуа  кылды.  Ай  экиге  болунду.  Анын  бир  бологу  Абу  Кубайс тоосуна,  калган  бологу  болсо  Куайкиан  тоосуна  тушту.  Алар  Меккенин  эн  чон   тоолору  болчу.  Мушриктер  Хира  тоосу  экиге  болунгон  айдын  арасында  калганын  корушту жана:  Бул  сенин  сыйкырчылыгын  эй  Мухаммет, дешти.  Алардан  бири:  Сапардан  кайтып жаткандардан  сурагылачы,  алар да  айдын  экиге  болунгонун  коруштубу экен,  же  Мухаммет  биздин  коздорубузду  сыйкырдап  койдубу?,  деди.

  Сапардан  кайткандар:  Ооба,  биз да  айдын  экиге  болунгонун  кордук,  дешти.

  Бирок  капыр  оз  куфрунда  бутун  тырап  туруп алды,  тескерисинче  анын  куфуру  дагы  да  ашты.  Аллах  таъала  бул  аяттарды  жиберди:  «(Кыямат) Сааты  жакындап  калды жана  айда болунду.  Эгер  алар (курайш  каапырлары  Мухаммет  с.а.вдын  чын  пайгамбар  экенидигине  далилдейтурган) бир аят  можузо корушсо  (жана ал Пайгамбарга ыйман келтируунун ордуна) жуз  огурушот жана «(Бул) ар  дайымкы  сыйкырго!»,  дейшет.  Алар  (пайгамбарды)  жалганчы кылышты  жана  напсилерине  эргешишти.—Ар  бир  иш (оз)  жерин  табат (капырлар жуз бурушкан болушсада,  бул  Чын  Дин Жер  жузундо  орношот)».  (Камар суросу, 1-3-аяттар).

Мына  ушул  кундордо  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  жаны  бир  кайгы  келди—ал  кишинин  абалары  Абу  Талып  камоолдон  чыккандан  кийин  катуу дартка  жолугуп  каза  тапты.  Анын  акыркы  убакыттарында  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам   аны  Чын  Жолго  хидаят  кылуу,  ага  Ла  Илаха  иллаллах  келимесин айттырганга  аракет  кылды.  Ал  зат:  «Эй  аба,  мына  ушул  келмены  айтын,  мен  сизди  Аллахтын алдында  шапаат  кылайын», деди.  Ал  жерде  болгон  Абу  Жахл:  Эй  Абу  Талып,  ата бабандын  динин  таштайсынбы,деди.  Ушунда  Абу  Талып:  Абдулмутталиптин  дининде  олом, деди.

  Абу  Талып  капыр  абалда  олду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мындан  эки  эсе  коп  кайгырды.  Биринчиси,  атасынын  ордунда  калган абасы олгонуно  болсо,  экинчиси,  анын  капыр  абалды  олушу  эле.   

Аллах  таъала  бул  аяттарды  жиберди: «(Эй  Мухаммет  алейхиссалам) анык,  Сиз  озунуз  суйгон   кишилерди  хидаят  кыла  албайсыз,  бирок  Аллах  Озу  каалаган  кишилерди  хидаят  кылат.  Ал  хидаят табатурган  кишилерди  жакшыраак  Билгуучу». (Касас суросу,  56-аят).

  Аллах  таъала  Пайгамбарына  Абу  Талып  тозок элинен экенин, бирок  тозокто женил  азап  табышын,  анын  таманын  астына бир  чок  койулушан,  ал  чоктон  мээси  кайнашын  вахий  кылды.

  Курайш  коргоочусунан  айрылган  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  азап  беруу учун  ынгайлуу  убакыт  тапкан эле. Алардын пасткаштарынан  бироосу Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  башына  топурак  чачты.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  уйуно  ыйлаган, капа  болгон абалда  кайтты.  Ал  заттын  кыздарынан  бири  туруп,  ыйлаган абалда  ал  заттын  устун  тазалады.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Эй кызым, ыйлаба,  Аллах  таъала  атанды  женишке  жеткирет», дейт эле.

 Расулуллах саллаллаху  алейхи  васаллам ушулар  жонундо  айтып:  «Мага  Абу  Талып  олгонго чейин  мушриктерден  мынчалык  азап  жетпеген», деген.

  Эч  канча  убакыт  отпой Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  омурлук  жолдошу,  адамдар  жалганчы  кылганда да  ал  кишини  тастыктаган, адамдар  капыр  болгондо,  ыйман  келтирген,  баары  ал  кишиден  тескери  караганда ал  кишиге  жардам  кылган  инсандан  ажырады.

  Мээримдуу омурлук  жар,  ишеничтуу  кенешчи,  момундардын  апасы  Хадича  дуйнодон  кайтты.  Хадича  акыркы  дем алыбаткан  маалда  Жабраил  алейхиссалам  жерге  тушуп,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга: Хадичага  бейиштеги  эс алуу уйунун—дурдан болгон уйунун кушкабарын бергин, деди.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  буга  коп  кайгырды.  Жашоосунун  акыркы  коз ирмемдерине чейин  Хадичаны  унуткан жок.

Эми  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жалгыз  калган эле.  Жардамчысы  болгон  абасы  олду.  Ага  ишенич,  сабырды  берген  Хадича да  каза тапты.  Бирок ал  олгондор  заиф  инсандар  болсо,  Пайгамбарына  жардам  беретурган Аллах  олбойтурган, Тирик  Зат.  Ал  Исламдын  курош,  жихад,  сабыр менен  женишин  ирада кылды,  Абу  Талып  жана башкалар  менен эмес.  Муну  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  тушунгон эле.  Ошондуктан,  даъват  токтоп  калган жок,  тескерисинче дагы да  жайылды,  бирок  бул  Меккенын  сыртында  болду.

  Таиф  Меккеге  жакын  болуп,  Мекке  байлары  оздору  учун  ал  жерде  бактар,  экин  эгетурган  жерлер кылышкан эле.  Анткени,  ал  жерде  кобурок  тушум алынат эле. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Курайшты  оз  даъваттарына  кулак  салбаганын  коруп,  Таифке  чыгып,  ал  жерде  Сакиф  уруусун  даъват  кылуучу  болду,  алар угушса  кандай  сонун  болот эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жашыруун абалда  Таифке  чыкты.  Ал затты  Таифтин эли ыйман келтиришет деген ишенич  ээлеп алган эле. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Сакиф  сеййиттери,  байларына  суйлоду,  бирок алар  Меккеликтерден  абзел  эмес эле.  Таифтиктер ташбоор болушчу.  Ал жердин  пасткаштары  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга каршы  болуп,  ал  кишини  согуп,  жаман  создорду  айтышты,  кийин  бардыгы  топтолуп алып  ал  кишини  ташборон кылмак болушту.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жугуруп  кетет экен,  артынан  алар  таш  атмакчы  болушат эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  бутуна  таш  тийип канга да  беленды.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  таза  кандары  Таиф  жерине  тушкондо  ал  киши  ыйлады.  Кийин  бир  куноокор  кол  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  жузуно  таш  атты.  Ал  заттын  жузунон  кан  акты.  Кызыл  кандар  аппак  коз  жаштар менен  аралашты.  Ал зат  арыздануудун  ордуна  сабыр  кылды.  Ал зат  менен  бирге  болгон  Зайд  ибн  Хариса  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  жузундогу  кандарды  арчыб жатып ушундай дейт эле:  Оз  пайгамбарынын  жузун канаткан кавм  эч качан нажат таппайт.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Утба  ибн  Робийъа жана  анын  укосу  Шайбанын  багында  конум  табууга  мажбур  болду.  Катыржам  болгон сон, колдорун  которуп  дуъа  кылды.  Бул  суротту  коргон  журоктор  кан  ыйлайт,  коздор  жаштанат:

 «Аллахым,  кубатсыздык,  айласыздык,  адамдар  алдында  ажиздыгымдан  Озуно  арызданам.  Эй эн  Мээримдуу Зат,  Сен  бечаралардын Раббы—Жараткан,  менин  Раббымсын.  Мени  кимдерге  таштап  коёсун,  мени жактырбайтурган  жаткабы же мени женген  душмангабы?  Менден  капа  болбосон болгону,  башкасына конул бурбайм.  Созсуз  авф-афыятын мага жетет.  Карангылыктарды  жарыткан,  дуйно Акырет иштерин жер жерине  койгон Жузун нурунун  урматы мага азабынды  тушурушундон,  азап беришинден  сакта.  Сенден  ыраазычылык  сурайм.  Бар куч-кудурет Сени менен гана».

 Бул  создор  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  журогунон чыкты.  Мындан  бут  дуйно ыйлады,  ал  заттын  баары  созун  угуп  турган  Шайба  жана  акеси  Утбанын  конулу  жумшап,  Аддас  аттуу жумушчусуна  бир  идишке  жузум  салып  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  алып барууну  буйруду.  Аддас  ушундай  кылды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аны  жейиш  алдынан  Аллахтын  аты  менен, деди. Муну  уккан  аддас(ал  насраный эле): Мындай  созду  яхуттар  айтпайт,  деди.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Кайсыл шаардансын эй  Аддас,  динин  эмне», деп сурады.  Ал:  Насраныймын,  Нийнава  элиненмин, деди.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Салих  киши—Юнус ибн  Маттанын  шаарыданбы», деди.  Аддас  мындан  тан  калып:  Сиз  каяктан билесиз, деди.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Юнус пайгамбар,  мен да  пайгамбармын», деди. 

  Ушул маал  Аддас Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  кол буттарын  ооп  баштады.  Муну  коргон  Шайба жана  Утба  Аддаска:  Сенин динин  анын  дининен жакшы, дешти. 

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Таифтен  кайгырган абалда кайтты. Ал  киши  чукур  ойго  батканча  кетип барат экен,  асманга  караган эле,  бир  булут  устундо  колоко  таштап  кетиб жатканын  корду.  Анда  Жабраил  бар эле.  Ал  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга :  Эй Мухаммет алейхиссалам,  албетте  Аллах таъала  элиниздин  создорун укту.  Ал  Зат  мени  менен бирге  тоо периштесин  жиберди.  Эгер  кааласаныз,  элиниздин  устуно эки  ыйык тоо—Куъайкиан жана Абу  Кубайсты  таштайм, деди. 

 Ушунда  Расулуллах саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Жок,  мен  Аллах  таъала алардын  балдарынан Аллах  таъалага ибадат  кылатурган,  Ал  Затка  ширк  келтирбейтурган инсандарды чыгарышын каалайм», деди.

 Бул  сулуу  суроттуу,  ыйык  маанилуу мээрим жана рахмат—ал  киши элинин азаптарына  сабыр  кылуудан  сырткары  аларга хидаят сурап  дуъа  кылды жана: «Аллахым,  элимди  кечир,  алар  билишпейт»,  деди.  Кызык!!!

 Бирок тан  калыштын кажети жок.  Анткени  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  бардык  адамдарга  Рахматдыр.  Аллах  Таъала тарабынан  берилген  Рахматдыр.  Ал зат  туну менен  ыйлап  уммотуно  магфират  тилеп  дуа кылат  эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  рахматтары  ушунча  болсо,  Аллахтын  Рахматы  кандай  болду?! Аллахтын  Рахматы чон жана ыйык экендиги созсуз. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Меккеге  кайтат экен,  «Вадий нахла» деген  жерде  тушуп  намаз  окуп,  Куран  тилават  кылды.  Мына  ушул  маалда Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ошол  жерде  жиндер  болгонун  билбейт эле.  Жиндер  Куранды  угуп  тан калышты жана алардын  кээ бироолору  ошол заматта  ыйман  келтиришти.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Аллах таъала бул  аяттарды тушурмойунчо будан  кабары жок эле.: «(Эй Мухаммет  алейхиссалам), эстен,  Биз  Сиздин  алдынызга бир топ жинтерди Куран  уксундар, деп жиберген элек...». (Ахкоф суросу, 29-аят). Бул  машаккат-аламдар маалында асмандын  жерге берген  биринчи  белеги эле.

  Курайш жана Сакиф  уруулары  капыр болуп,  Мекке  жана Таиф  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана ал  заттын сахабаларына азап  берген  маалдарда  Жер  оз  согушун  жарыялады.  Аллах  таъаланын Айколдугу  корунуп,  ыйман шамалдары журо баштады.  Кызык рухий  асманда  нурдуу окуялар,  жогорку Илахий  можизолору  окуя  боло баштады. 

Меккенин  тун  кечелеринен биринде Жабраил  алейхиссалам  эки  периште  менен тушуп Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  Каъбанын  алдына  алып  келишти.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  кокурогун  жарып,  журогун алышты, аны  ыйман жана билим менен толо болгон  идишке салып, дагы  кайтарып  жерине  койушту.  Бул  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  экинчи  жолу  кокурогу жарылышы болчу.  Ал заттын  журогу  мурдагынан да  кобуроок  илм,  даанышмандык,  ыйманга  толгондон  кийин,  ал зат  Жараткандын  кереметтерине  дагы да  даяр  болду.

 Коздор  уйкуга  кетип,  Меккеде  ундор  тынгандан  кийин,  Жабраил  алейхиссалам  корунушу  кызык бир  айбанды  алып  келди.  Анын чогу  теке менен  эшектин арасында  болуп,  ар  бир  кадамы козу  жететурган  жеринин   акырына  барып  тушот  эле.  Ал  пайгамбарлар  аты  болгон Бурак эле. Жабраил алейхиссалам Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  аны  миништи  буйруду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  минди жана улуу периште  менен бирге  ыйык сапарды баштады.  Ал  Исро жана Меърож сапары эле.

  Бир мунотто  заман жана мекен жоголду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Меккедеги  Масжидул Харамдан  Шамдагы Масжидул  Аксага  жетип барды: «(Аллах) бир тун,  Оз  пендеси (Мухаммет  алейхиссалам)ды –ага аят можузолорубуздон коргозуу учун (Меккедеги) Масжид-ал-Харамдан (Куддусдагы) Биз  тегерегин берекелуу кылып койгон Масжид-ал-Аксага саякат  кылдырган (бардык  айыптардан) Таза Зат.  Чындыгында,  Ал  Угуучу,  Коруучу Зат». (Исро суросу, 1-аят).

Аллах таъала бардык  пайгамбарларды  кайра  тирилтирди.  Алар  Масжидул-Аксанын  дарбазасы алдында Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  тосуп алышты.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аттан  тушуп  аны  Масжидул-Аксанын  халкасына  байлады.  Кийин  бардыгы  намаз окуу учун  катар тартышты.  Ушунда  Жабраил  алейхиссалам бардык  пайгамбарларга  имам  болуу учун  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  алдыга  откорду.  Имам  кандай  киши,  муктадыйлар  кандай  кишилер,  бир  карагыла!

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  намаз  окуп болуп,  Буракты  чечуу учун  анын  алдына  барды.   Ушул  маалда ал затка  он  тарабынан,  кийин  сол  тарабынан  бир  ун  келди.  Ал  киши  караган  жок.   Кийин  ал  киши  аябай  жасанган  бир  кары  аялды  корду,  ал: эй  Мухаммет,  кутуп  тур,  дейт эле.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Бул кишилер кимдер эй  Жабраил» деп  сурады. 

Жабраил  алейхиссалам:  Он  тарабынардагылар  Яхуддардын  чакыруучусу  болуп,  эгер  ага  жооп  бергенинерде  умматынар  яхудий болуп  кетет  эле.  Сол  жагынардагылар  насраныйлардын  чакыруучусу  болуп  ага  жооп  бергенинерде  умматынар  насраный  болуп  кетет  эле.  Кары  аял  дуйно  болуп,  анын  омурудон  санаалуу кундор  калган,  деди.

  Кийин  Жабраил  алейхиссалам  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  биринде  сут,  биринде  шарап толтурулган  эки  идишти  тутту.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  сут  бар  идишти  тандады,  Жабраил  алейхиссалам:  Сиз  хидаятты  тандадыныз,  эгер  арак  бар  идишти  тандаганынызда  уммотунуз  албетте  адашкан  болот эле, деди.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  асманга  которулушу  учун  Меъраж  сапары   башталды.  Ал  киши адамзаттан  асманга  чыккандардан  биринчиси,ал зат  оз  Жаратуучусунун  жузун  коруу  суюнучу менен нурдан  канат  байлап  асманга  которулду. 

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Жабраил  алейхиссалам  менен бирге   биринчи  асманга  жетти  жана  эшикти   тыкылдатты.  Биринчи  асман  периштелери (Ар  бир  асманды  коруктап  туруучу  периштелери  болот): Кимсин, деди.

 Жабраил  алейхиссалам:  Жабраилмин,  жанымдагы  Мухаммет,  деди.

  Периште:  Мухаммет  пайгамбар  болуп  жиберилдиби, деп  сурады. 

Жабраил  алейхиссалам: Ооба, деди.

  Периштелер: Куш  келгиле,  деп  эшикти  ачышты.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  кирип  бир  кишинин  отурганын  корду,  анын  он тарабында  бир  жамаат адамдар  болуп, баягы  адам  аларга караса кулоор,  анын  сол  жагында да бир жамаат болуп,  баягы  киши  аларга  караса  ыйлайт эле. 

Жабраил  алейхиссалам:  Бул  атаныз  Адам,  ага салам  бериниз, деди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  салам берди.  Адам алейхиссалам: Салих  перзент,  салих  пайгамбар куш  келиниз, деди.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  отурган  адам  Адам  алейхиссалам  экендигин,  анын  он  тарабындагылар  бейиштин эли,  сол тарбындагылар  тозок эли  экенин  билди.

 Экинчи  асманга  чыгышты жана ал жерде  Ийса  жана  Яхя  алайхимассаламдарды  жолуктурушту.  Алар  боло  болушчу.  Алар да:  Салих  бирадар,  салих  пайгамбар куш  келиниз,  дешти.

  Учунчу  асманда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Юсуф  алайхиссаламды  корду. 

  Тортунчу  асманда  Идрис  алейхиссалам  менен  учрашты.

  Бешинчи  асманда  Харун  алейхиссалам ал  кишини  тосуп  алды. 

 Алтынчы  асманда  Муса  алейхиссалам   Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  коруп  ыйлады  жана ушундай  деди:  Ыйлаганымдын  себеби,  менден  кийинки  бир  баланын  (Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам) уммотунон  бейишке  менин  уммотумдон  коро  кобурок  кишилер  кирет.

 Жетинчи  асманда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аталары  Ибрахим алейхиссаламга  жолукту,   Ибрахим  алейхиссалам  Байтул-Маъмурдун  алдында  отурат эле.  Байтул-Маъмур  асмандагы  Байтуллах  болуп,  куддум  мусулмандар  жердеги  Каъбаны  таваф  кылышкандай эле  периштелер  аны  таваф кылышат эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Ибрахим  алейхиссаламдын  тегерегинде  жаш  балдар  отурганын  корду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Жабраил  алейхиссаламдан бул  жонундо  сурады.  Ушунда  Жабраил  алейхиссалам:  Алар  сиздин  наристелик  абалында  дуйнодон  кайткан  уммотторунуз,  Ибрахим  алейхиссалам  аларга  Куран  уйротуп жатат, деди. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Ибрахим алейхиссаламга  салам  берди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  ал  зат:  Менден  уммотуно  салам  айт,  аларга  кабар  берип  койгунун,  бейиштин  топурагы  таза,  суусу  ширин.  Ал  бир  жер  болсо,  анын  эгини  Субханаллах,  Алхамдулиллах,  ла  илаха  иллаллаху,  Аллаху  акбардыр, деди.

  Сизге да  салам  болсун  эй  Аллахтын  пайгамбары.  Субханаллах,  алхамдулиллах,  ла  илаха  иллаллах,  Аллаху  акбар.

  Коз  ачып  жумгучакты  Жабраил  алейхиссалам жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ааламдагы  эн  Жогорку  Мекенге  жетти.  Ошондуктан,  Жабраил  алейхиссалам  канаттарын  жайган эле,  ал  асман жана  Жер  арасын  тосуп  койду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Жабраил  алейхиссаламдын  ушунчалык  чон,  ыйык  маклук  экенин  коруп  тан  калды. 

 Жабраил  алейхиссалам:  Эй  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васаллам ,  бирадарым  Мийкаилдин жети  жуз  канаты  болуп,  ар  бир  канатынын  чондугу  менин  бардык  канаттарыма  тен,  Ал  Аллах  таъаладан  хушуъ  кылганынан жана  коркконудан  Ал  Заттын  алдында  кичинекей  чумчук  сыяктуу турат, деди.

  Акыры,  «Сидратул-Мунтаха»га  жетишти.  Ал  чон  дарак  болуп,  чапкыр  чабандез  анын  колокосундо  жуз  жыл  журсо  кесип  ото албайт,  Жабраил  алейхиссалам мына  ушул  жерде  токтоп:  Эй  Мухаммет,  ушул  жерде  ажырайбыз.  Сиз  жогору  которулсонуз  дагы да  жакындайсыз,  мен  которулсом  куйуп  кетем,  деди.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Сидратул  Мунтаханын  ар  бири  филдин  кулагы  сыяктуу болгон  алтындай  жалбырактарын  коруп  жалгыз  абалда  кезди.  Ал  ааламдагы  Аллахтын  Аршыдан  алдынкы эн  жогорку  мекен,  баары  элдин  илми, даанышмандыгы, билими  андан  нары  ото  албайт.

  Ал  киши  ар  бир  жалбыракта  бир  периште  Парвардигарына  тасбех  айтып  жатканын  корду.

  Кокус  бут  мекенды  Аллах  таъаланын  нуру  ороп  алды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Аллах  таъалага  жакындады.  Ошондуктан,  эки нур  жолугушту—Аллахтын  нуру  кийин  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  нуру.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Аллах  таъаланы  корду.  Аябай  сагынган эле.  Аллах  таъаланын  нуру жайылып  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  пешенелерын  жарытты.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Жараткан нуру  ичинде  турган  абалда  тасбех  айтты.

  Кийин  асмандан  жерге  намаз  белек  кылынды. 

 Биринчи  эллуу убакыт  намаз  парыз  болду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Муса  алейхиссаламдын  алдына  тушкондо  Муса  алейхиссалам:Аллах таъаланын  алдына  кайтып,  Андан  женилдетишин  сурагын,  уммотун  буга  чыдай  албайт.   Мен  сенден  мурда  Бану  Исраилди  бул  тууралуу  сынап  коргонмун,  деди.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  тушуп  чыгаберишти  улантты, Аллах  таъала  бир  кече  кундуздо  беш маал  намазды  парыз  кылды,  аны аткарганга  эллуу убакыт  намаздын  сообу  берилетурган  болду.  Ушундай кылып  ар  бир  намаз  момундун  меъражына  айланды. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  бейишти,  ага  ээ  болгондурду жана  тозокту,  анын  азабына  туш  болгондорду коргондон  кийин,  сапар  аягына  жетти.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Жерге  кайтты жана Меккеге  баруу  учун  Буракка  минди.

  Тан  аткандан  кийин,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мушриктерге  Меъражды  айтпай,  Исра  сапары  жонундо  суйлоду, мушриктер   мыскылдагандай: кандай  кылып, биз  ал  жерге  бир  ай  барып,  дагы  бир  айда  кайтып  келебизго,  сен  болсон ал  жерге  бир  кечеде  барып  келгенинди  айтып  жатасын,  дешти.  Мушриктер  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  омур бойу Масжидул-Аксаны  корбогонун  билишет эле, ошондуктан  ал  затка:  Эгер  чын  айтып  жаткан  болсон,  бизге  Масжидул-Аксаны  сапаттап  бергинчи,  дешти.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам мындан  кайгылуу абалга  тушту.  Анткени  ал  зат  Мечитке  кирип жатканда андагы  нерселерге  конул  бурбаган эле,  андан коро  керектуу нерселер менен убара болгон  эле. 

  Ушул  маал  Аллах  таъала  Жабраил  алейхиссаламды  жиберди,  анын  колунда  Масжидул-Акса  болуп,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ага  карап  аны  мушриктерге  сапаттап  берди.  Бирок  мушриктер  тастыкташкан жок,  мусулмандар  болсо  тастыкташты.  Алардан  бири  Абу  Бакр  болуп,  ал:  Ага  асмандан  вахий  келишине  ишенемго,  анын  асманга  которулгонуно  ишенбейинби, деди.  Ушундан  кийин  Абу  Бакрга  Сыддык  аты да  кошулуп  айтылатурган болду.  Анткени  ал  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды тастыктаган,  ыйман  келтирген,  инсаф  кылган эле.

  Меккеде  жашоо  кундон  кун  жамандап  барат эле,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  ал  заттын  сахабаларына    азаптар  катуу  болуп  барат эле.  Бардыгы  Ислам  женилет,  деп  ойлошот эле.

 Бирок  асман  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  башка  бир  ишти  даярдаган  эле.  Аллах  жогорудан  туруп  бардык  нерсени  коруп,  угуп  турат эле.

           Пайдалуу сабактар

1.Аллах  таъала  Оз  пайгамбарларына  можызолор  менен кубат  берет.  Ал  можузолорду  Аллах таъала гана  келтире алат жана  аны  пайгамбарларга гана берет.

2.Абу  Талып  Кыямат куну  эн  женил  азапталат

3.Момундардын  апасы  Хадича бейиште

4. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  Исламды  жайылтуу учун кылган  жихаддары  ыйык,  анын  сабырдуулугу  болсо андан да  ыйык

5.Аллах  таъала Оз  пайгамбарын  мушриктердин  кыйласынан  сактайт

6.Аалам  кылатурган ишти  кутпой бардык  нерседе  Аллахка  сыйынуу,  Ага  табынуу.

                         Мекке  менен  коштошуу

Меккеде  Ислам даъваты  он бир жыл уланды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Меккеде  оздору азап тапсада,  озголорго  азап  бербей  жашады.  Башкалардан  коркпой  Аллахдан коркуп жашады.  Меккеде  ыйман  келтиргендер да,  каапыр  болгондор да  бар эле.

Билал  разиаллаху  анхунун  жузу  жана  белинден  азаптын  издери  жоголгон жок.  Ал  белине  кыздырып  басылган  темирлердин  оорусунан  арыз  кылат эле.

  Аммор  мушриктер  олтургон  апасы жана  атасы  Сумайя,  Ясырлардын  мурзосуно барып,  аларга  бейиш  сурап дуа  кылат эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  тундору  Куран  тилават  кылат экен,  ыйлайт эле.  Ал  кишинин  ыйлаганына  периштелер,  мусулман  инсу-жиндер да  кошулуп  ыйлашат эле.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  журогун бир  кун да  умутсуздук ээлей  алган жок.  Тескерисинче ал  зат адамдарды  хидаят  кылуу,  динди  жайылтууда  катуу турат эле,  бар  кайгысы  ушул эле.

  Уйкудан  кечип,  Аллах  таъаланын  алдындагы  даражаларын  жогорулашына  аракет  жасайт эле.

  Ал зат  ажылык  мезгилинде  чыгып  Куранды  угуп,  эч  болбосо, бир да  журок ыйманга  келет  деген умут менен урууларды  даъват кылат эле,  бирок  Курайш буга да  тоскоолдук  кылды. 

  Ушуга  карабай, Меккенын  сыртынан—Мадинадан  Абу  Зарр  Гифарий,   Иёс  ибн  Муоз,  Сувайд  ибн  Самит сыяктуу бир,  эки  адам  ыйман  келтирет эле,  бирок алар ото аз  болуп,  бироосу да  Аллахтын  Динине  даъват  кылууга  кудуреттуу  болушпайт эле.

  Ошондуктан  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Меккеге  келуучулордон  мусулмандарды  кобойтууну  каалайт эле.  Бир  жыл  отпой  Мекке  сыртынан  бир эки  адам  ыйман  келтирди  жана  бут  арап  Исламды  тааный  баштады.

Арап  жазиресинде  Ясрип  ото  керектуу  шаар эле.  Ал  Курайштын  соода  кербендери  ототурган  жери  болчу.  Мындан  сырткары  ал  шаар  озунун  курмалары  менен  таанымал  болуп,  араптар  аны- курманы  оздорунун  башкы  ырыскысы,  жейтурган тамагы деп  билишет эле,  андан  арак да  даярдашат эле. 

  Ясрип  эки  урууга- «Авс» жана «Хазраж»  урууларына  болунгон болуп,  алардын  арасында  коп  жылдардан  бери  согуштар болуп,  мына  ушул  согуштардан  эн  чону  Буос  согушу болуп, андан  ар  эки  тараптан  коп  адамдар  олгон эле. 

Ар  сапар  эки  тарап  ортосунда  уруш  тынышы  менен  Мадинада  жашайтурган  учунчу  тарап  аларды  бир бирине  жамандап дагы  уруш  отун  жагат эле.  Алар  Бану  Курайза,  Бану  Кайнакоъ,  Бану  Назир  яхудийлери  жана  Хайбардын  эли  болуп,  алар  курал жарак соодасы  менен  иш  кылышат эле.   Алар  курал жаракты  араптарга  сатууну  каалашат эле,  ошондуктан аларга  уруш  улантылса  пайда  эле, жана  ошондуктан  алардан  арасында  фитна уруштарын  чыгарып алардан  пайдаланышат эле. 

  Авс  жана  Хазраж  ортосундагы  уруш  аларды  кыйнап  койду.  Малдары  тугонду,  эркектер  олуп,  перзенттер  жетим  калды.  Алар  бул  манфур  уруштун  себебин  билишпейт эле,  мындай  уруштардын  тугошун,  ырахат алууну  элестетишет эле. 

 Башка   бир  тарапта  яхудийлер  жакында  бир  пайгамбар  чыгышын,  алар  ага  эргешип,  бут  жер  жузун  ээлештерин  айтышат эле, алар  ал  пайгамбар  оздорунон  чыгат деп  умут  кылышат эле.  Мындай  кабар  Ясриптин  ар  тарабына  жайылган эле.

 Ажылык  мезгилинде,  Меккенын Укоз  базарында  ясриптиктерден  алтоосу  ажылык  амалдарын  аткарып  болгондон  кийин,  Акаба  деген жерде  чачтарын  кырдырган  абалда  отурушат эл.   Алар  ясриптин  акылман  кишилеринен болуп,  уруш  аларды  алын  алган,  согуш  оту  аларды  жеп  салган эле.,  алар  ошол  жерде  бакыт таалай менен  жолугушууга  убадалашкандай  эле. 

  Чындыгында  ушундай  болду— Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  алардын  алдыларына  кирип даъват  кылды,  аларга  Куран  тилават  кылды.  Алар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  чын  пайгамбар  экенин  сезишти,  Куран  алардын  журогуно  жетти  жана  яхудтардын  акыр заман  пайгамбары  жонундо  кылган  толголорун  эстешти жана:  Аллахтын  атына  касам,  бул  адам  бизге  яхуддар  айткан  пайгамбар,  ага  эргешишке  шашкыла,  дешти. 

  Алар  ыйман  келтирип  Исламга  киришти.  Тилдери мына  ушул  келмены ойдо  абалда  айтты: Ла  илаха  иллаллах,  Мухаммадур Расулуллах.

 Алар  бул  иштери  менен  Ислам   тарыхына  анын  биринчи  жениши  жазылып жатканын  билишпейт эле.  Кийин  алар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  менен  келерки  жыл  жолугууга  убадалашып  кетишти.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  кайтат экен,  асман  жылдыздарын  озунун колдору  менен  кармаганын  сезет эле.  Олжо  баа жеткис  эле.  Алар  алтоо эле.  Жениш  жонундогу  кабар  жолдонгон,  ыйман  аттарына минилген эле.  «..анын  журушу да,  турушу да  Аллахтын  аты  менен болот..».  (Худ  суросу,  41-аят).

 Бир  жыл да  тез  отуп  кетти.  Бул  жолу  Ясриптиктер  Меккеге  саны  кобойгон абалда  келишти,  алар  он эки киши  болуп,  Аллах  жана  Расулине  ыйман  келтиришкен эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  алар  менен  ошол  мурдагы  «Акаба» деген жерде  жашыруун  жолугушту  жана  бул «Биринчи  акаба  байъаты»  аты  менен  тарыхта  калды. 

Анткени  алар  ушул  жерде  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга,  Аллахка  ыйман  келтиришке,  айкелдерге  ибадат  кылууну  таштаганга,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларга  буйруган  бир де  иште  асыйлык  кылбастыкка  убада  беришкен эле.  Алар  менен  келерки  жылы  жолугушканга  келишишкенде  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларга  коштошкондой  карап калды.

  Исламда  Мусъаб  ибн  Умайр  Абдарий  разияллаху  анхудан  жакшы  элчи  болгон  эмес.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аны  Ясриптиктерге  Куран  уйротуу  учун  бирге  жонотту.  Ал  Аллах  журогун  нурлантырган  киши.  Ошондуктан  ал  Ясриб  элинин  журогун  озуно  берилген  ошол  нур менен  мунаввар  кылды.  Ясрибде  Ислам  кирбеген  уй  калган жок.  Бирок  алардан  аз ганасы  ыйман  келтирди. 

  Келерки  жылы  Ясриб  эли  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  корууго  болгон  махабаты  менен  Меккеге  келишти.  Алар  учун  ал  затты  коруу  дуйно жана  андагы  нерселерди  коруудон  жакшыраак эле.  Бул  жолу  алардын  саны  алтоо да,  он ээки да  эмес,  жетимиш уч болуп  алар  менен  эки  аял да  бар эле.  Меккеликтер  Исламга  каршы  туруп  коп  зыян  табышты,  Мадиналыктар  Исламды  кабыл алып,  журокторун  хидаят  нуруна  ачып  коп  пайдаланышты.  Алардын  бул  дуйнодогу  белектери  ыйман  болсо,  Акыреттеги  белектери  бейиштир. 

Тун.  Тегеректи  карангылык  каптаган,  курайштыктар  уйкуга  кеткен  бир  маалда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жаны  ыйман ээлери  менен жолугушуу учун  Акабага  барды.  Алар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  корууго  шашылышкандай эле, Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам да  аларды  корууго  ушунчалык  шашат эле.  Ал зат  озу  менен бирге  абасы  Аббас  ибн  Абдулмутталипти  алган  эле.  Аббас  али  ыйманга  келбеген болчу. 

Алар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  кутуп  турушат экен,  алар  тарапка  келиб жаткан  нурду  корушту,  кун тунду  жарыткан,  анын  карангылыктарын  жок  кылган сыяктуу.  Ал  журокторду жарытуучу,  анын  карангылыктарын  кетируучу,  журокторду  Илахий  нур  менен мунаввар  кылатурган кун эле.

Бул  пайдалуу жолугушуу болду.  Анда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларга  Куран  тилават кылды,  алардын  бардыгы  ыйман  келтиришти.  Кийин  итаат  кылууга,  жакшылыкка  буйруп,  жамандыктардан  кайтарууга,  Аллахтын  Жолунда  жихад  кылууга,  расулине жардам  берууго,  оздорун,  аялдарын  коргогондой  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды да  коргоого  жана  мунун  акысына  бейиштерге  ээ болуштарына  байъат  берди.  «Экинчи  Акаба»  Ислам  тарыхындагы  этаптардан эки  этап  арасын  ажыратуучу  болуп  калды.  Ясриб  ыйман  келтирди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  ал заттынсахабалары   менен  корушууго  даярдык  корушту,  куддум  келин  оз  куйоосуно  жасангандай  жасанды.  Эми  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  Мадинага  хижрат  кылуусу  гана  калган эле. 

Аллах  таъала  Расулине сахабаларын  Меккеден  Мадинага  хижрат  кылууга  буйруганын  вахий  кылды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам сахабаларына:  «Мага  силер  хижрат  кылатурган  жер  корсотулду.  Ал  эки  ташлак  арасындагы  коп  курмалары  бар жер.  Медина».  Медина «Харра»  деп  аталган  эки  таштак  арасында  жайгашкан болчу. 

Ушундай  кылып  момундар  жашыруун  абалда  Меккеден  Мединага  чыгып  башташды.  Диндерин  алып  качуу учун  даярдана  башташты. Мал-дуйнолорун,  уйлорун,  мекендерин ташташты.   Бул  менен  алар  бейиш  умутундо, Аллахтын  ыраазычылыгы  умутундо Анын  Амрына итаат  кылууну  каалашты.  

  Алар  Диндин  жогорулашы  учун  жанын беруудо  бардык  момундарга  улуу  улгу  боло  алышты.  Ошондуктан  Абу  Салама ибн  Абдул  Асад Махзумий  аялын, баласын  таштап  хижрат  кылды.  Сухайп  озунун  мээнет  кылып,  от  жагып,  орттон  колун  куйдуруп  тапкан  акчасын  дин  учун  курман  кылды.  Алардын  белеги  эни  Асмандару  Жер  менен  тен болгон  бейиштир. 

Мекке  момундардан,  заифтерден,  азаптануучулардан  бошоп  калды. 

Меккеде  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  менен бирге  Абу  Бакр  Сыддык,  Али  ибн  Абу  Талип  жана  Курайш  кармап  калгандаргана  калышты.  Анткени  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Жараткандын  изни  менен  хижрат  кылат эле.  Ошондуктан  ал зат  Аллах  таъаланын  уруксатын  кутту  жана  хижратда  керектуу орду  болгон Абу  Бакр  Сыддык,  Али  ибн  абу  Талыптарды  оздору  менен  бирге  алып  калды.

Курайштыктар  Меккены  мусулмандардан  бошоп  калганын  сезишти,  алардын элчилери (саткындары)  Ясрип  элинин  Исламга  кириб жатканын  билишти.  Курайш  озунчо  иштерди  кенеше турган  уй—Дарун надвада  жыйылып алып  кыянат,  фитна  кылууга  келишим  тузушту. Алар  эгер  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  алардын  араларынан  чыгып  кетсе,  оз  даъватын  жайылтышын,  динин  женишин,  ишти  ар  тараптан  озгортуп  жиберишин  билишет  эле.  Шайтан  аларга  кыянат  жыйылышын  корсотуу учун  «Надж» элинен  болгон  бир  араптын  суротуно  кирди.  Топтолгондордун  бири:  Мухамметты  карангы  канага  камап  коёбуз,  кунду  корбой  отурат, деди.  Шайтан: Ушунда да  ал  даъватын  зындан  ичинен туруп улантаберет,  адамдар  анын  ишин билишет, будан  сырткары  анын  азхаптары  ансарлары  аны  ал  жерден  чыгарып  жиберишет, деди.

  Дагы  бироосу: Болбосо,  аны  арабыздан  айдап  чыгарып  жиберебиз, деди.  Шайтан:  Эгер  ушундай  кылсанар,  адамдар  ага  ыйман  келтиришет.  Анткени  анын  созундо   бейпилдик бар,  адамдардын  журогун  ээлеп  алат,  жана  силердин  алдынарга  уруш  кылганга  кайра  келет, деди.

 Абу  Жахл: Ар  бир  уруудан  кучтуу жигиттерди  алып  колдоруна  кылыч  беребиз.  Эгер  Мухаммет  сыртка  чыкса  аны  олтурушот.  Барибир,  Бану  Хашим бут  арапка  каршы  уруш  кыла  албайт,  нары  барса  бизден  диятаман  акы  алышат,  деди.  Бардыгы  шайтандын  кыялына  келбей  Абу  Жахлдын  кыялына  келген  бул  пикрди  макул дешти.  Эмнеге  андай  болбосун,  анткени ал-Абу  Жахл  умматтын  Фараону, Иблис  жиндердин  шайтаны  болсо,  ал  инсандардын  шайтаны эле.  Бирок  Аллах  таъала  эл  Оз  Расули  жана  Хабибине  кандай  иш  кылайын  дегендерин  угуп,  коруп  турат эле.  Ал  Зат  Расулына  бул  кечеде  уйдон  чыгып  кетишин,  ал  жерде  уктабашын-хижрат  кылышын  вахий  кылды.

  Алий  ибн  Абу  Талипка  бул  тун  аны  озунун  - Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  тошогундо  жатышын  буйруп,  ага  эч  кандай  зыян  жетпешин айтты  жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдагы  Курайштын  аманаттарын  ээлерине  кайтарууларын  дайындады.  Курайш  Аллахка  капыр  болуп,  Расулини жалганчы  кылгандарына  карабай алар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  аманатдардыгына  ишенишкени  учун  оз  аманаттарын  берип  коёт  эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларды  озу менен  алып калууга  кучу  жетет эле,  бирок  аманат  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  ыйык  сапаты эле.  Ошондуктан  бул  керектуу  ишке  Алий  разияллаху  анхуны  дайындады.  Бир  кишини  жалганчы  кылып,  кийин  ага  оз  аманаттарын  тапшырган  уруу,  кызык!

  Белгиленген  убакыт  тун  эле.  Эл  кылычтары  менен  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  уйу  алдында  турушту.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга Парвардигар бул  аятты  назыл  кылды:  «(Эй  Мухаммет  алейхиссалам),  капырлар  сизди  колго алуу же  олтуруу же (Меккеден) чыгарып  жиберуу учун  сизге  кыйла  кылган убакыттарын эстен!  Алар  кыйла  кылышат,  Аллах да «кыйла» кылат.  Аллах  «кыйлачы»раактыр».  (Анфол  суросу, 30-аят). 

  Аллах  таъала  капырларды  уйкуга  салды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  алардын  жанынан  отуп  кетти.  Ал  киши  турпак  алып  алардын  баштарынан  чачты  жана бул  аятты  тилават  кылды:  «Жана Биз  алардын  алдыларыдан  бир  парда-тосук кылып,  аларды  ороп  койдук.  Ошондуктан,  алар  коро  алышпайт».  (Ясин  суросу, 9-аят).

  Кийин  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  сапарга  даярданып  турган  Абу  Бакрдын  уйуно  барды.  Капырлар  уйкуларынан  туруп  баштарындагы  топуракты  коруп  тан  калышты жана  Аллах  таъала  Оз  Расулин  алардын  кыйласынан  сактаганын,  тордогу  кушту  кен  асманга  учурганын  билишти.  Алийди  коруп, Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  айткандарындай  ага  эч  нерсе  кыла  алышкан жок. 

  Тизгин колдорунан  чыгып  кеткенини  билишип,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  издеп  артынан  кетишти.  Алар  чолдогу  ар  бир  кум  зерресынан,  тоолордон,  ороондордон  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  сурашат эле,  бирок  булардын  пайдасы  жок эле. Аллахтын  айтканы  болгон эле.

 Абу  Бакр  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  менен  бирге  чыгылатурган  сапар  даярдыгын  корот экен,  баары  малдарын алды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Уй булоно да  бир  нерсе  калтырдынбы»,  деп  сураган эле,  ал киши:  Аларга  Аллахты  калтырдым, деди. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Абу  Бакр  менен  бирге  журуп Меккеден  алыстады  жана  Меккеге  жакын  ункурго-Савр  ункуруно  жетти.

  Абу  Бакр  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  мурдараак ункурго  жетип  барып,  ал  жерди  кийимдери  менен  арчып тазалады жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  келишине  даярдады.  Жылан  чаяндардан  коркуп  ункурдогу  баары  ачык   жерлерди  бекитти  жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  уктап  эс  алгандарында  Абу  Бакр  ал затты  коруктап бутунда  турду.  Ачык  калган  бир  тешикти  Абу  Бакр  бир  буту  менен  жаап  турат экен  анын  бутун  жыланбы,  чаянбы  чагып алды.  Абу  Бакр  оруу  кучогонго  чейин  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  ойготуп  жиберишти  каалаган  жок.  Ыйлады.  Анын  козунун  жашы  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  жузуно тушту.  Муну  билген  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Абу  Бакрга  бейиш  сурап  дуа  кылды жана  чаккан  жерге  тукурду,  ошол  жер  тез эле  шыпаа тапты. 

Мушриктер  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  Абу  Бакрдын  изинен  журушту жана  издер  Савр ункурундо  токтоду.  Абу  Бакр  мушриктердин  кадамдарын  коруп:  я Расулуллах,  эгер  мушриктер  буттарынын  астына  карашса  бизди  коруп  калышат, деди.  Ушунда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Эй  Абу  Бакр,  капа  болбо,  албетте  Аллах  биз менен бирге», деди.

  Чындыгында,  Илахий  Инаят  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  ал заттын  шеригин  сактаган эле.  Абу  Бакр да  муну  билет эле,  бирок  озунон коро  кобурок  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  кыжалат  болуп жаткан,  мушриктер  ал  кишини  олтуруп  койушбаса деп  коркот эле.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  шериги  Савр  ункурундо  уч  кун  турушту  жана  Мединага  хижратты  улантышты.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Мекке  тарапка  карап:  ал менен  ушундай  деп  коштошту:  «Сен  мен  учун  Аллахтын  шаарларынын  ичинде  эн  суюктуусусун,  эгер  сенин  элин  чыгарып  жибербесе ал  жерден чыгып кетпеген  болот  элем».

  Дагы  хижратты  улантышты  жана  Аллах таъаланын  аяттары  абадий  болуп  калды:  «Эгер  силер ага  (Пайгамбарга) жардам  кылбасанар  (Аллахтын  Озу  ага жардам кылат).  Аны  капырлар  эки  кишинин  бири  болгон абалында (Бир  шериги менен Меккеден) айдап  чыгарышканда,  ага  Аллах  жардам  бердиго.  Ошондо экоо ункурдо  болгон  маалдарында  шеригине:  «Капа болбо,  албетте  Аллах  биз менен бирге», деши менен Аллах  Оз  тарабынан  анын  устуно- журогуно бир  катыржамдык тушурду жана  аны  силер  корбогон лашкарлар (периштелер) менен  колдоду-кубаттады жана  капыр  болгон  кишилердин  создорун  паст  кылып  койду.  Аллахтын  Созу гана эн  Ыйык  Создур.  Аллах  Кудреттуу,  Хикметтудур».  (Тавба  суросу,  40-аят).

Абдуллах  ибн  Абу  Бакр  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  Абу  Бакр  менен  бирге  ункурдо  бирге  болду,  алар  менен  бирге  туноду.  Тан  аткандан  кийин,  Меккеге  барып,  ал  жерден  чыкпагандай  журот эле, артынан  Абу  Бакрдын  койлорун  карайтурган  Омир  ибн  Фухайра  койлордун  изи  менен  Абдуллах  ибн  Абу  Бакрдын  издерин  жоготот  эле  жана  андан  эч  ким  кумон  кылбайт эле.

  Асмо  бинти  Абу  Бакр  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам жана  Абу  Бакрга  тамак  алып  келет эле.  Бир  куну Асмо  белбагын  алып  экиге  болду,  бирине  тамак салып,  экинчисин  белине  байлады.  Ошондуктан Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аны: «Зотун- нитокайн-эки  белбак ээси»,  деп  атаган.

   Абу  Бакр  Абдуллах  ибн  Урайкит  аттуу  кембагал  кишини  жол  корсотуучу  кылып алды.  Ал  чолдун  жолдорун,  дараларын  жакшы  билет эле, экоосуно  жол  корсотуп  барат эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  минип  алган  тоону  Абу  Бакр  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  учун  сатып  алган эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  анын  акчасын  Абу  Бакрга  берсе гана  ал  тоону  минишин  айтты.  Ушундай кылып  Абу  Бакр  Сыддык  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  ал  кишинин  хижраттарында  жардамчы  болду.  Аллах  жана  Расули  учун  малын,  жанын,  перзентин  курмандык  кылды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аны  жакшы  корот  эле,  кадыр баркын  билет эле.  Абу  Бакр: Я  Расулуллах,  мени  олтурушсо  мен  бир  адаммын,  бирок  эгер  Сизди  олтурушсо  бут  уммот  бекер  кетет,  дейт эле.

  Меккеде  Абу  Жахл  озунун  куноокор  колун  созду.  Ал  Асмо  бинти  Абу  Бакрдан  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  атасынын  жерин  коргозушун  айтып  анын  жузуно  урду.  Бирок  Асмо  айткан жок. 

  Курайш  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  Абу   Бакрды  кармап  келген  же  алардын  жерин  билип  бергенге  ошол  маалда  чон  байлык  болуп  эсептелген  жуз тоо белегин  белгиледи.

  Бул  белекти  каалагандар  коп эле.  Алардын  бири  Сурака  ибн  Жашъамий  болуп,  ал  жол  журуп  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  Абу  Бакрдин  турган  жерине  келди.  Аларга  жакындаганда  Сураканын  атынын  буту  жерге  кирип  калды. 

  Ал  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  чакырды.  Ал  киши  ага  жардам  берди.  Бирок  барибир  Суракага  дуйно  жакшы  корунуп  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  кыянат  кылууну  ойлоду.  Бирок  бул жолу да  мурдагыдай  иш болду—атынын  экоо буту да  кумга  кирип  калды.  Сурака  учунчу  жолу да  кыянатты  каалаган эле  Аллах  аны  жазалады.  Ушундан  кийин  ал  Исламга  кирди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ага  Кисро  тажысын  алышын  толголоду  жана  толго  Умар  ибнул  Хаттап  заманында  оз  тасдыгын  тапты.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Абу  Бурайда  деген  кишиге  да  туш  келди.  Ал  да  Абу  Жахл  убада  кылган белектин  умутундо  болчу,  бирок  Аллах  аны  хидаят  кылды  жана  ал  Исламга  кирди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам саллаларын  чечип  Абу  Бурайданын  найзасынын  учуно  койуп,  желек  кылып  анын  колуна  берди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  бул  менен  албетте  адилеттуулук  женишин   жана  бул  Дин  бут  дуйнону  ээлешине  ишара  кылган эле.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  Абу  Бакр  разияллаху  анху  суусап  Мекке  жана  Медине  арасындагы жолдо  туруучу  Умму  Маъбад  Хузоъийя аттуу  бир  аялдын  алдына  тушу пандан  ичкенге  нерсе  сурашты.  Ал  алдында  желини  куруп,  олумго  жакын  калган  эчкиден  башка  нерсе  жоктугун айтты.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи васаллам эчкини  сылаган эле,  анын  желини  сутко  толду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам менен  Абу  Бакр  ичишти,  жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам саап  алган  сут  идиш  толтура  бойдон  калды.  Мындан  баары  тан  калышты.  Бул  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Бану  Саъд  уруусунда  наристе  маалында  ал  кишиге  шерик  болгон  береке  эле.  Бирок  бул  жолу  бул  абал  Умму  Маъбад  чатырында  болду.  Жакында  Ясрипти  береке  орошу  анык  эле. 

Мединада  Меккеден  келген  мухажирлер жана  Мединалык   ансарлар кыжалат  болуп башташты.  Алар  ар  кече  кундуздо сыртка Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам жана  Абу  Бакрды  тосуп  алуу учун  чыгышат эле, жана  алар  келишпегенден  кийин  артына  кайтышат эле.  Алар  ызычууга  тушушот эле,  анткени  мушриктер  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  олтурушу да  мумкун эле,  ошондуктан  алар  дайым  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  нажат  беришин  сурап  Аллахка  дуа  кылышат эле.  Кээ  бироолору  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  катуу  кутушконудон  олушко  жакын  болушту.  Соода  менен  жолдо  кетип жаткан  Зубайр  ибн  авом разиаллаху  анху Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  Абу  Бакрдын  алдына  чыгып  аларга  эки  ак  кийим  кийгизди.  Бул  маалда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Мединага  киришине  жакын  калган эле.  Курма  дарактынын  устундо  турган  бир  яхудий  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  коруп  ал  кишинин  сапаттарын  таныды жана :  Эй  арап  жамааты,  сиздер  кутуп жаткан  пайгамбар  келе жатат, деди.

  Ар  жерде  такбир  ундору  угулду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ак  кийимде  болуп,  ал  заттын  нурлары  кундун  нурундан да  кучтуу эле.  Бут  Медина  нурга  толду.  Бардыгы  бул  нурду  коруу учун  чыгышты  жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  али  коздору  менен  корбой  туруп,  журоктору  менен  корушту.  Торт  тарапта  нашидалар (исламча  ырлар)  угулду. 

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  учун  Мекке  машаккаттарынан  кутулуп  катыржамдык  менен  даъват кылуу убагы  келген эле.  Ошондуктан,  Медина  Мединейи  Мунавварага- Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  Мединасына  айланды.  Абу  Бакр  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  хижрат  сапарында  коргогону сыяктуу  кундон  сактап  ал кишинин  устуно  озунун  ак  кийимин  таштады.  Эми  бул  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам коркпойтурган  башка  кун  эле.  Мединага  жайылган  ыйман  куну.  Чындыгында  Мекке  барагы  оз  алам жана  кайгылары  менен  жабылган,  мусулмандар  оз  мамлекеттерин  курган,  ундорун  жогорулатышкан эле. 

 

                 Пайдалуу сабактар

1.    Мусулмандар  бирдигинин  негизи  Аллахка  ыйман  келтируу.

2.    Жениш  сабыр жана  жихад менен.

3.    Куддум  Пайгамбарын  хижратта  сактагандай  Аллах таъала момундарды  сактайт.

4.      Аллах таъала  ыйманды  кабыл  алуусу  учун  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды суйуу зарыл иш.

              Ыйман жана  момундар  мекени

  Медин  жонокой  мекен эмес,  анын  адамдары да  башка  адамдар  сыяктуу эмес эле.  Медина  ыймандын  мекени,  анын  адамдарынын  журоктору  момун  журоктор эле. 

Медина  ыймандын,  момундардын  мекени  эле.  Анын  адамдары  экиге  болунду-мекендери,  малдарын  таштап кембагал  болгон мухажирлер жана  Мединада  жашайтурган  ансарлар.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мухажирлер менен  ансарларды  бирадар  кылды,  алар  бир  болду.  Ансарлар  Аллахтын  ыраазычылыгын  каалап оз малы жана  жерлерин  мухажирлерге  болуп  беришти.  Алар  Аллахка,  Расулине,  мусулмандарга  эхсан  кылууда  тилдерде  дастан  болушту.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  биринчи  болуп  Мединага  жакын  жер  Кубаага  тушту  жана  ал  жерде  мусулмандар  менен  бирге  жумъа  окуду.  Бул  Мединада  окулган  биринчи  жумъа  эле.  Кийин  Мединага  кириш  учун  Кусва  аттуу  тоосуно  минди.  Ал  киши  ансарлардын  уйлорунун  алдынан  отот  экен,  уй ээлери  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  тоолорун  жибинен  кармап: Я  Расулуллах,  бардыгыбыз,  бар  нерсебиз  Сизге  фида  болсун,  кош  келдиниз,  дешет эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Тоого тийбегиле,  ага (кайсыл  жерге  тушуш) буйрулган», дейт эле. 

  Тоо  Аллахтын  Амры  менен  журот эле,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  да,  ал  заттын  сахабалары да  аны  кутушу  керек эле.  Ал  Аллахтын  изни  менен  буйрулган эле. 

 Тоо  журуп барып  Бану  Нажжар  жерлеринен  биринде  токтоду.  Алар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  тагалары  болуп,  кийинчарак Абу  Айюб Ансарий  деп  таанылган  Халид  ибн  Зайд  уйунун  тушунда  жашашат эле.  Мындан  Бану  Нажжар  аялдары  суюнушту жана  даф(араптардын  музыкалык  асбабы) тарын  чалышты:

  Биз  ким Бану  Нажжар  аял чорулору, мынча

  Жакшы,  кошунабыз бар- Мухамметтын  оздору

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларга:  «Мени  жакшы  коросунорбу», деди, алар: Ооба,  я  Расулуллах,  дешти.  Ушунда  ал  зат:  «Менин да  журогум силерди  суюшун  Аллах билет», деди.

  Аллах  Абу  Айюб  Ансарыйдын  уйуно  береке  жаадырды— Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам ал  жерде  мейман болду. 

  Абу  Айюбтун  уйу  Жабраил  алейхиссалам  Расулуллахтын  алдына  тушушу  менен  ыйманга  толду. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын мекени да,  вахий мекени да, мусулмандардын  жери да  болгон  Абу  Айюбтун  уйу  канчалык  бактылуу.  Ал  уйдун  дувалдары  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  ыйыктыгына  кубоо эле.  Алар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  келгенинен  кубанычте эле.  Мединалык  сахабалар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам толо жети  ай  Масжидул Харам жана   Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын уйу курулуп буткучо тамактар жиберип турушту.

 Кусво, Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын тоосу  Бану  Нажжар  уйуно  токтогондо  ал  жерди  Мединелик  эки  жетим  балага  тийшелуу экенин  билип,  ал  жерди  алардан  Абу  Бакрдын  акчасына  сатып  алды.  Кийин  Абу  Бакрга  ал  акчаны  кайтарды.  Кийин  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мечит  курууду  баштады  жана  бул  мечит  сахабалардын  топтоло турган жерине  айланды.  Ал  жерде  мушриктердин  мурзолору,  эски уйлор  болуп,  мусулмандар  ал  жерди  тазалап  ташташты.  Курмаларды  узушту,  мечитти  кыблага  тууралашты.  Кийин  мусулмандар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам менен бирге   мечитти  кура  башташты.  Алар  таштарды  которгончо  ырдашат эле:

  Аллахым,  Акырет  жакшылыгы  чын  жакшылык,

Мухажир,  ансарларга  Озун  жардам  кыл.

Мусулмандарга  эки  мечит болду,  бири Биринчи кундон  такыба негизине  курулган мечит-Кубо мечити жана Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын мечиттери.  Бул  жонундо  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  айткандар: «Менин мечитимде  намаз  окуу  Масжидул Харамдан  башка  бардык  мечиттерден  окулган  мин  намаздан  жакшыраак (сообу  кобурок)». 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  мечиттери  Каъбадан  кийин  экинчи  Харамга,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам жана  сахабалары  жолугуша турган  жерге  айланды.  Ушундай  жерки,  ал  жерде  сахабалар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  оз  диндик  жана  дуйнолук  иштериндеги  суроолоруна  жооп  алышат эле.  Ал  жерде  нике  окулат,  ал  жерден  куфр  эли  менен  согуш  кылуу,  Исламды  жайылтуу  учун  чыгышат эле,  ал  жерде  намаз  окулат эле,  ал жерде  Билал  унун  ойдо  которуп  азан  айтат эле.  Ошондуктан,  Меккеден  качкандарга  тынчтык  берген,  алардын  тавхид  желеги  астында,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  тегерегинде  топтогон  Зат ар  кандай  айып кемчиликтен  Таза.

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мечитти  курду,  бирок  ал  зат  хутба  кылуусу  учун  минбар  жок эле.  Ал  киши  бир  курма  дарактына  суйоонуп  хутба  кылат эле.  Ошондуктан,  ансарлардан  болгон  бир  аял  келди.  Анын  уулу  уста  болуп,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  ал  киши  чыгып  хутба  кылышы  учун  минбар  жасап  беришке  уруксат  сурады.  Ал  бала  минбар  жасап  берди.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  баягы  минбарга  которулойун  дегенде  мусулмандар  биринчи  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  турган  минбар- курма  дарактынын  ун  чыгарганын  угушту.  Ал  тороп  жаткан  тоонун  унуно  окшойт эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  минбардан  тушуп ал  курманы  кучактады.

Ал эне перзентин бооруна  кысканда  жим болгондой  жим болуп калды.  Болуп жаткан окуялар чындык эле- курма  дарактынын кургаган  шактары  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  жакындап,  ал  кишиге  заар  болубаткан,  ал  заттан  ажыраб жатканына  капа  болуп жаткан эле.  Биз-чи, биз да  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  сагынып,  ал  затка  заарыгабызбы?!

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Мечитти  курду  жана  биринчи  Авс жана  Хазражды  бирлештирип,  араларында  кетип жаткан  уруштун  ортун  очуруп,  жамандыкты  кетиргендей мухажир жана  ансарларды  бирадар  кылды.  Мусулмандар  этият  болушу  керек  болгон тарап  Мединада  жашайтурган  яхудийлер.  Алар- Бану  Кайнакоъ,  Бану  Назир,  Бану  Курайза, Хайбар  яхудийлери,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  чын  пайгамбар  экенин билишсе да  оздорунун  куфрларында  турушат эле. 

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аты  Абдуллах  ибн  Суриё  аттуу бир  яхудийден  Аллахты  ортого  койуп: «Менин  Аллахтын  чын  элчиси экенимди  билесинби», деп сурады.  Баягы  яхудий: Ооба, деди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Ал  абалда  эмнеге  мага  ыйман  келтирбейсин», деп  сураган эле, ал:  Элиме  каршы  чыгууну  каалабайм, деп  жооп берди.  Яхудийлердин  ичинен  абдуллах  ибн  Салам  деген  киши  Аллах жана  Расулине  ыйман  келтирди.  Ал  яхудийлердин  аалымдарынан  болуп,озгортулбогон,  бузулбаган  Таврат  китебине  ыйман  келтирген эле.  Ал  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  алдына  барып,  ал  кишидеги  пайгамбарлык  сапаттарын  коруп  Исламга  кирди.  Абдуллах  ибн  салам :  Я  Расулуллах,  мен  яхудийлердин  сеййити,  алардын  сеййитинин  уулумун.   Аларга  менин  Исламга  киргенимди  айтаардан  мурда  биринчи  алардан  мен  жонундо  сурап  корунуз,  кийин  мен  тууралуу  жаман  соз  айтышпасын, деди.

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам яхудийлерди  чакырып  алардан:  «Абдуллах  ибн  Салам жонундо эмне  дейсинер», деп  сурады.  Алар али  анын  Исламга  киргенин  билишпегени  учун:  Ал  сеййиттин  уулу  жана  ичибиздеги  жакшы  адам, дешти. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Ал  Исламга  кирди», деди.

  Алар: Бизге  мунун  кабары  келген жок,  дешти.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Чык эй Ибн  Салам», деди.

 Ал  чыкты  жана  элине  карап:  Эй яхудийлер  жамааты,  Аллахтан  корккула,  силер  Мухамметты  Аллахтын  элчиси  экенин билесинер, деди.

  Алар:  Жалган  айттын, дешти.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам алардан  тынч  болууну  каалап,  алар  менен  келишим  тузду.  Келишимдин  шарты  мындайча эле:  Яхудийлер мусулмандарга  жардам  бергенге  жардам  беришет.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  душман  болгондорго алар да  душман  болушат.  Алар  Мединага  жамандык  каалаган  ар  бир  душманга  каршы  мусулмандар  менен  бир  болушат.  Мусулмандар  бул  келишимден  кийин  яхудийлер  убадасында  турушат  деб  ойлошот эле.

  Бирок  яхудийлердин  тамырында  кыянат  агып жаткан эле.  Алар  Аллах,  Расули,  мусулмандар  менен  тузгон  келишуулорун  бузушту.

  Яхудийлер жана  мусулмандар арасында  дагы  бир  жамаат  болуп  алар  мунафыктар эле.  Алардын  ташы ыйман,  ичтери  куфр эле.  Алардын  чону  Абдуллах  ибн  Салул  болуп,  мусулмандар  аны  мунафыктардын  башы,  дешет эле.

  Мусулмандардын  Мединадагы  жашоосу  мына  ушундай  болчу.  Яхудийлер,  мунафыктар  мусулмандарга  каршы  фитналар кылышаар,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана сахабалар болсо  мечитте  Аллахка  ибадат  кылышаар,  душмандардан  этият  болууну  унутушпайт эле.

Аллах  таъала  Оз  Расулине  бул  аятты тушурду:  «Согушка   учрап жаткан кишилерге  мазлум  болгондору себебтуу (согуш кылыш) изни  берилди.  Албетте  Аллах  аларды  женгдиргенге  Кадырдыр».  (Хаж  суросу,  39-аят).

  Мусулмандарга  уруш  парыз  болду.  Анткени  капырлардан  турган  арабыйлар  Мединанын  тегерегин  ороб  ага  уруш  кылышат эле. 

  Ошондуктан, Мединага  уруш  кылайын  деген  ар  бир  душманга  каршы  коргоо  урушу  башталды.  Курайштын  кээ бир соода  кербендери болуп,  Шамга баруу жана  кайтууда  Мединенын  жакынынан  отушот эле. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  катышкан  уруштар  газават  деп  аталса,  алзат  аскерлерын  жиберген уруш  сария  деп  аталат эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Курайш  кербендерине  уруш  кылыш  учун  бир канча  сарияларды  жонотту.  Хижраттын  биринчи  жылы  Хамза  ибн  Абдулмутталип  Курайш  кербениндеги  Абу  Жахлга  каршы  урушуш  учун  чыкты.  Бирок  мушриктерден  болгон  Маждий  ибн  Амр  аттуу  киши  алардын  арасын  тосуп койду жана  уруш  болгон жок.  Дагы  кетме кет  сариялар болду.  Алар  Убайда  ибн  Харис  ибн Абдул  мутталип,  Абдуллах  ибн  Жахш жана башкалардын  сариялары. 

Хижраттын  биринчи  жылы  аягында  бактылуу  окуялар да  болуп,  ушулардын  бири Асмо  бинти  Абу  Бакр Мадинага  келген  мухажырлар  арасынан  биринчи  болуп  перзент корду.  Ал  Абдуллах  ибн   Зубайр  ибнул  Аввом  разиаллаху анху.

  Мусулмандар  намазга  адамдарды  кандай  чакырууну  билбей  турушканда  азан  шариат  кылынды. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  кыздары  Мединага  хижрат  кылышты. 

  Хижраттын  экинчи  жылы  башында  Аллах  таъала  мусулмандарга  закат,  орозону  парыз  кылды.  Мурда  масжидул Акса болгон  кыбла  Каъбага  озгорду.  Бул  маалда  яхудийлер  мусулмандар  арасына  фитна  салууну  ойлой  башташты.  Бирок  Аллах  таъала  ыйман элин  чындыкта  тургузду.

  Мусулмандар  Парвардигарларына  итаат  кылышты  жана  жуздорун  Каъба  тарапка  бурушту.

 Кээ бир  мусулмандар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  биринчи  газаваттары  Бадр  газаваты  деп  ойлошот жана  бул  чон  катачылык.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  биринчи  газаваты  Виддан,  Абво  газаваттары  болуп алардын  саны  он тогузду  тузот.

  Бул  газават  сапар  айынын  аягы,  рабийъул  аввал  айынын  башында  болгон,  андан  кийин  Бувот жана  Ашийра  газаваттары  болгон. 

  Биринчи  Бадр  аттуу  газаваттын  себеби  мындай  болгон: Араптардан  болгон  Курз  ибн  Жобир  Фихрий  аттуу  киши  Мединага  уруш  кылып,  ал  жерден  койлорду  уурдап  чыгып  кетет. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  бир  канча  сахабалар ага  жетиш  учун  артынан  чыгышат,  бирок  ал  качып кетип,  кармай  алышпайт.

  Мына  ушудан кийин ошол  киши  Исламга  кирип  Ислам  аскерлеринен  бирине  айланган. 

  Мекке  соодагерлеринын  башчысы,  уста  ишбилгич  Абу  Суфён  ибн  Харб  Курайштын  бардык  малы  жуктолгон  чон  кербенди  даярдады.  Муну  билген  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ал  кербенди  тосуу учун  чон  аскерди  даярдады.  Бирок  Абу  Суфён  кербен  менен  кутулуп  кетууну  ишке  ашырды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  бул  кербендин  кайтышын  кутту.  Мына  ушунда  Ислам  тарыхында  чон  окуя  болду.  Тарыхты  озгортуп  жиберетурган  чон  сызык  чийилди. 

 

                       Пайдалуу сабактар

1.    Мусулмандардын  жашоосунда  мечиттин  керектуулугу

2.    Момундар  бири бирине  бирадарлар

3.    Абво  газаваты  Ислам газаваттарынын  биринчиси.

  

                           Ыйман  жениши

Абу  Суфён  Меккеге  кайтат экен,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  анын  кербенине  каршы  аскер  даярдаганын  кабарын  билди  жана  мусулмандардын  урушудан  кутулуу  учун  жолду  башка  тарапка  озгортту.  Анткени  Абу  Суфён  жонокой  адам  эмес,  тескерисинче  уста  соодакер  болчу.  Араптар   аны «Арап,  курайш данышы» дешет эле. 

  Абу  Суфён  Замзам  ибн  Амр  Гифарий  деген  кишини  мусулмандар  ага  каршы  уруш  уюштуруп жатышканын,  бир  озу  аларга  тен  келе  албашын кабарын  беруу  учун  Меккеге  жиберди. 

  Ал  Меккеге  жеткенден  кийин,  кулакты  тешетургандай  кылып  аялдар сыяктуу кыйкырды,  озунун  жуздоруно  шапалактап  урду.  Адамдар  тегерегине  топтолуп,  окуядан  кабар да табышты.  Бут  Мекке  мусулмандар  эли  менен  уруш  кылуу,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  женуу  учун  чыгышты. 

  Меккеде  али да  каапырлыгында,  мусулмандарга  каршылыгында  да  кетип  бара  жаткан Абу  Лахап гана  -- Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын абалары  калды  жана  озунун  ордуна  башка  адамды  жонотту.  Ушундай  кылып  мушриктердин  саны  минге  жетти.  Алардын  ичинде  эки жуз атчан  жана коп кылычтуулар  бар эле.  Алар  оздоруно  ишенип  жолго  чыгышты.  Алар  жениш  биз  тарапта  деп  ойлошот эле. 

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мына  ушул  кербенге  каршы  чыгуу  жана  Меккеде  калтырган  нерселеринин  акысына  Аллах  таъала  аларга  бир  нерсени  белек  кылып  берет  деген  умутто  мусулмандарга  чыкты.  Мусулмандар  уч жуз он торт болуп,  алардын  ичинде  экоо гана  ат бар эле-бирин  Зубайр,  бирин  Миктад  ибн  Асвад  минган эле. 

Мусулмандар  тоолорго  эки уч  киши  болуп  ноомот  менен  минишет эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  озу  бир  тоого  минген эле,  ал  заттын  сахабаларынын бири  Абу  Лубоба жана  анын  шериги  миниши  учун  тоодон  тушту.  Бирок  алар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  тоого  минип оздору  жоо  журушун  каалашты. 

  Бул   менен  жетилген  колбашчылык,  колбашчы  жана  аскер  ортосундагы   тендик  корунду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам . айтты: «Силер  менден  кучтуурак  да  эмессинер,  мен да  силерден  коро  ажрдан  бейкажатраак  эмесмин». 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жоо  журду жана  сахабаларын  жылангаяк, ач жылангачтыгын  коруп: «Аллахым,  алар  жылангач,  Озун  аларды  кийдир,  алар  ач,  Озун  тойдур,  алар  кембагал,  Озун  бейкажат кылгын» , деп  дуа  кылды.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  «Жихадка  шашкыла»,  дегенден  кийин  ыйман  аскерлери  чыгышты,  жеништин  атын  миништи.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Мекке  жана  Медина  арасындагы  жерге-  Бадр  кудугунун  алдына  келди,  кийин  бул  уруш  ошол  кудуктун  аты  менен  аталды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Абу  Суфён  кербен  менен  качып  кеткенин  билди.

 

 Мушриктер  Бадр  кудугуна  жакндагандан  кийин  кербен  мусулмандардан  кутулуп  кеткенин  билип  Меккеге  кайтмак  болушту,  бирок  алардын  ичинен мусулмандарды  катуу жаман  коротурган  киши-  Абу  Жахл  туруп:  Эч  качан  мындай  болбойт.  Биз  Бадрга  барып  ал  жерде  тоолорду  сойуп,  араккордук  кылып,  бийчилер  менен бийлеп,  баардык  араптарга  биздин  журушубуз  жонундо  жетип  барып  баары  бизден  коркотурган  болуп  калмайынча  жана  Мухаммет  бир  кербенди да  ала албаганы  ушак  болмайынча  жолубуздан  кайтпайбыз,  деп  минден  ашуун  аскери  менен  Медина  тарапка  журушун  улантты. 

  Уммот Фараону  мусулмандарга  каршы уруш  кылмак  болду.  Бардык  араптар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  мусулмандарга  каршы  уруш  кылууга  келишишти,  Бану  Зухра  уруусу гана  буга  ыраазы  болбоду.  Алар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  тагалары  болуп,  алар  урушушкан жок. 

  Шайтан  Сурака  ибн  Маликтин  суротуно  кирип мушриктерге:  Уршабергиле,  мен  сиздер  менен биргемин, деди.  Мушриктер  мындан  сыймыктанышты.  Бирок  уруш  башталганда шайтан  мусулмандарга  жардам берип жаткан  периштелерди  коруп  артына  карабай  качты.  Мушриктер Бадр  кудугунун  жакынындагы  «Удватул- кусво- Мединадан  алыс  тарап»  деп  аталган  жерге  тушушту.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  кабарчылары   ал затка мушриктер  урушка  даярдык  корушконун  айтышты.   Мусулмандар  Мединага  кайтышпады.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  оздорун  жана  сахабаларын  урушка  даярдай  баштады.  Кээ бир  сахабаларын  мушриктердин  санын  билип  келуу  учун  жонотту.  Кийин  ал  киши  Абу  Бакр  менен бирге  сыртка  чыгып  мушриктердин  алдынан  отуп  келген бир  киши  менен  учурашты.. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ага:  «Курайш  аскерлерин  кордунбу» , деп  сурады.  Киши: Кимсинер,  кайсыл  жерден  келдинер?, деп  сурады.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:«Биринчи  сен  сурообузга  жооп  бер,  кийин  айтабыз», деди.  Киши:  Алардын  саны  тогуз жуз менен  миндин  арасында.  Ар  куну  он  тоону  сойушуп жатат, деди.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  бир тоо  жуз  кишиге  жетишин  билет эле. 

Баягы  киши  дагы:  Каяктансынар?, деп сурады.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ага  озун  тааныткысы  келбей: «Сууданбыз», деп  жооп  берди жана  анын  алдынан  кетти.  Мужмал  жоопту  уккан  киши  озуно озу: Кайсыл суу,  Ирак суусубу,  Шам суусубу?  деп  калды. 

Бул  дагы  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  акылдуу жана  билимдуу  экендигин  коргозот.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мушриктердин  саны  уч  эсе  коп  экендигин  билгенден  кийин  мусулмандарды  урушка  даярдыгын  сынаш  учун  аларга:  «Эй  элим, мага  оз  пикиринерди  айткыла», деди.  Ушунда  Абу  Бакр  жана  Умар  разиаллаху  анху бирин  кетин  ордунан  туруп  Пайгамбар  алейхиссалам  кайсыл  ишти  туура  деп  билсе  алардын  иши  толук  итаат  кылыш  керек  экени  жонундо  жакшы  создорду  айтышты.  Кийин  Миктад  ибн  Амр  разиаллаху анху туруп деди:  Я  Расулуллах,  Аллах  Сизди  эмнеге  буйруган  болсо,  ошол  ишти  кылын,  биз  сиз  менен  биргебиз.  Эгер  сиз  кечип  отуу учун  тенизге  кирсениз биз  Сиз  менен  бирге  аны  кечип  отобуз,  эгер  Сиз  бизди «Баркул-гамад»ка –Яман  журтундогу  шаарга  жетектесениз,  бир да  адам  сизден  артта  калбай  барат.  Биз  Мусанын  эли Муса  айткандай:  «Бар,  сен  озун  жана  Жаратканын  алар  менен  урушабергиле.  Биз  болсо мына  ушул  жерде  кутуп  отурабыз»,  (Моида  суросу, 24-аят),  дебейбиз,  тескерисинче: Баргыла,  Сиз  Жаратканыныз  менен бирге  душманга  каршы  согушкула,  биз да  сиз  менен бирге,  Сиздин  алдыныз жана  артынызда,  он жана  солунузда  согушабыз, дейбиз.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  бардык  сахабалары  ал  киши  менен  бирге  экендигин,  Аллахтын  жениши  гана  калганын  билди.  Аллах  таъала  ал  кишиге  жениш  кушкабарын  берди.  Ал  киши:  «Аллахтын  берекети менен  жолго  тушкуло!  Силерге  кушкабар-Аллах мага  эки  тайпадан  бирин_ Абу  Суфён баштаган  Шамдан  келе жаткан  кербенди  же  Абу  Жахл  баштаган  Меккеден  келе  жаткан  кошунду  убада  кылды.  Аллахка  касам,  мен  азырдын  озундо эле ал  уруудун  (мекке  мушриктерин) олотурган  жерлерин  коруп  тургандаймын», деди.

 Кийин  ал  сахабаларга:  «Бул  жер  Абу  Жахлдын,  бул  жер  Укба  ибн  Муъайттын,  бул  жер  Рабийъанын эки уулу  Утба  жана Шайбанын  олотурган  жерлери», деп  кабар  берди.  Мусулмандар  мндан  кубанышты.   Анткени  алар  оз  пайгамбарларын  чынчылдыгын  билишет эле. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аскерлеринин  он  тарабына  Зубайр  ибн  Авомды,  сол  жагына  Миктад  ибн  Асвадды  койду.  Желекти  Мусъаб  ибн  Умайрга  берди.  Мухажирлардын  желеги  Алий  ибн  Абу  Талипте  болсо,  ансарлардын  желеги  Саъд  ибн  Муазда эле.  Кайс  ибн  Абу  Саъсаъа болсо  аскерлердин  артынан  карап туратурган  эле.  Ушунда  Хубаб  ибн  Мунзир:  Я  Расулуллах,  бул  жерге  тушушту  Аллах  буйрудубу же  озунуздун  пикиринизби,  деп  сурады. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Озумдун  пикирим», деди.

  Хубаб:  Бул  жер  жакшы  жер эмес,  сууга  жакын  жерге  тушуп,  озубузго  суу  сактагыч  курабыз.  Андан  мушриктер  иче  алышпайт, деди.

  Бул  жакшы  пикир эле.  Асмандан  периште  тушуп: «Я  Расулуллах,  Аллах таъала  Сизге  Салам  айтты.  Хубабтын  пикири  макул»,  дегенден  кийин  анын  айтканын  кылышты. 

  Кийин  Саъд  ибн   Муаз  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мушриктерден  коргонушу  учун  колоко курду жана:  Я  Расулуллах,  Эгер  Аллах  бизди  женишке  жеткирсе бул  жакшы.  Бирок  тескерисинче  болсо,  мушриктер  сиздин  мына  ушул  турган  жеринизге  келе  алышпайт.  Бул  жерде  куддум  биз  сыяктуу  сизди  суйотурган  бирадарларыбызды  койдук,  эгер  женилсек  алардын  алдына  кайтын, деди.

  Курайш  мусулмандарга  жакындап  калды.  Муну   коргон  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ушундай  дуа  кыла  баштады:  «Аллахым,  Курайш  кибр  менен  келе  жатат.  Алар  Сени  жана  Расулинди  жалганчы  кылышты.  Аллахым,  убада  кылган  женишинди  бергин.  Аллахым,  аларды  олтур.  Аллахым,  эгер  мусулмандарды  олтурсон,  мындан  кийин  Жер  жузундо  эч  ким  Сага  ибадат  кылбайт».  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам катуу дуа  кылды.  Ал  кишиге  боору  ачган  Абу  Бакр:  Я  Расулуллах,  Аллах  сизге  женишти  убада  кылбаганбы?!, деди.

  Дуа  момундун  жашоосунда  зарыл.  Ал  мусулмандын  куралы.  Ал   Ислам  аркандары  болгон  намаз, закат,  орозо,  ажылыктан  кийин  мусулманды  Аллах  таъалага  жакындататурган  нерсе.

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  катарларды  тууралады.  Мусулмандар ичиндеги  Савад ибн  Газия  аттуу  киши  катардан  алдынга  отуп  кеткен эле,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  анын  ичине  уруп:  «Катарга тур,  эй  Савад», деди.

  Савад:  Ооруттунуз,  Расулуллах, деди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ичин  ачып: «Менден  касас ал», деди.  Ушунда  Савад  энкейип  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  ичин опту.  Ал  ыйлайт эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Эмнеге мындай кылдын», деп сураган эле, ал: Дуйнодогу  акыркы  ишим  денем дененизге  тийиши болушун кааладым, деди. 

Баары  Саваддын  созунон  таъсирленишти.  Ал  урушта  шейит  болду.  Бул  дуйнодогу  анын  денеси тийген  акыркы  нерсе Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  ичтери болду.  Сахабалардын  журогундогу  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  болгон  кандай гана  сонун махабат!  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мушриктердин  аскерлерин коруп: «Мекке  урушка  озунун  эн  жакшы  перзенттерин  таштаптыр», деди 

  Хижраттын  экинчи жылы,  Рамазан айынын он  жетинчиси  жумъа  кунундо  эки  тарап-  саны  коп  капыр  аскерлер жана  саны аз,  бирок ыйман,  Исламга  толо  болгон  мусулмандар  турушту. Эн башында  мушриктерден  Асвад  ибн  Абдул Асад  Махзумий  аттуу киши  Бадр  суусунан  ичууго  касам ичти.  Ал  жаман,  бузук  киши  болчу.  Сууга  жеткен сон,  Аллахтын  шери  Хамза  аны  олтурду.  Ушундан  кийин  уруш  башталып кетти.

 **********************

  Башында  уруштар  кылычтар менен  жекеме жеке  чыгуу менен башталат эле.  Ошондуктан,  Утба  ибн  Рабийъа  жана  укосу  Шайба  жана  Валид  ибн  Утба  чыгышты  жана:  Жекеме жеке  алышатурган  барбы,  деп  кыйкырышты. 

 Афронын  эки  уулу  Авф  жана  Муаздар  чыгышты.  Алар менен  Абдуллах  ибн  Раваха  да  бирге  эле. 

  Каапырлар:  Биз  Мединлыктардан  эмес, Меккеликтерден  жекеме жеке  алышатурганын  каалайбыз, дешти.  Ушунда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Тур эй  Хамза ибн  Абдулмутталип,  тур эй  Алий  ибн  Абу  Талип,  тур эй  Убайда  ибнул  Харис», деди.  Эл  бири бири менен  алышты.  Аллах  бул  аятты  назыл  кылды: «Мына  ушул эки душман (момундар менен  капырлар) Аллах таъала(нын  Чын  Дини) тууралуу талашышты (момундар Аллахтын  Чын  Дини болгон Исламдын  женишин  каалашты, капырлар болсо бул  Динди жок  кылмак  болушту)».  (Хаж суросу, 19-аят).

  Хамза  Шайба ибн  Рабийъаны,  Алий  Валидди  олтурду.  Убайда  болсо  Утбага  ташталды жана ар экоосу  урушту.  Алий  жана  Хамза  Утбанын  устуно ташталп  аны  олтурушту жана  Убайданы  которуп  кетишти.  Убайда  мына  ушудан  кейин  шейит болду.

  Ар эки  жамаат  урушка  кирип кетишти.  Мусулмандардын  девизи Ахадун ахад-Аллах  Бир,  Аллах  Жалгыз, эле.

   Ушундан  кийин  периштелер  асмандан  тушуп,  мусулмандардын  катарына  кошулуп  мушриктерге  каршы  урушушту.  Жабраил  алейхиссалам озу  менен  бирге  мин   периште  менен  жерге  тушту.  Аллах таъала  бул  жонундо  кабар берет:  «Ошондо  сиздер  Аллах таъаладан  жардам  тилегенинизде,  Ал  сиздерге  ижабат  кылып:  «Мен  сиздерге  кетме кет  келетурган  мин  периште  менен  жардам берем», деди».  (Анфал  суросу,  9-аят).

  Кийин  Аллах таъала  кээ бир  мусулмандарга  уйку  берди.  Кээде  алардын  кылычы  алардын  колдорунан  тушуп  кетеер  жана  колдоруна  алышат эле.  Жамгыр жаады.  Аллах  таъала  мусулмандарды  кучтуу  кылды,  мушриктердин  буттары  болсо  тайып  кетти. 

  Шайтан  периштелерди  коруп  уруш  майданыдан   качып  кетти.  Анткени  ал  женилишти  сезган эле.  Уруш  кызыган  маалда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын сахабаларынан  бири  Катода  ибн  Нуъмондын  козу  жараланды.  Ал  жузуно   тушуп  калган  козун  кармап  калды. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аны  ордуна  койуп  койду  жана  ал  эн  сулуу  коз  болуп  калды.  Уруш  мушриктердин  женилиши-алардан  жетимиш  киши  олтурулушу  менен  аяктады.  Алардын  ичинде  Утба, Шайба,  Валид,  Абу  Жахл,  Укба  ибн  Абу  Муъайт   жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  Меккеде  азап  берген  бир  канчалары  бар  эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  олгон  мушриктердин  устундо  туруп:  «Биз Жаратканыбыз  берген  убаданын (бейиш жана  андагы  нематтардын) чын  экенин  кордук.  Сиздер  да  Жаратканыныз  убада  кылган  нерсенин  (тозок  жана  андагы  азап- укубаттардын)  чын  экенин  кордунорбу?!», деди. 

Умар:  Я  Расулуллах,  жансыз  жасаттарга  суйлоп  жатасызбы, деди.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Алар  угушат,  бирок  жооп  кайтара  алышпайт», деди.

  Ушундай  кылып  чон  уруш  майданында  ыйман  куфрдун  устунон  женуучу  болду.  Бул  чон  Бадр  урушу,  Фуркон  газаваты  деп  аталды.  Аллах  таъала  бул  согуш  катышчыларына: «Каалаганынарды  кылгыла, Мен  баары  куноолорунорду  кечдим», деди. 

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Мединага  кайтып  кызы  Рукуянын  алдына  барды,  бирок  ал  дуйнодон  кайткан  эле.  Ал  кишинин  кубанычы  коз жаштарга  кошулуп  кетти.  Айла жок,  Аллахтын  тагдыры,  сабыр  кылуу керек.  Бирок  ал  киши  жеништен  суюнуп жаткан  мусулмандардын  кубанычтарын  бузган жок- аза  кармап,  капачылыгын  билдирген жок.  Ал  киши  кандай гана  ыйык  пайгамбардыр.

                      Пайдалуу сабактар

1.     Аллах  таъала  момундарды  оз   болсо да  женишке  жеткирди.

2.    Жениш  ыйман  менен,  сан,  курал менен эмес.

3.    Дуа  момундун  каапырга  каршы  негизги  куралы.

4.    Периштелер  момундарды  жакшы  корушат,  аларга  душмандарына  каршы  жардам  беришет.

5.    Кибр  мушриктердин  сапаты

6.    Тартип  ыйман элинин  сапаттарынан.

                     Женилиштер…Жеништер…

    Бадр  газаватынан  кийин  да  мусулмандардын  жашоолору  улантылат  экен,  эс  алышпады,  тескерисинче  алардын  жашоолору  сарийядан  газаватка,  келишууго,  даъватка  уланып  кетти. 

  Хижраттын  экинчи  жылы  Бану  Кайнокаъ яхудийлери  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  менен  бирге  тузгон  келишуулорун  бузушту.  Муслима  аялдын  хижабын  чечишти,  мусулмандардын  бироосун  олтурушту.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларды  Мединадан  чыгарып  жиберди.  Мединаны  алардан  тазалады.  Бул  окуя  хижраттын  экинчи  Шаввал  айынын  акырында  аларды  он  беш  кун  камоол  кылгандарынан  кийин  болду.  Ушундан  кийин  алар  таслим  болуп,  Мединадан  чыгып  кеткенге  ыраазы  болушту.  Ооматсыздык  этегин  суйроп  Меккеге  кайткан  мушриктер  соода  кербендеринен  тапкан  малдарын  иштетишкен  жок, тескерисинче  Бадрда  олгон  жакындарынын  касастарын  алуу учун  бир  чон  аскер  тузууго   иштетуу  учун   сактап  койушту.  Бул  жонундо  Аллах  таъала  бул  аятты  тушургон:  «Албетте  каапыр  болгон  кишилер  мал дуйнолорун  Аллахтын  Жолунан  тосуу учун  иштетишет.  Ошондуктан,  аны  сарыпташатго,  кийин  ошол (малдары) оздоруно  куса  болот,  кийин  женилишет».  (Анфол  суросу,  36-аят0.

  Ошондуктан,  алар  кербенди  эллуу мин  динарга  сатып,  аскерлерин  Мединага  урушка  даярдашты.  Мушриктер  Канона,   Тихома,  ахобийштар  сыяктуу  бардык  урууларды  мусулмандарга  каршы  топтошту.  Алардын  саны  уч мингге  жетти—уч мин тоо,  эки жуз ат,  жети жуз соот.  Бадрда  бир  олумдон  калган  Абу  Суфён  аларга  колбашчы  болду. 

  Бул  кабар  Мединага  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  Меккедеги  кабарчысы  -Аббас  ибн  Абдулмутталип  аркылуу жетип  келди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам сахабаларын  кенешке  топтоду.  Кээ бир   мусулмандар  Мединада  калууну  кенеш  беришти.  Алар  улуу жаштагы  сахабалар эле.  Алар  менен  бирге  Абдуллах  ибн Убай  ибн  Салул  да  бар эле.  Кээ бир  мусулмандар  мушриктер  менен  Мединадан  сыртта  жолугушууну  макул дешти.  Алар  Бадр  урушунда  катышышпаган эле.  Мушриктер  менен  сыртта  жолугушканга  келишишти. 

  Мусулмандардан  мин  киши  топтолду.  Алар  менен  бирге  элуу ат  бар эле. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  савуттарын  кийип дигер  намазын  окуу учун  мечитке  чыкты.  Кээ бир  мусулмандар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  чыгууга  мажбур  кылып  койушканындан  аттин  кылышты  жана:  Я  Расулуллах,  эгер  кааласаныз   сиз  менен  бирге  Мединада  калабыз, дешти. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Бир де  пайгамбар  Аллах  таъала  ал менен  душманын  арасында  бир  ишти  буйрук  кылмайынча  кийген  соотын  чечиши мумкун эмес», деди. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мусулмандарды  уч  топко  болду: 

  Хубоб  ибн  Мунзир   баштаган  Хазражтык  ансарлар  тобу,  Усайд  ибн  Хузайр баштаган  Австык  ансарлар  тобу жана  Мусъаб  ибн  Умайр  баштаган  мухажырлардын  тобу.

 Мекке  жана  Медина  арасындагы  тоо-  Ухудка  жетишкенде  мунафыктардын  башчысы  Абдуллах  ибн  Убай  ибн  Салул  мунафыктардан  турган  уч жуз  аскер менен  Мединага  кайтты. 

  Ушул  менен  мусулмандардын  саны  жети  жузго тушту.  Бирок  мусулман  адам  сан,  курал  жардамында  эмес,  акыйда,  ыйман,  дин  жардамында  курошот. 

  Мусулмандар  менен  мушриктердин  ортосунда  уруш  башталды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  оздорунун  аскерче  акыл ээси  экендигин  корсототурган  урушча  чара  тузгон эле—Ухуд тоосун  артында  калтырып,  тоодун  устуно  эллуу  жаачыны  койуп,  аларга  Абдуллах  ибн  Жубайрды  башчы  кылды жана  аларга:  «Эгер  бизди  куштар  талап жатканын  корсонор деле,  сиздерге  адам  жиберилмайынча  жардам  учун  ыйдыйга  тушо  корбогуло», деп  дайындады. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  тооду  артында  калтырганын  себеби тоолор  аларды  арттан  бериле турган  уруштан  коргошу  учун эле.  Мединага  жуздонуп  турушунун  себеби  болсо,  эгер  душмандар  женилип  качып  кетишмак  болушса   Мединеге  качыштарына  туура  келеер,  Мединеде  качкандар  аларга  жетет эле.  Бул  жердеги  мусулмандардын  созу:  Олтур,  эле. 

  Биринчи  жениш  мусулмандар  тарапта  болду.  Мушриктер  жениле  башташты.  Мусулмандар  уруш  бутту  деп  ойлошту  жана  тоодогу  жаачылар  олжолорго   ээ  болуу учун  ыйдыйга  тушушту.  Коз  ачып  жумгучакты  уруштун  тусу  озгорду. 

  Холид  ибн  Валид  (али  ал  Исламга  кире  элек эле)  тооду  жаачылардан  таза  экендигин  коруп,  артындагы  мусулман  аскерлерге  ташталыш  учун   артына  кайтты.  Мусулмандардын  катарында  кучтуу  толкундануу  башталды,  женилишти. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  олтурулду, деген  кабар тараганга  чейин барды.  Мына  ушунда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын кучу  корунду.  Ал  зат  адамдарга  кыйкырганча  урушка  кирди жана  адамдар  анын  тегерегинде  топтолушту.  Чындыгында Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам адамдардын  эн  кучтуусу  эле.  Ал  киши  олумдон  коркпойт эле,  тескерисинче  уруш  катуулаганда  мусулмандар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын   жанында  турушат эле.  Мусулмандар Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  коргоо  учун   топтолушту.  Анас  ибн  Назир  мусулмандарга ушундай деб  кыйкырды:  Эгер  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  олтурулсо  силерге  узр  жок.  Тургула,  дининер  жолунда  курошкуло.

  Толха  ибн  Убайдуллах  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  коргоп  колунан  кылыч  жеп  шал  болду.  Абдуррахман  ибн  Авф  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  коргоду жана  тишсиз  калды,  бутунан  ажырады.   Коптогон  сахабалар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  жакшы  коруп  шейиттикти  издеп ал кишини  коргоп  олушту. 

  Мусулмандар  жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  сабыр  кылышты.  Мушриктер  мусулмандарга,  женишке  жол жоктугун да билишти. 

  Мусулмандар  шейит  болгон  бирадарларын  комуп  болушкандан кийин,  жаралангандарды  которуп  кетишти.  Урушта  уулу  олгон  аял да  чыкты жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  коруп:  Я  Расулуллах,  Сизди  соо коруп,  жаракатым  женилдеди, деди.

  Дагы  бир  аял  болуп анын  атасы,  эри,  акеси бул  урушта  шейит  кетишкен эле.  Сахабалар  уруштан  кайтышкандан  кийин ал  биринчи  болуп:  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  эмне болду, деп  сурады.  Сахабалар:  Эч нерсе болгон жок ал  кишиге дешкенде,  ал  Жок, ал  кишини кормойынча  ишенбейм, деди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  коргон сон:  Я  Расулуллах,  сизди  ден соолукта  коргондон  кийин,  бардык  коргулуктор  кичинекей  болуп калат, деди.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  дуа  кылды:  «Аллахым,  алардын  журокторун кайгысын,  коргулукторун кетиргин,  калгандарга  жоготкондору ордуна  жакшынакай  орунбасарлар бергин».

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  кандай гана  кучтуу  аскер,  сабырдуу  элчи эле.  Ал  зат  Инсан эле.

  ****************

  Хижраттын  тортунчу  жылы  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  эки  кайгуул  кундо  --Ражийъ жана бируъ Мауна  кунундо  жетимиш  сахабасын  жоготту.  Аллах  таъала  Оз  Расулина  жакшыраагын  берди.  Аллах  таъала  ал кишиге  Медина  тегерегинде  жашоочу яхудийлардан турган  Бану  Назир  жергесин  фатх  кылып  берди.  Алар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  олтурушту  каалап ал  киши  отурганда башында  таш  ташташты.  Аллах  таъала  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  эскертти  жана  ал  зат  тез  туруп  кетти,  таш  жерге  тушту,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  жаракат  жетпеди.   Ушундан  кийин  ал  зат  яхудийлерди  Мединеден  чыгарып  жиберди.  Бул  газат  жана  андагы  окуялар  жонундо  Хашр  суросундо  толук  айтылган.

  Аллах  таъала  Пайгамбары  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  сактагандыгы  жонундогу  мисалдардан  дагы  бири,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам   хижраттын  тортунчу  жылы  Зоти  Рико  газаватында  кылычтарын  даракка  илип  уктады.  Дуъсувр  аттуу  киши  келип  кылычты  алды жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  олтуройун  деди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам ойгонуп кетти.  Ушунда  баягы  киши Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга:  сени  менден  ким  коргойт, деди. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  катыржамдык менен:  «Аллах», деди.  Кылыч  анын  колунан  тушуп  кетти.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  кылычты  алып:  «Эми  сени  менден  ким  коргой  алат», деди.  Бирок  ал  зат  жамандыкка  жамандык  менен  жооп  кайтарган  жок.  Аны  кечирди.  Ал  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  жакшылыкка  соз  берди жана  элине  барып:  Мен  сиздердин  алдынызга  эн  жакшы  адамдын  алдынан  келдим, деди. 

  Бул  газаватта  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Жобир  ибн  Хиром  менен  болгон  кыссада  бизге  оздорунун  сахабаларын  жакшы  корушто  зарбул  масал  болду.    Жобирдин  атасы  Ухутта  шейит  болуп,  торт кыздын  тарбиясы  Жобирга  калган эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Жобирдин  акыбалын  кабар  алуу,  ага  анын  сезимдерине  жаракат  жеткирбейтурган  жол менен  жардам  кылууну  каалады. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мусулмандар  менен  кетет экен,  Жобир  менен  артта  калды.  Ортолорунда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  сахабаларынын  мамилесин  корсоотуучу  создор болуп отту.   Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Жобирдин  тоосу  заифтигин  билди, ага:  «Эмнеге  артта  калдын,  эй  Жобир»,  деди.  Жобир:   Тоом  заиф,  деди.  «Аны  чоктур», деди  жана  аны  ассасы  менен  сылады  жана  ал  тез журор  кучтуу тоого  айланды.  Кийин  Жобир да,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  да  тоолоруно  миништи.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Жобирга:  «Эй  Жобир,  тоонду  мага  сатасынбы», деди  Жобир:  Сизге  аны  белек  кылам,  я  Расулуллах,  деди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Жок,  сатсан  алам,  бир  дирхамга сатып алам», деди.  Ушунда  Жобир:  Анда  кем  болуп  калат, я  Расулуллах, деди.   Ал  киши  Жобир  менен  соодалашып чон нарк—бир увкыяга  чыкты,  кийин ал  киши: «Ыраазысынбы,  эй  Жобир», деди.  Жобир: Тоо  сиздики  я  Расулуллах, деди. 

  Жолдо  кетет  экен,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам андан  абалын  сурады жана:  «Уйлонгонсунбу», деп  сурады.  Жобир,  Ооба, карындаштарымды  карашы  учун  бир  аялга  уйлондум, деди. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Болбосо,  кайтканыбызда  бир тоо  сойобуз,  аялын  бизди  келгенибизди  угуп  жай  даярдайт,  отурушубуз   учун  жастык,  тошокторду  салат», деди.  Жобир:  Биздин  жастык,  тошогубуз  жок,  деди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Иншааллах  эми  болот»,  деди.

   Мединага  жакын  жерде  Сирора  деген жерге  жетишкенден  кийин,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  тоо сойду  жана  аны  озу  жана  сахабалары  бирге  жейишти.  Кийин  Мединага  киришти. 

  Жобир  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  андан  сатып  алган  тоону  кармап  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын уйунун жанына  байлап  койду.

  Аны  коргон  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Эмне  бул», деп  сурады.  Сахабалар:  Жобир  алып  келген тоо, дешти.  «Жобир озу  кайсыл жерде», деди.  Жобир  келген сон,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам ага  бир  халта  алтын  берип:  «Эй  Жобир  ал  тоонду», деди.  Жобир  тоону да,  малды да  алып  кетти.  Бул  абал  бир  канча  жолу  уланды  жана  Жобир  байга  айланды. 

Ал  жастык,  тошоктор  сатып  алып  уйун  ырастады  жана  Жобирга  аны  мусулмандардын  арасында  аны  уят  кылбай,  миннет  кылбай  ага  садакалар  берген  Расулуллахтын  жоругандары  ишке  ашкан эле. 

  Дагы  бир  сапар  бизга  Жобир  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  можузолорунон  бирин  айтып  берди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам газаваттардын  биринде  кажет  учун  сыртка  чыкты.    Майдан  кен,  жабык  жер  жок болуп,  ал  жерде  бири биринен  алыста  жайгашкан  эки  дарактан  башка  нерсе жок эле.  Жобир Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам тазаланышы  учун  идишке  суу алган эле.  Ушунда  ал  бир  ажайып  нерсенин  кубоосу  болду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  биринчи  даракка  кыйкырган  эле,  ал  итаат  кылып  тези  менен  келди. 

  Экинчисин  чакырган эле,  ал да  мурдагыдай кылды. 

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  экоосун  бир бирине  кириштирип:  «Мен  учун  Аллахтын  уруксаты  менен  бир биринерге  жабышкыла», деди.  Эки  дарак  бири бирине  жабышты.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  экоосун  арасына  кирип  кажетин  бутуруп  чыкты.  Кийин ал  экоосуно:  «Эми  Аллахтын  уруксаты  менен  кандай  болсонор  ошол  абалынарга  кайткыла», деди. 

  Жобир  ызычууго  тушту жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  асмандар жана  Жердеги  нерсе  итаат  кылышын  тезде  тушунуп  жетти. 

  Хижраттын  бешинчи  жылы  Мекке  жана  Сакиф  Мединеге    газат  кылуу учун  бардык  араптар  топтолгон  чон  аскерди  даярдады.  Аларга  Мединеден  айдалган  Бану  Кайнакоъ  жана  Бану  Назир  яхудийлери да  кошулду  жана  душмандын  саны  он минге  жетти. 

 Салмани  Фарсий  мусулмандарга  озунун  жаны  пикирин  билдирди.  Ал  Медина  алдында  чукур  казуу  болуп,  эгер  мусулмандар  ушундай  кылышса  мушриктер  аларга  уруш  кылыша  алышпайт.  Чукур  ото эле  чукур  болуп эки  топтун  ортосунда  тосук  болду.  Ошондуктан  бул  газават  Ахзап,  Хандак  газаваттары  деп  аталды. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  сахабалары  менен  хандак  казууда  шерик  болоор,  бирге  топурак  ташыыр,  алар  менен  бирге  нашида  айтат эле. 

Мусулмандар  хандак  казыб жатышканда  чон  ташка  туш  келишти,  аны  жарганга  кучтору  жетпейт эле. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  бул  жонундо  айтышты.  Ал  зат  колдорундагы  чокуч  менен  аны  урат экен:  «Аллаху  акбар,  Фарс  жерлери  фатх  кылынсын, Аллаху  акбар,  Кустантания  жерлери  фатх  кылынсын», деп  дуа  кылат эле. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ташты  урушу менен  ал  Аллахтын  изни  менен  майда  кумга  айланып кетти. 

Казуу маалында  мусулмандар  жана Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ач  калышты.  Муну  коргон  Жобир  ибн  Абдуллах  бир  жандык (улак)  сойду,  аялы  бир  соъ  арпаны  туйуп  камыр  жасады,  кийин Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  озуно гана  уктуруп,  бир  канча  сахабалары  менен  тамакка  чакырды. Ушунда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  бут  Хандак элине:  «Тургула,  Жобирдыкына  барабыз»,  деп  сахабаларын  жетектеп  келди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам ачкачылыктан  ичине  эки таш  байлап  алган эле.  Жобир болсо  тамак  жетпей  калышынан  коркот эле.  Бирок  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам эт,  тамакты сахабаларына  болуп  берди.  Бардыгы  ошол  эт,  тамактан  жеп,  тойушту.  Аллах  таъала  Расули  учун  тамакка  береке  берди.  Казандагы  эт  болсо  кандай  болсо  ошондой бойдон  кайнап  тураар,  камыр да  нан кылынганы  сайын  азайбастан,  турган  абалында  артына  кайтышты. 

  Бану  Курайза  яхудийлери  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  коргоого,  Мусулмандар  мушриктердин  колунда  оной  жемишке айланып  калышпашы  учун  мушриктерди  Мединага  киргизбестикке  соз  беришкен эле. 

  Мушриктер  келип,  мусулмандарды  Хандакта  камалга  алышты. Кутулбогон иш  болгон эле.  Яхудийлер  мушриктерге  жол  ачып  беришти.  Мусулмандар  яхудийлердин  колуна  тушушторуно  аз  калды.  Ансарлардын  сеййити  Саъд  ибн  Муазга  ок  тийди.  Ал  киши  катуу жаракаттанды.  Ушунда  Аллах  таъала  мушриктердин  устуно  бар жокту  жок  кылатурган  катуу,  суук  шамалды  жиберди.  Мушриктер  коркуп  качып  кетишти. 

  Бул-  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Аллах  таъалага:  «Эй  Китеп тушуруучу,   эсеби тез  Зат,  сахабаларды  жендирбе.  Аллахым,  аларды  жендирбе жана  бизди  алардын  устундо  жендир»,  деп  дуа  кылгандарынан  кийин  асмандын  Жердеги  мусулмандарга  берген  жардамы  эле. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  сахабалары  хандактан  чыгышкандан  кийин,  Бану  Курайза  жерине  барып,  ал  жердеги  яхудийлерди  Мединадан  чыгарып  ташташты.  Бул  иш  Саъд  ибн  Муоздын  кенеши  менен  болгон эле.  Ушундан  кийин Саъд  дуйнодон  кайтты.  Аллахтын  Аршы  анын  олумунон  ызычууго  тушту.  Мединада  Хайбардын  яхудийлери гана  калган  эле.  Алар  Медина  жакынында  жашашат эле. 

  Хижраттын  алтынчы  жылы  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  туш  корду.  Алар  Каъбаны  таваф  кылып  жаткан эмиш. Пайгамбарлардын  тушу  Аллахтын  вахийси  болуп  эсептелет. 

 Ошондуктан,  ал  киши  мусулмандарга  Умрага  чыгуу  учун  даярдык  корууду  буйруду.  Алар  бир  жарым мин болуп,  жанында  кылычтары гана  бар  эле. 

  Алар  жолго  чыгышты.  Мекке  аскалары  коруно  баштаганда,  мушриктер  мусулмандардын  жолун  тосушту  жана  Умра  кылууга  тыюу  салышты. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Усман  ибн  Аффанды  аларга  максаттарын  билдируу учун  жиберди.  Усман  кеч  калды  жана  аны  мусулмандар  олтурулду  деп  ойлошту. 

  Меккеге  жакын  жер—Худайбийя  ороонунда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам сахабаларына:  «Ким  мени  менен  олумго  байъат  кылат», деди. 

  Бардыгы  колдорун  созуп  олумго  байъат  кылышты.  Аларда  курал  жок  эле.  Бирок  алар  олтурулду  деп  ойлогон  Усман  ибн  Аффан  учун  жанын  кыйып  олумду  кабыл  кылышты. 

  Бул  байъат  Байъату  Ризван  деп  аталды.  Аллах  алардан  ыраазы  болду.  «(Эй  Мухаммет  алейхиссалам)  чындыгында,  Аллах  момундардан  --алар  дарак  астында  Сизге  байъат  кылып  жаткан  убакыттарда—ыраазы  болду.  Ошондуктан,  Ал  Зат  алардын  дилиндеги  нерсе  (тууралык,)ты билип,  аларга  сакинат-тынчтык тушурду жана  аларды  (Хайбар урушунда  колго  кирилетурган)  жакын  жениш  жана  оздору (гана) алатурган  коптон  коп олжолор менен  белектеди.  Аллах  Кудрет жана Дааныш  Ээси  болгон  Заттыр».  (Фатх  суросу,  18-аят).

 Усман  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын алдына  соо абалда  кайтып  келди.  Ушундан  кийин  эки  тарап  ортосундо  келишуулор  болду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  тоолору  Касвани  жолдо  аракеттенбей  токтоп  калганын  коруп  бул  Аллах  таъаланын  ишарасы  экенин,  умра  али  камил  болбогонун  билди. 

  Ал  киши:  «Аллахтын  атына  касам,  эгер  алар  Каъбанын  урматы  сакталатурган амал  сурашса,  мен  ага  жооп  берем», деди.

  Анан  акыры  ар  эки  тарап  арасында  келишим  тузушту,  бул  Худайбия  келишими  деп  аталды.  Анын  шарттары  мындайча: 

1.     Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  мусулмандар  бул  жылы  Меккеге  кирбей  кайтып  кетишет,  келерки  жылы  мусулмандар  Меккеге  келип,  уч  кун  турушат,  жанында  кылычтан  башка  куралдары  болбойт,  аларга  эч  кандай  каршылык  коргозулбойт.

2.    Тараптар  ортосунда  он  жыл  моонотко  уруш  аракеттери  токтотулат,  ортодо  тынчылык  окум  суруп,  алар  бири бирин  колдорун  тийишет. 

3.    Ким  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васаллам ынтымагы  жана  биримдигине  кирууну  кааласа,  киреберет.  Ким  Курайш  ынтымагы  жана  биримдигине  кирууну  кааласа,  киреберет.  Ар  эки  тарап  ынтымагына  кирген  уруулар  ошол  тараптын  окулу  болуп  эсептелет.  Бул  уруулар  тарабынан  кылынган  ар  кандай  жамандык  да  ошол  тараптын  жамандыгы  деп  алынат;

4.    Курайштыктардан  ким валийсинин(уй було башчысы же  кожойуну) нун  уруксатысыз  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васалламга  барып  кошулса-качып  барса-аны  кайтарып  берилет.  Мухаммет  саллаллаху  алейхи  васаллам  тарапкерлеринен  ким  Курайшка  барып  кошулса-качып барса-аны  кайтарып  берилбейт.

Мусулмандар  бул  шарттарды  оздоруно  карата  зулум  деп  ойлошту.  Ушунда  Умар  ибн  Хаттап:  Я Расулуллах,  алар  мушриктер  эмеспи?!, деди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Ооба,  мушриктер», деп жооп берди.  Умар:  Биз  мусулмандар эмеспизби?1, деди. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Ооба, мусулманбыз», деди.  Умар:  Анда  эмнеге  динибизде  аларга  жан басып жатабыз, деди.  Бирок  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  оздорунча  бир  иш  кылбайт  эле,  эмне  кылса  вахий  менен  кылат эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Эй  Умар,  мен  Аллахтын  Расулимин,  Ал  мени  женилтип койбойт жана  мен  Анын  Амрына  каршы  да  чыкпайм», деди. 

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  создорун  тастыктап аят  назыл болду:  «Чындыгында,  Биз  Сизге  ачык айкын фатх-жениш  сыймык  кылдык».  (Фатх суросу, 1-аят).

  Умар  жана  башка  сахабалар  асман  алар  учун бактылуу  кабарды  даярдап жатканын  билишти жана  сабыр  кылышты,  Умар  болсо Жаратканга  истигфар  айтты.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Мединага кайтып  кетти.  Кийинки  жылы  болсо  умра  кылуу,  Эски  Уйду  -Байтуллахты  таваф  кылуу учун  дагы  Меккеге  келди.  Ал  киши  Жараткан  ал  киши  учун  убада  кылган нерсени  албетте  ишке  ашырышын,  Ислам  женишин  жана  Аллах  таъала  мусулман  пенделерине  жардам  беришин  билет  эле. 

  Пайдалуу сабактар

1.     Аллах  жана  Расули  буйруган  иштерде  итаат  кылуу.

2.    Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  жакшы  коруу  ар  бир  мусулманга  парыздыр.

3.    Жениш  табуучу  колбашчы  оз  аскерлеринин  абалын  текшерет.

4.    Кембагалдын  намысын  жаракаттабайтурган  жол менен  жакшылык кылуу.

                 Ачык  жениш

 Бану  Кайнакоъ,  Бану  Назир,  Бану  Курайза  яхудийлери  кеткенден  кийин  Мединада  Хайбар  яхудийлери гана  калды.  Хайбар  яхудийлери  фитна фасаттын  уясы эле.  Ал  жердеги  яхудийлердин  копчулугу  сырттан  келген  болуп,  Мединада  отурукташкан, мунафыктар  да  Хайбар  яхудийлери  менен  бирге  байланышта  болушат эле.  Алар  мусулмандарга  каршы  аракеттерде  оз  иштерин  кылышты. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  коп  ойлоп  отурбай, Худайбийяда-дарактын астында байъат  берген  сахабарын  топтоду.  Бул  жетинчи  хижрий  жылда  болуп,  алардын  саны  бир жарым  мин эле.  Жолдо  кетет экен,  Омир  ибн  Акваъ  ушундай  нашида  кылат эле. 

 Аллахым,  биз  Сенсиз  таппайт элек  хидаят

 Садака да  кылбайт элек жана  окубайт элек намаз

 Ошондуктан  Озун  тушур  бизге  тынчтык,

Жолугушууда  кадамыбыз  кылгын тез

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  муну  угуп:  «Аллах  ага (Омир ибн  Акваъга) райым  кылсын», деди.

  Сахабалардан  бири:  Я Расулуллах,  важип  болду, деди.  Анткени  алар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  кимге  Аллах  ырайым  кылсын  деп  дуа  кылса ошол  киши  шейит  болушун  билишет эле жана  ошондой да  болду. 

 Хайбарга  шашканча  кетишет экен,  яхудийлер  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  коруп  коркунучка  тушушту  жана  уйлоруно,  коргондоруна  кайтып  кетишти.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Аллаху  акбар,  кор болду  Хайбар,  Аллаху  акбар  кор  болду  Хайбар», деди.

  «Ошондуктан,  качан  (Биздин азапыбыз)  алардын  уйлоруно  (устуно) тушкондо   ошол  эскертилген  кишилердин  кундору  ото жаман болот».  (Вас саффат суросу, 177-аят).

  Ошондуктан, бул мусулмандар  учун  жеништин  алгачкы   жоругу болчу.  Хайбарга  кируу  оной  болгон  жок,  анткени  яхудийлер  анын  тегерегин  бекем  кылым  орошкон  эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Алий  ибн  Абу  Талыптын  козуно    тукуруп  койгондон  кийин (Алийдин  козу  ооруйт эле)  Аллах  ага  шыпаа  берди,  кийин  ага  желекти  беришти  жана  ушундай  осуят  кылды:  «Эй   Алий,  ал  жерге  барганда  эн  биринчи  аларды  Исламга  даъват  кылгынын,  Аллахтын  акысынан  турган  аларга  важип  болгон  нерсенин  кабарын  бергин.  Аллах  таъхала  сен себептуу  бир  кишини  хидаят  кылышы  сен  учун  кызыл тоолордон  (чон бай  болуудан)  жакшыраак».

  Бул  инсанды  урмат  кылууга  чакыратурган  Ислам  маданияты.  Бул  маданият  адамдарды  олтургонду  билбейт.  Тескерисинче  бул  куратурган  маданият,  жок  кылатурган эмес.  Ал  инсандын баасын  тушундурот,  наристелерди,  карыларды  олтуруудон  кайтарат. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам ар  бир  урушта  оз  аскерлерине  мындай  деп  насыйкат  кылат:  «Аллахтын  аты  менен  Аллахтын  Жолунда,  Аллахка  капыр  болгон  кишилерге  каршы  газат  кылгыла.  Кыянат  кылбагыла,  жаш  балдарды,  аялдарды,  карыларды,  ибадатканага  кирип  алган  уламаларды  олтурбогуло.  Дарактарды  кесбегиле,  имараттарды  бузбагыла».

  Ислам  мына  ушул  жана  башка  негиздер  менен  жогору  которулду.  Бардыгы  Исламдын  куч кудуретин   билишет  эле.  Аллах  таъала  мусулмандарга  Хайбарды  курал  менен эмес,  тескерисинче коркутуп женди.  Мына  ушул  Аллах  таъала Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  душмандары  устуно  женуучу  кылган  негизги  курал.  Ал  зат  ушундай  деген:  «Бир  айлык  (алыс) жолдон  (туруп душмандын  журогуно)  коркунуч  салуу менен  Мага  жардам  берилген».

 Мушриктер  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  жана  ал  кишинин  аскерлерин  кабарын  угушса,  коркунучтан  жерлерин  таштап  качышаар жана  Аллах  таъала  аларды  утултурат эле.  Хайбарда  дагы  бир  можузо  болду.  Зайнап  бинти  Хорис  аттуу бир  яхудий аял  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жейиши  учун  койдун этинен  даярдалган  тамакка  уу кошту.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  менен  бирге  улуу сахаба  Бишр  ибн  Барро  ибн  Маърур да  бар болчу.  Ал  аял  койдун  колуна  башка  жерине  караганда  кобуроок  уу кошту,  себеби ал  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  койдун  этинин  ошол  жерин  жакшы  корушун билет эле.  Сахаба  тамактан  жеди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  болсо:  «Жейиштен  токтогула,  бул  кой эти  мага  озунун ууланганы  жонундо  кабар  берип жатат», деди.  Аялды  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  алдына  алып  келишти.  Ал  мойнуна  алды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ал  аялга:  «Сени  мындай  кылганга  эмне  мажбур  кылды», деди.  Аял:    «Билейин  дедим, эгер  пайгамбар  болсонуз, Аллах  таъала  сизге  анын  кабарын  берет жана  сизге  бул  нерсе  зыян  кылбайт,  эгер  пайгамбар  болбосунуз  сизден  кутулабыз, деди.  Бул да  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  можузолорунан.

 Хайбар  жениши  мусулмандарга  чон  немат  болду.  Бир  сахабий  айтат:  Биз  Хайбар  женишине  чейин  тойуп  тамактанбайт элек.  Мухажырлар  эккен  дарактар  оз момосун  бере  баштагандан  кийин  алар  ансарларга  белек  кылган  нерселерин (курмазарларын) кайтарып  беришти.  Бирок  ансарлар  кабыл  кылышкан жок жана  аларды  жергесинен  чыгарып  да  жиберишкен жок.   Аллахтын  Манхажы  жана  Китеби  менен  тарбияланган  сахабаларын  коргон  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  кубанычтары  чексиз эле. 

Хижраттын  сегизинчи  жылы  Меккедеги  копчулук  кишилер- Халид  ибн  Валид,  Амр  ибн  Ос,  Усман  ибн  Талхалар  Исламга  киришти.  Аллах  таъала  алардын  колунда  коп  шаарларды  жендирди.  Алар  себептуу  коп  журокторду,  укпайтурган  кулактарды  хидаят  кылды.  Алар  менен  куфр  айкелдери  жыгытылды.  Мына  ушул  жылдын  Жумадул  увла  айында  Муъта  урушу  болду.  Бул  урушта  Аллахтын  «суурулган» кылычы  -колбашчы  Халид  ибн  Валиддин  куну  чарактады.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Хайбардагы  жана  жениш  Худайбийядагы Мекке эли  менен  болгон  келишуудон кийин  жерлерин  тынчтыгын  бекем  кылып  алышты жана  даъват  арап жазиресинен  сыртта  да  башталды.  Анткени  Ислам  даъваты  бут  ааламдык  даъват  болуп,  араптар  учун  гана  эмес,  тескерисинче  бут  инсандар  учун.

  Ошондуктан, Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Фарс  падышасы  Кисрога  элчи  аркылуу  кат  жонотту.  Кисронын  жообу  хунук  болду,  катты  майдалады  жана  Аллах  да  анын  мулкун  майдалады. 

  Дагы Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Миср  падышасы  Мукавкиске  кат  жонотту жана  ал  жакшына  мамиле  кылды,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  белектер  жонотту.  Ал  белектер  ичинде  Мория  аттуу  чору да  бар эле,  ал  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  Ибрахимды  тороп  берди.   Ибрахим  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  жашап  жаткан  маалдарында эле  дуйнодон  кайтты. 

  Ушундай  кылып  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Рум  падышасы  Хиракл,  Хабаш  падышасы  Нажаший,  Умман,  Бахрайн  падышаларына  каттар  жонотту.  Алардан  Исламга  киргени  мусулман  болду,  капыр  болгону  капыр  бойдон  калды.  Мына  ушул  маалда  Курайш  менен  ынтымак  Бакр уруусу  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  биримдикте  болгон  Хузоъа  уруусуна  каршы  чыкты. Бул Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам менен  Курайш ортосундагы  келишууду  бузуш эле.  Он  мин  мусулман  аскер  жолго  чыкты,  алар  кайсыл  жерге  кетип  жатканын  билишпейт эле,  бирок  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  бир  озу  аскерлери  менен  кайсыл  жерге  барышын  билет эле. 

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  дуа  кылды:  «Аллахым,  алардын  (душмандардын) кулактары,  коздорун  алгын,  алар  бизди  кутулбогондо  гана  коруп,  уксундар».  Бул Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  Аллах  таъалага  душмандарын  алардан  пайдалануусун  сурап  кылган  дуасы эле.  Капырлар  мусулмандарды  кутулбогондо  корушту. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Меккени  жениш  учун  барып  жаткандары  сахабалардын  да  кыялдарына  келбеген эле.  Албетте  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  бул  дуаларды  Меккеде  кечетурган  урушта  Каъбанын  урматы  тапталбастыгы,  Меккеликтин  мусулмандардын  каны  тогулбошу  учун  кылды.  Аллах  таъала  Пайгамбарынын  дуасын  кабыл  кылды.  Меккедеги  Курайштыктар  мусулмандардын  бут  Меккенын  тунун  кундуздой  жарытып  жиберген  машъалаларынан  билди.  Мусулмандардын  биринин  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  журушу  жонундо  Курайшка  жеткирууго  аракет  кылышы да  ооматсыз  болду.  Аллах  таъала  мындан  Пайгамбарын  эскертти. 

  Ошондуктан  Алий  ибн  Абу  Талып,  Зубайр  ибн  Авом  жана  Миктад  Хотиб  ибн  Абу  Бултаъа Курайшка  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  Меккеге  кетип жатканын  кабар  беруу  учун  жиберген  аялды  табышты.  Бул  болсо  Аллах  таъаланын  Оз  Пайгамбарынын  дуасын  ижабат  кылышы,  Каъбанын  урматын  сакташына  далил эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Каъбага  жетти.  Тавазу  менен  Меккеге  кирди.  Аллах  таъала  учун  башын  ийди,  сакалдары  минип  келген  тоосун  башына чейин  тийди.  Ал  киши  Аллахка  тасбех  айтып,  берген  нематтарына  шугурлор  келтирет эле. 

  Улуу сахабий  Саъд  ибн  Убода  кыйкырды:  Бугун  уруш  куну,  бугун  Каъба  ээлеп  алынатурган  кун.

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  да  кыйкырды:  «Бугун  ырайым куну». 

  Мекке  эли  топтолду.  Бугун  алардын  ар  бири  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам менен  кылган  иштерин  эстешер  эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга,  ал  кишинин  азхаптарына  азап  беришкен,  аларды  Меккеден  чыгарып  жиберишкендер  мына  ошолор эмеспи?  Бироосу  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  азхаптарын  олтурду.  Бироосу  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  согуп,  ал затка  азап  берип,  налаттар  жаадырган.  Бироосу  Хамза  ибн  Абдул мутталипти,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  абаларын  олтурду. 

  Бирок  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ушулардын  баарынан  кийин да  кулуп:  «Эмне  деп  ойлойсунар,  силердин  устунордон  кандай  иш  кором?», деди.  Алар:   Айкол  бирадар,  айкол  бирадардын  уулу,  (албетте жакшы  иш  корот), дешти.

 Ушунда  ал  киши:  «Баргыла,  силер  азатсынар,  бугун  сиздер  учун  оч алуу  жок», деди. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларды  азат  кылгандан  кийин  тарых  муну  асмандар  бойу  жазып  койду.  Бул  жазалаганга  кадыр  болуп  туруп кечирип  жибериш эле.  Бул  ал  кишиге  азап  берген  сахабаларын  олтургондорду  ыйманга  келиштерин,  тозоктон  азат  болуштарын  умут  кылган  абалда  авф  кылуу эле.  Албетте,  Аллах  таъала  ал  кишини  бур  ааламга  ыракмат  кылып  жиберди.  Кыйын  кылуучу  эмес,  женилдетуучу,  качыруучу  эмес,  кушкабар  беруучу  кылып  жиберди.   Ал зат бут  ааламга  ташкын  суу,  толкундуу  дарыя  сыяктуу  агып  киретурган  рахмат эле!

 Меккеде  ундор  которулду:  Алар: Мухаммет  жашасын,  деген  ундор эмес,  тескерисинче:  Аллаху  акбар,  Аллаху  акбар,  Ла  илаха  иллаллах,  Аллаху  акбар,  Аллаху  акбар,  ва лиллахил  хамд.  Ла  илаха  иллаллах,  Аллах  Оз  убадасынын  устунон  чыкты,  пендесин  женишке  жеткирди,  аскерин  кубаттады,  бир  Озу  каапырлардын  топторун  жок  кылды,  деген  ундор эле. 

  Ошондуктан,  бул  Илахий  нашида  жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам,  ал заттын  сахабаларынын  тавазусу  кандай  гана  сонун!

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Акаба  куну  ансарларга  берген  убадаларын  устунон  чыккан  абалда  Мединага  кайтышты,  алардын  бироосун да  унутушкан жок.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  жашы  алтымышка  жеткенде деле  тынган жок.  Хижратка  толук  сегиз  жыл  болгондо  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  араптын  чон  урууларынан  болгон  Хавозин  уруусуна  чыкты.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  менен  бирге  Фатх  куну Исламга  кирген  жаны  мусулмандар да болуп, мусулмандардын саны  коп эле. Хавозин  уруусунун  жетекчиси   оздоруно  жакын   болгон  Тоиф  уруусунун  элин  топтоду жана  мусулмандарга  каршы  чара  тузушту.  Тоо  чоккуларына  чыгып,  жашырынып алышты.   Капыр  аскерлердин  аз гана  бологу  мусулмандарга  тузак  болуу учун  ылдыйда  калышты.  Мусулмандардан  бири  алардын  санын  коруп:  Бугун  аз  жамаатдан  женилбейбиз, деди.

  Бул  сахабий  разиаллаху  анху Исламга  жаны  киргендерден  эле.  Анткени  башындагы  уруштарда  мусулмандар  курал,  сан  менен  эмес,  ыйман менен  женишкен эле.  Мусулмандар  оз  кубаттары  менен  сыймыктанаар  экен,  мына  ушул  маалда  аларга  жениш  себеби  ыйман  экендиги  билдирилди.  Аларга  мушриктер  таштанышып ар  жерден  ороп  алышты.  Ошондуктан,  Аллахтын  шери  мушриктер  тузагында  калды. 

  Мына  ушул  маалда  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам дын  марттиги,  кучу  корунду.  Ал  зат  куддум  ининен  чыккан  шер  сыяктуу  мушриктердин  октору,  кылычтарынан  асыр  тушуштон  коркпойт эле.  Анткени  ал  киши  менен  бирге  аны  жетектейтурган  Жаратканы  бар эле.  Ал зат  ойдо  ун менен  деди:  «Мен  Аллахтын  чын  Пайгамбарымын,  жалган эмес.  Мен  Абдулмутталиптин  уулумун».

  Ал  зат  менен  бирге  абасы Аббас да  кыйкырат эле,  анын  уну  ойдо  чыгат эле.  Байъату  ризван ээлери  топтолушту.  Ошондуктан,  Аллахтын  изни  менен  душмандарын женишти.  Мына  ушул  аз гана  момун  жамаат  жаны  мусулмандар  качып  кеткенден  кийин  урушта  сабыт турушту.  Аллах  аларды  кечирди.  Ал  Хунайн  газаваты эле.

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Хавозин  жана  Сакиф  элин  кечирди.  Сакиф,  Хавозин,  Тоифтиктердин  бардыгы  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларга  газават  кылгандарынан  кийин  Исламга  киришти. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  ансарларынын  жашоосунда  таъсирдуу бир  окуя  болду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Фатх  куну  Мекке  элинен  жаны  Исламга  киргендерге  алардын  журокторун ээлеш,  Аллах  жана  Расулин жакшы  коруштору  учун  аларга  олжолордон  беришти.  Муну  коргон  ансарыйлар  оздорунчо  капа  болушуп:  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам оз  элдерин  таап  алып,  олжолорду  аларга  берип жатат,  дешти.  Муну  уккан  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  бардык  ансарыйларды  бир  жерге  топтоду  жана  аларга:  «Эй  ансарыйлар жамааты  эмне  бул  силерден  жетип  келген  нерсе?  Эгер  кааласанар:  Сиз  корккон  абалда  келген элениз,  сизге  амандык  бердик, куулган  абалда  келген элениз,  сизге  уй  бердик,  жардамсыз  абалда  келген  элениз,  сизге  жардам  бердик,  дегиле эле», деди. 

  Алар:  Жок,  тескерисинче  бул  Аллах  жана  Расулинин  бизге  болгон  Фазлу  мархаматы, дешти. 

  Кийин  ал  киши:  «Эй  ансарлар  жамааты,  силер  адашкан  болчунар,  Аллах  таъала  мен  себебтуу  силерди  хидаят  кылбадыбы, болунуп  кеткен  болчунар,  мен  себептуу  сиздерди  бирге  кылбадыбы,  кембагал  болчунар  мен  аркылуу  бай  кылбадыбы», деди жана «Эй  ансар  жамааты  адамдар  кой,  тоолар  менен,  сиздер  болсо Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  менен  бирге  кетишинерге  ыраазы  эмессинерби.  Эгер  бардык  адамдар  бир  жолду,  ансарлар  дагы  бир  жолду  тутушса,  мен  ансарлардын  жолун  тутам.  Эгер  хижрат  болбогондо  мен  ансарлардан  болоор элем.  Аллахым,  ансарларды,  ансарлардын  перзенттерин,  алардын  перзенттеринин  перзенттерин  Оз  Рахматына  алгын», деди.  Ошондуктан  Ансарыйлар ыйлашты,  сакалдары  суу  болду жана:  Насиба,  таксым  учун  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  ыраабыз, дешти.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам ансарлар  менен  жашоосундагы  акыркы  газаватты  кылуу  учун Мединага  кайтты.  Ал  хижраттын  тогузунчу  жылы  болгон  табук  газаты  эле.  Ушундан  кийин  арап  уруулары  топ топ  болуп  Исламга  киргендиктерин  жарыялашты.  Аллах  жана  Расулине  достуктарын  жарыялап  келишти  жана   Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  ыйманга,  таатка,  Ислам  парыздарын  аткарууга  байъат  кылышты.  Исламдын  камил  болгону  ушул эле. 

  

  Пайдалуу сабактар

   1.Аллах  таъала  мусулмандарга  ыйман  менен  жениш  берет,  сан,  курал  менен эмес.

   2.  Кадыр  болгондо  кечириш  момундардын  сапаттарынан

   3. Тавозу  момундардын  сапаттарынан.

   4. Шижоат Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  сапаттарынан.

   5. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам жана  ансарларды  жакшы  коруу  ыймандан.

                               СОНУ

 Арап жазираси  толо  Исламга  кирди.  Кайсыл  уруу болсо  келип  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  байъат  кылып  оз  каалоолары  менен Исламга киргендерин  жарыялашат эле. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жыйырма  уч жыл  бойу  Аллах  Жолунда  кылган  жихаддарын  узурун  корду.  Куддум  ушул  маалда  ал  зат  Хира  тоосун,  ал  киши   биринчи  жолу  Икро  деп  тушкон  Аллах  таъаланын  Создорун,  ал  созду  айткандарын,  билими  жок  болгон  маалдарын  эстеди.  Эми  бардык  нерсе Жараткандын аты  менен  суйлойт эле.  Бут-айкелдер  чыгарылып,  тазаланган  Каъбада  Билалдын  уну  гана  жанырат эле:  Аллаху  акбар,  Аллаху  акбар,  ажылар  талбия  айтышат  эле:  Лаббайкаллахумма  лаббайк  лаббайка  ла  шарийка  лака  лаббайк,  иннал  хамда  ван  неъмата  лакавал  мулк  ла  шарийка лак.

  Лот,  уззо,  манот,  хубалдар  майдаланды.  Ал  жерде  Аллахтын  Аты  гана  жанырат эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  арап  жеринде  бир де  каапыр  калбай  мусулмандар  саны  кобойуп  жатканын  коруп  чыныгы  таалайды  сезди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламда  карылык  белгилери  коруно  баштаган,  жаштары  да  алтымыш  учко  жеткен эле,  кылымдын  торттон  бирине  жакын  убакыт  аралыгында  бардык  машаккаттарды женип,  куддум  жыйырма  жаш  жигиттей  уруш  кылып  келди.  Караса  ажылык  кылуу  убагы  келди.  Ал зат  ажылыкка  чыгышын  жарыялады.  Бул  кабарды  уккан  бардык  уруулар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  менен  бирге  ажылык  парызын  аткаруу  шарафатына  ээ болуу   жана  ал  кишиден  Аллах  таъала  ал затка вахий  кылгандай  ажылык  жол жоруктарын  уйронуу,  натыйжада  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  оз  диндерин  билип  алуу учун  даярдык  корушту  жана  ширк да,  куфр да,  бут айкел да  аралашпаган  таза  ажылыкты  аткаруу учун  ыйман  атында  чон  жамаат  Аллах  таъалага  жуздонуп  жолго  чыгышты. 

  Бардыгынын  журоктору  бир,  диндери  бир,  максаттары  бир эле.  Ыйман  атында  Байтуллахка  журушту.  Алардын  колбашчысы  асман  пайгамбары  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам эле.  Каъба да  Рахмандын  меймандарын,  Аллахтын  элчилерин  кутуп  жаткан  сыяктуу эле.  Каъба  озунун  сулуу  тонун  кийди. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам озунун  аппак  кийимдери,  жарык  жуздору,  нурдуу журоктору  менен  кирди.  Кун  кундордун  куну,  жылдыздардын  жылдызы  болгон  толун  ай- Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  уялып  жоголуп  калгандай эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  устундо  намаз  окуган  Мекке  топурактары  кандай гана  бактылуу!

  Сахабалар  айтышат:  Биз  айдын  кечеде  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  карадык. Ай  толгон эле,  бирок  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  бизге  айдан коро  жарык  корунду.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  алакандары  жибектен да  жумшак,  жыттары  мушктан да  жагымдуу, адамдардын  жаралыш  тарабынан да,  адеп  тарабынан да  эн  сулуусу,  Куранды  эн  сонун  кыраат  менен  тилават  кылуучу,  адамдардын  Аллахка  итааттуурагы  эле.  Аллахтын  Пайгамбары  эле.  Момундардын  Биринчиси,  алардын  ачык  нурдуу,  Туура  Жолго  жетектурган  Башчысы  эле. 

 

 Ажылык  амалдары  буткон сон,  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  туруп  мусулмандарга  хутба  кылды: 

«Эй  инсандар,  созумду  уккула!  Мен  билбейм,  балким  мен  бул  жылдан  кийин  бул  жерде  сиздер  менен  кайра  жолугушпайм.  Эй  инсандар,  албетте кандарыныз,  малдарыныз сиздерге  бул  шаарыныздагы,  бул  айыныздагы  бул  кунунор  урматы  сыяктуу харам.  Эсинерде  болсун,  жахилият  доорундагы  иштердин  бардыгы  буттарым  астына  ташталды,  жахилият каны, (касасы) да  бекер  кылынды.  Кандарыбыздан  мен  бекер  кылатурган  биринчи  кан,  Ибн  Робийъа ибн  Харистин  каны.  Жахилият  рибасы  да  тушурулду.  Мен  тушуротурган  биринчи  рибаа,  Аббас  ибн  Абдулмутталип  рибасы…»

 Аялдар  тууралу Аллахтан  корккула.  Анткени  сиздер  аларды  Аллахтын  аманаты  менен  алгансынар,  аларды  Аллахтын  келмеси менен  оздорунорго  адал  кылып  алгансынар.  Албетте  сиздер  учун  алардын  устундо  акы  бар  жана  алар  учун  сиздердин  устунордо  да  акы  бар.  Аларга  сиздер  жактырбайтурган  бироону  уйунузго  киргизбестик  важип.  Эгер  ушундай  кылышпаса,  аларды  азап  бербейтурган  кылып  ургула.  Аларды  жакшы  жедириш,  кийдириш  сиздердин  устунордо.

  Эй  адамдар,  создорумду  угуп,  тушунуп  алгыла.  Билгиле,  мусулман  мусулмандын  бирадары  жана  албетте  мусулмандар  ага инидирлер. 

Мусулманга  бирадарынын  конул  ыраазылыгы  менен  берген  нерсеси гана адал,  озунорго  зулум,  жабыр  кылбагыла. Аллахым,  жеткирдимби?  Жакында  бардыгынар  Парвардигарынызга  жолугасыз.  Менден  кийин  бир бирин  мойнун  кесетурган  адашкандардан  болуп  калбагыла.  Албетте  бул  жерге  келгендер  келбегендерге  (создорумду жеткирип койсун).  Жеткирилген  киши  бул жерде  уккан  кишиден  коро  тушунотурган,  эстеп  калуусу  кучтуураак  чыгаар.  Сиздерден  мен  тууралуу  суралса, эмне  деп  жооп  бересинер?  Адамдар:  Жеткиргенинизге  , аткарганынызга,  калыс  болгонунузга  кубоолук  беребиз,  дешти.  Ушунда  ал  киши  корсоткуч  бармактарын  асманга  которуп  жана  адамдар  тарапка тушуруп:  Аллахым  кубоо бол, деп  уч  жолу  айтты. 

  Ушундай  кылып  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  мусулмандар  журушу  учун  негиздер  койду жана  ушул менен  Ислам  шарияты  жана  адептери  толук  болду.  Аллах  таъала  айтты:  «…Бугун  Мен  сиздер  учун  дининизди  камил  кылдым,  (сиздерди  динсиздик  карангылыктарынан  ыйман  нуруна  чыгаруу менен)  Мен  сиздерге  нематымды   толук  кылып  бердим жана  сиздер  учун  Исламды  дин  кылып  тандадым  (Исламдан  башка  диндер  Аллахтын  алдында  макбул  эмес)…».  (Моида  суросу,  3-аят).  «(Эй  Мухаммет  алейхиссалам), качан  Аллахтын  жардамы  жана  жениш  келсе; 2. Жана  адамдар  топ топ  болушуп  Аллахтын  Дини  (Ислам)га  кирип жатканын  корсонуз; 3. Ошол  заматта  Жаратканга  хамд  айтуу менен  (Ал  Затты ар  кандай  «шерик»терден)  тазалан жана  Ал  Заттан  магфырат  суран!  Анткени,  Ал  тооболурду  Кабыл  кылуучу  болгон  Заттыр».

  Изах:  Бул  сураи  каримада  момун  мусулмандардын  вазыйпасы мумкунчулугу  жетишинче  Диндин  онугушу  жолунда  аракет  кылуу экенине,  женишти  болсо  Жалгыз  Аллах  таъаланын  Озу   беришине  ишара  бар.  (Наср  суросу, 1-3-аяттар). 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам бул  коштошуу ажылыгы  экенин  билди  жана  бул  хажжатул вадоъ  --коштошуу ажы  деп  аталды.  Бул  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам,  ал  кишинин  азхаптары  жана  бардык  мусулмандардын  топтогон  акыркы  жолугушуу  эле.  Бул  хутба да хутбатул вадоъ—коштошуу хутбасы, хутбатул балаг- жеткируу хутбасы деп аталды.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  хутба  кылып  болгондон  кийин:  «Аллахым,  жеткирдим,  Аллахым  кубоо бол», деди. 

  Чындыгында  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жеткирди,  буга  Аллах  жана  бардык  мусулмандар  кубоо болушту.  Эми  Аллах таъаланын  Оз  Пайгамбары тууралуу  Казасы гана  калган эле. 

 

  ***************

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Мединага  кайткандан  кийин  эч  канча  убакыт  отпой,  жашоосу  тугонуп  баратканын  сезди.  Аллах  менен  жолугушууду  коп  кутту. 

  «Албетте  Аллах  таъала  бир  пендеге  Дуйно  гулдорунон  каалаганын  жана  Озунун  алдындагы  каалаганын  тандаш  иктиярын  берди.  Пенде  Аллахтын  алдындагы  нерсени  тандады.», деди.   Сахабалар  бул  коштошуу коз  ирмемдери  экенин  билишпейт эле,  Абу  Бакр  гана  муну  билет эле.   Ал:  Сизге  ата энем  фида  болсун,  я  Расулуллах,  деп  ыйлайт эле. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  оорусу кучоду.  Ал  зат  кыйналды.  Ал зат  оорудан  эмес,  тескерисинче,  уммотунон,  сахабаларынан  ажырап жатканына  кыйналды,    кайгырды.  Ушунда  Жабраил  алейхиссалам жерге  тушуп  ал  затка:  Эй  Мухаммет,  Албетте Аллах таъала  мага  ушундай  буйруду:  Хабибимге  кушкабар  бергинин,  албетте  ал  адамдар  кайра  тирилгенде  биринчи  болуп  жерден  чыгып  кетет,  бардыгы  топтолгондо  алардын  сеййити  болот.  Анын  уммоту  бейишке   кирмейынче  башка уммотторго  бейишке  кируу  арам. 

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Эми  кайгырбайм», деди. 

  Сахабалар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  кыжалат  болуп,  ал  заттан  ажырап  калыштан  коркушат эле,  муну  билген Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларга:  «Эй  адамдар,  мага  маалым  болгондой,  сиздер  менин  олушумдон  коркуп жаткан  эмишсинер.  Менден  мурда  кайсыл  пайгамбар  олбогон, мен  да  олбосом.  Мен  Жараткандын  алдына  барам,  сиздер да  барасынар.  Мен  сиздерге  биринчи  мухажырларга  жакшылык  кылуунарды  осуят  кылам», деди. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  акыркы  сааттары  жетип  келди.  Ал  заттын уйундо  жети  динардан  башка  акча  жок  болуп,  ал  киши  аларды  садака  кылды.  Гулам,  чорулорун  азат  кылды,  Курал жарактарын да  берип жиберди. 

Кеч  тушкондо  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жана  уйундогулордун  жегенге  эч  нерсеси  калбады.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  озунун  савуттарын  бир  яхудийге  жейиш  учун  бираз  арпага  куроого  койду.  Аиша да  чырак  учун  карызга  май  алды. 

  Багымдадка  азан  айтылды.  Мусулмандар  намазга  келишти.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  парданын  артында  туруп  аларга  кулуп  карады.  Мусулмандар  ал  затты  намазга  чыгат деп  ойлоп,  суюнушту.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларга  намазынарды  окугула,  деген  ишараны  кылды. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  денесинде  агып  жаткан  Хайбар  кунундогу  уудун  таъсирин  сезди.  Оруу  катуу болду.  Ал  зат:  «Ла  илаха  иллаллах,  албетте  олумдун  мастыгы бар», дейт эле.   Кийин  Жабраил  алейхиссалам  тушту жана:  Эй  Мухаммет, албетте Жараткан сизди  кутуп жатат.  Ал  олум  периштесин  сизден  изн  сураш  учун  жиберди,  ал  периште  сизден  мурда  эч  кимден  изн  сураган эмес  жана  сизден  кийин да  эч  кимден  сурабайт.  Бул  менин  дуйнодогу  акыркы  ишим,  сизден  кийин  жерге  эч  кимдин  алдына  тушпойм, деди. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Мен  да  Жараткан  Аллахыма  шашып жатам», деди. 

  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  асманга  карайт экен,  секин  шыбырады:  «Кимде  ким  Аллах  жана  Пайгамбарына  итат  кылса,  мына  ошолорАллах  сыйлыктарына  ээ  болгон  кишилер-пайгамбарлар,  сыддыктар (чын ыйман ээлери),  шейиттер жана  салихтер (жакшы  амалдар  менен гана  откон  кишилер) менен  бирге  болушат.  Мына  ошолор  эн  жакшы  жолдоштор.  Аллахым  мени  магфырат  кыл,  мага  ырайым  кыл. Аллахым,  мени  Оз  дийдарына  жеткир,  мени  Оз  дийдарына  жеткир,  мени  Оз  дийдарына  жеткир». 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  коздору  жумулду,  ундору  тынды.  Руху  Мавласына  которулду. Кыйналган  жасад  учун  Ырахат  убакты  келди.  Эми  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  асманда  Аллах  таълага кошуна  болуп  жашайт.  «Албетте  биз  Аллахтын  (пенделерибиз)  жана  албетте  биз  Ал  Затка  кайтабыз». 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  менен  нурдуу болгон  Мединанын  ар  тарабын  карангылык  басты.  Анас  ибн  Молик  разиаллаху  анху айтат: Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам биздин  алдыбызга—Мединага  келгендеринен да  сулуу,  нурдуу кунду  жана  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  каза  тапкан  кундон  да  жаманраак,  карангыраак  кунду  корбодум. Албетте  коз  жаш  тогот, журок  сыздайт.  Биз  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  ажыралганыбызга  сыздайбыз.  Аллах  таъала  бизди  ал  киши менен  Хавзи  Кавсардын  алдында,  убада  кылынган  Фирдавста  топтосун,  амин! 

    Расулуллах  саллаллаху  алейхи   васалламдын      

                                фазилеттери      

 Кээ бир  сахабалар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламды  ушундай  сапатташат:  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам таза,  ачык жуздуу,  келишкен,  узун да  эмес,  кыска  да  эмес,  жагымдуу,  сулуу,  жуз  тузулушу  сулуу,  эки  коздору  кара эле. 

  Ундорунда  бираз  кырылдаш  бар эле.  Коздору  тим кара,  каштары  туташкан,  чачтары да  кап кара,  мойундары  узун,  сакалдары  куйук эле.  Жим  турса ал  затты  салабат  оройт эле,  баштарын  которуп  суйлосо нуру жамал  балкып  турат эле,  ар  бир  создору  дуру маржанга тен  эле. 

Ал  зат  алыстан  караган  адамга  адамдардын  сулуусу,  жакындан  карагандар  учун  адамдардын  жагымдуусу  эле.  Ооздары  кен,  тиштеринин  арасы  ачык,  жерге  тавазу  менен  карайт эле.  Тердесе,  теринин  жыты  мушктун  жытынан да  жагымдуу,  тер дааналары  марварит  дааналары  сыяктуу эле.  

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  пайгамбарлык  моору-эки  курогунун  арасында  бири бирине  туташып  кеткен туктор  чыяктуу болгон  калы  бар эле. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  адамдарга  катуу  тавазуулу  эле  жана  ал  киши  дайым: «Мен  Аллахтын  кулу  жана  Расулимин», дейт эле. 

  Касалди  коргону  барат эле,  жаназаларга  катышаар,  байбы,  кембагалбы  чакыргынга  эмне  деер,  озу  учун  эмес,  тескерисинче  Аллах  учун  газабтанаар,  Аллах  Жолунда  жини  келсе  жуздору  кызарат эле.  Кичууду  изет,  чонду  урмат  кылаар,  кичинекей  балдар  менен  бирге  ойноор,  аларды  ооб эркелетеер,  оздоруно  озу  кызмат  кылат эле.  Уйдо  болгондо  уй  иштеринде  аялдарга  жардамдашат эле, жыртык  кийимдерин  озу  тигип чатып  жетимдерге  берет эле.

  Анас  ибн  Молик  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламга  он  жыл  кызмат  кылды.  Мына  ушул  убакыттын  аралыгында  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ага  бир  кылган  ишине  эмнеге  мындай  кылдын,  же  кылбаган  ишине  эмнеге  кылбадын  деп  айткан эмес.  Бир жолу да  ушкургон  эмес. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  кошогодогу  келинден да  Аллах  таъаладан  уялат эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  сахабаларынын  жуздоруно  кулуп  карап  аларга:  «Мага  сахабалрым  жонундо  жакшылыкты гана  айткыла», дейт эле. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  журсо  азхаптарына:  «Артымдан  журбогуло» , дейт эле. 

  Анткени  периштелер  ал  кишини  артынан  коргошот эле.  Эгер  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  бай  болууну  кааласа  Жер  жузундогу  казыналардын  баары  ачкычы  ал  кишинин  колунда  эле,  бирок  ал  киши  Аллах  таъаланын  ыраачылыгын  каалап  кембагал  жашашты  каалады.  Дуйно  ал  кишини  Акыреттен  адаштырпайт эле.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  кыздары  Фатима  бир  болок  нанды  тапса,  андан  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жесе гана  жейт эле.  Бир  жолу  ал  бир  болок  нанды  алып  аталары  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  алдыларына  келип  ал затка  берди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Эй  Фатима,  бул эмне», деп  сурады.  Фатима: Бул  нан,  андан  жесениз  мен да  жейм, деди.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Аллахтын  атына  касам,  кызым,   бул  тамакты  уч  кун  мурда  жегенмин», деди. 

  Ал  киши  сурап  келгенди  кайтарбайт эле,  озу,  уй булосуно  алып  калбай,  кембагалдарга  жардам  берет эле,  туну  менен  намаз  окуйт эле,  Аллахка  ибадат  кылаар,  ыйлайт эле.  Сахабаларынан  бироо ал затка:  Я  Расулуллах,  озунузго  ырайым  кылын, анткени Аллах  Сиздин  мурдагы  жана акыркы  куноолорунузду  кечиргенго, деди.   

Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Шугур  кылгуучу  болбойунбу», деди. 

  Бир  куну  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  жанына  сегиз  дирхам  акча  алып  озуно  кийим  сатып  алуу  учун  базарга  барды,  анткени  ал кишинин  бир  эски  койногунон  башка  кийими  жок эле.  Жолдо  кетип  баратып,  бир  жылангач  мискинди  коруп  жанындагы  сегиз  дирхамдан  жарымын- торт  дирхамын  ага  озуно  койнок  сатып  алуу учун  берди,  озундо  торт  дирхам  калды.  Базарга  жетип  келгенде  бир  чорунун  ыйлап  отурганын  корду,  андан  бунун  себебин  сурап,  чорунун  ээлери  аны  нерсе  сатып  алуу  учун  торт  дирхам  менен  базарга  жиберишкенин,  жана  ал  дирхамтар  жоголуп  калганын,  ушуга  ыйлап  жатканын  билди  жана  ага  калган  торт  дирхам  акчасын  берди.  Кийин  мусулмандардын  иштерине  карап  кетти.  Кайтып  жатып  дагы  ошол  чорунун  ыйлап жатканын  корду.  Андан  бунун  себбин  усраган эле,  ал:  Мен  кеч  калганым  учун   ээлерим  урушудан коркуп жатам, деди. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аны  коргоо  учун ээлерин  алдына  алып  барып  койду.  Уйдо  аялдар гана  бар эле.   Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам: «Ассаламу  алейкум  ва  рахматуллахи  ва  баракатуху», деди.  Бироо  жооп  кайтарган жок. Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам саламдарын  кайтарды.  Дагы  жооп  болгон  жок.  Учунчу  жолу  салам  берген эле,  ичкериден:  Ва  алайкас салам  я  Расулуллах ва  рахматуллахи  ва  баракатуху, деген жооп  келди.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам:  «Эмнеге  биринчи  салам  бергенде  жооп  кайтарган жоксунар», деген эле,  алар:  Я  Расулуллах,  сиздин  саламыныз  менен  уйубуздо  береке  коп  болушун  кааладык,  дешти. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  аларга  чору  жонундо  айтты.  Алар:  Я Расулуллах,  аны  кечирдик,  Аллах  учун  аны  азат  кылдык, дешти.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  ал  жерден  кулуп  чыгат экен:  «Бул  сегиз  дирхам  мынчалык  берекелуу экен,  Аллах  ал  менен  жылангачты  кийдирди  жана  бир  чоруну  азат  кылды», деди.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам   тамашалашканда да  чын  тамаша  кылат эле.  Ал  кишини  бардык  азхаптары  жакшы  корушот эле.  Каапырлар:  Эч  ким  бирооду  Мухамметты  азхаптары  Мухамметты  жакшы  коргондой  жакшы  коргонун  коргон  эмеспиз, дешкен. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам кучтуу,  кубаттуу  эле.  Ал  киши  араптардын  таанымал  балбаны  Руконаны  курош  тушуп  жыгыткан.  Ал  киши  жакшы  чабандаз  эле,  озу да  журуш  жана  жугурушто  ото  тез  эле.  Бир  жолу  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  Аиша  разиаллаху  анха  менен  чуркаштан  мелдешти  жана  Аиша  утту.Кийинки  жолу болсо  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам Аишаны  утту  жана  Аишага: «Бул  баягы  учун»  деди. 

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  кийин  аялдарынан  Аиша,  Зайнаб  бинти  Жахш,  Хафса  бинти  Умар  ибн  Хаттап,  Умму  Салама,  Савда  бинти  Замъа,  Умму  Хабиба  бинти  Абу Суфян, Сафийя  бинти  Хуяй  ибн  Ахтаб,  Жувайрийя  бинти  Абу  Зирор,  Маймуна  бинтул   Харис  ал  Хилолийя  разияллаху  анхумдар  калышты. 

  Хадича  жана  Зайнаб  уммул  Масокин  разиаллаху  анхумдар  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васаллам  тируу  кезинде эле  дуйнодон  кайтышкан.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  эки чорусу  бар эле:  Мория  Кибтийя,  Райхона  Курзийя.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  бардык  перзенттери  ал  кишинин  тируу маалында  дуйнодон  кайткандар,  Фатима  болсо  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдан  кийин  алты  ай  отуп  дуйнодон  кайткан.  Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  уч  уулу  бар эле:  Касым,  Абдуллах,  Ибрахим.

  Кыздары  болсо  тортоо эле:  Зайнаб,  Рукуя,  Умму  Гулсум,  Фатима.

 Расулуллах  саллаллаху  алейхи  васалламдын  жашоосу  Жердин  ар  тарабындагы  момундар  учун  улгу жана  ибрат  болду:  «(Эй  момундар), албетте  сиздер  учун—Аллах  жана  Акырет  Кунудон  умут  кылган  жана  Аллахты  коп  эскерген  кишилер  учун—Аллахтын  Пайгамбарында (ал  кишинин  ыйман  эътикады  жана  адебинде)  сулуу  улгу  бар».  (Ахзоб  суросу,  21-аят).